نبات از محلول اشباع قند ساکارز (شکر) در آب به وجود می آید که طی یک مکانیزم فیزیکی تابع زمان و دما، متبلور شده و به صورت کریستال های زیبا شکل می گیرد.
برای تهیه نبات ابتدا شکر با آب مخلوط شده و به صورت شربت در می آید شربت حاصل در دیگ مخصوص حرارت داده می شود. و بعد از حذف نا خالصی ها شربت حرارت داده می شود تا آب آن تبخیر شده و غلیظ شود زمانی که شربت به غلیظ مطلوب رسید به ظروف تبلور منتقل می شود و در دمای مخصوص با توجه به اندازه بلور های نگهداری می شود قابل توجه است که هر چه دما بالاتر نگه داشته شود بلورها ریزتر می شوند
خواص نبات در درمان بیماری ها
بسیار مقوی، نشاط آور، ضد نفخ، ملین و مدر است.
از بین برنده سفیدی، نرمی و سردی پوست بدن است .
نباتی که از نیشکر تهیه شده، از دیر هضم شدن غذا جلوگیری می کند.
در گذشته برای افرادی که به علت کهولت سن دچار کم حواسی می شدند، چای و آب جوش نبات داغ توصیه می شده است.
نبات زعفرانی تسکین درد معده و دردهای ناشی از انقباض ماهیچه هاست.
نبات داغ در تسکین درد پشت، کمر، ناحیه شکم و پا درد بسیار موثر است.
از آنجا که از نشانه های بلغم، نقرس، فلج شدن قسمتی از بدن، پیسی، لقوه و رعشه است، مصرف مرتب نبات، چای نبات، آب جوش نبات و نبات داغ جهت رفع بلغم پیشنهاد می شود.
برای درمان تنگی نفس، تپش قلب و کرم های کدو یا کرمک در انتهای روده بزرگ نیز شکل های متفاوت مصرف این ماده توصیه می شود.
کسانی که تکرر ادرار دارند یا مثانه ی آن ها ضعیف شده و اصطلاحا به ضعف مثانه دچار شده اند، در روز مقداری نبات در دهان خود قرار داده و کم کم آب ان را فرو برند،این روش در طب سنتی بسیار تاکید شده است.
ماده ی اولیه نبات، با قند و شکر یکسان و از نوع ساکاروز است، به همین دلیل خاصیت ملین و ضد نفخ بالایی دارد.
نکاتی در رابطه با کیفیت نبات
۱ـ هنگام تهیه نبات های چوب دار، ترجیحا انواعی را که از نی های چوبی تهیه شده اند انتخاب کنید. نی های پلاستیکی اغلب غیربهداشتی بوده و هنگام تماس با نوشیدنی های داغ سمومی از آن خارج می شود که می تواند برای سلامت مصرف کننده مخاطره آمیز باشد.
۲ـ نبات را در بسته بندی های بهداشتی تهیه و به تاریخ تولید و مجوز بهداشت آن توجه کنید. نبات هایی که این روزها در بازار به صورت فله ای و روباز در شرایط بد محیطی عرضه می شوند به صورت غیربهداشتی تولید و اغلب آلوده به گرد و غبار و فضولات حشرات موذی هستند.
۳ـنبات به دلیل رطوبت بسیار اندک، بافت سخت تری داشته و در مقایسه با قند که تردتر بوده و قسمتی از حجم آن را هوا تشکیل داده شیرین تر است. بنابراین در مصرف آن جانب احتیاط را رعایت کنید. مصرف این محصول برای افراد چاق و دیابتی منع مصرف دارد.
۴ـ بهترین مشخصه برای انتخاب نبات ممتاز و اعلا، شفافیت بلورهای آن است.
۵_نبات دارای طعم شیرین و به رنگ سفید یا زعفرانی، دارای نگین های درشت و شفاف و فاقد جوهر قند و از نظر ضخامت دارای قطر کمی می باشد. بهترین مشخصه برای نبات اعلاء شفافیت بلور آن می باشد.