امروزه مواد شیمیایی کاربرد گسترده ای در صنایع مختلف پیدا کرده است. برخی از ترکیبات شیمیایی به دلیل خواص و ویژگی های خاص خود طیف وسیعی از کاربردها را به خود اختصاص داده و محبوبیت بالایی را به دست آورده اند. پرمنگنات پتاسیم ازجمله همین ترکیبات شیمیایی محبوب با کاربردهای متنوعی است که در صنایع پزشکی، تصفیه آب و حتی پرورش ماهیان جایگاه ویژه ای پیدا کرده است.
پتاسیم یک عامل اکسیدکننده با ویژگی های ضدعفونی کننده، منقبض کننده و برطرف کننده بو است. درحالت خام این ترکیب به صورت پودر بنفش تیره و بدون بو یا بلور سیاه رنگ است .

اولین بار به عنوان ضدعفونی کننده در سال ۱۸۵۷ تولید شد. از آن زمان اغلب برای درمان بیماری های پوستی به کار گرفته می شود. این ترکیب زمانیکه روی پوست قرار می گیرد با استفاده از ترکیبات موجود در پوست، اکسیژن آزاد کرده و میکروب های موجود را از بین می برد.

برای استفاده از محلول پرمنگنات پتاسیم به منظور درمان بیماری های پوستی می بایست محلول را همان زمان استفاده درست کرده و به صورت تازه مصرف کنید، زیرا این محلول در صورت ماندن اکسید شده و رنگ آن به قهوه ای تغییر می یابد. برای مصرف درمانی می بایست پتاسیم پرمنگنات را با آب گرم ترکیب کرده و محلولی بسیار رقیق تولید نمایید، به گونه ای که رنگ محلول به صورت صورتی کمرنگ درآید، درغیر این صورت می تواند باعث تحریک پوست شود. در استفاده از پرمنگنات پتاسیم باید به این نکته اشاره شود که ممکن است لکه های قهوه ای روی پوست و ناخن به مدت یک الی دو روز ایجاد کند که این لکه ها بعد از این مدت برطرف می شوند.
برای استفاده از این محلول با هدف درمان بیماری های پوستی می بایست طبق دستورات پزشک عمل شود. از خوردن و نوشیدن محلول پرهیز کنید و از تماس با چشم، بینی و گوش و ... خودداری کنید. یکی از مشخصات بارز پرمنگنات پتاسیم رنگ ارغوانی آن است که بخاطر همین ویژگی اغلب به عنوان شناساگر در تیتراسیون ها استفاده می شود. البته لازم به ذکر است به دلیل واکنش بین واکنشگرهای اضافی با یون منگنز اغلب رنگ پرمنگنات در نقطه انتهایی پایدار نخواهد بود.
کاربردهای پرمنگنات پتاسیم

پرمنگنات پتاسیم ازجمله مواد شیمیایی با کاربردهای متعدد است که در ادامه به طور مفصل در رابطه با کاربردهای پرمنگنات پتاسیم توضیح می دهیم.
• تصفیه آب
• ایجاد محلول ضدعفونی کننده
• درمان ضدقارچ برای دست و پا
• داروی ضدعفونی وبا
• تصفیه فاضلاب های صنعتی و بهداشتی
• کنترل کننده طعم و بو
• صنعت پزشکی
• صنعت کشاورزی
کاربردهای پزشکی پتاسیم پرمنگنات

همان طور که میدانید مواد شیمیایی در علوم پزشکی کاربرد گسترده ای دارند، پتاسیم پرمنگنات نیز به دلیل ویژگی هایی که دارد برای درمان عفونت های پوستی و قارچ ها کاربرد گسترده ای پیدا کرده است. از محلول رقیق پرمنگنات پتاسیم برای درمان عفونت های پوستی مانند اگزما، آکنه و ... با زخم های کوچک و با دستور پزشک استفاده می شود. خاصیت ضدمیکروبی این محلول طیف گسترده ای از باکتری ها، جلبک ها و ویروس ها را از بین برده و احتمال ابتلا به عفونت های ثانویه را کاهش میدهد.

کاربرد پتاسیم پرمنگنات برای افزایش ماندگاری میوه ها

میوه هایی همچون سیب، موز و انبه به عنوان میوه های فرازگرا دسته بندی می شوند. این نوع میوه ها بعد از برداشت وارد مرحله کلیماکتریک شده و فرایند رسیده شدن آنها با آزادسازی اتیلن ادامه می یابد. این میوه ها پس از رسیدن، نرم شده و تحمل جابجایی و حمل و نقل را ندارند، به همین دلیل برداشت این میوه ها پس از رشد کامل و به صورت سبز و سفت انجام می شود تا دوام بیشتری در مرحله حمل و نقل داشته باشند. یکی از روش هایی که می توان برای افزایش انبار مانی میوه های فرازگرا به کار برد استفاده از مواد جاذب اتیلن مانند پتاسیم پرمنگنات است. پرمنگنات پتاسیم با ایجاد تاخیر در فعالیت آنزیم های موثر در تجزیه پکتین و نشاسته عمر مفید میوه های رسیده و انبار شده را افزایش میدهد.

درمان بیماری های ماهی ها

با توجه به گسترش صنایع پرورش ماهی، کنترل انواع بیماری ماهی ها و رعایت مسائل بهداشتی آنها اهمیت زیادی پیدا کرده است. از آنجا که محیط نامساعد از دلایل اصلی بیماری ها است، یکی از روش های تعریف شده برای کنترل بیماری ها استفاده از مواد ضدعفونی کننده موجود در بازار است. پرمنگنات پتاسیم از ترکیبات مفید برای کنترل عفونت های موجودات زنده، سطح خارجی بدن ماهی ها و کاهش عوامل بیماری زا است.
تصفیه آب با پرمنگنات پتاسیم

این ترکیب به دلیل خاصیت اکسید کنندگی بالایی که دارد، برای تصفیه آب ماده مفیدی شناخته شده است و به راحتی می تواند منیزیم و آهن موجود در آب را خارج نماید. آهن و منگنز دو عنصری هستند که اغلب در آب وجود دارند و باعث ایجاد طعم فلز در آن می شود، علاوه براین زمانی که آب در معرض اکسیژن قرار بگیرد این دو عنصر باعث تغییر رنگ آب می شود که درنتیجه این آب مناسب شرب نخواهد بود. آهن موجود در آب در حضور اکسیژن باعث ایجاد رنگ قهوه ای-نارنجی شده و منگنز آب را به رنگ سیاه در می آورد. همچنین پرمنگنات پتاسیم می تواند زنگ زدگی های ناشی از تجهیزات و لوله های آب را حذف کند.

پرمنگنات پتاسیم به عنوان اکسیدکننده قوی

پتاسیم پرمنگنات ترکیبی است که به راحتی می تواند اتم های اکسیژن خود را به ترکیب های دیگر منتقل کرده و یا از ترکیبات دیگر دریافت نماید. در فرایند اکسیداسیون شیمیایی و الکترولیت خواص ترکیباتی که با پتاسیم پرمنگنات در تعامل هستند تغییر میکند. قابلیت اکسیدکنندگی پتاسیم پرمنگنات به آن خاصیت ضدعفونی کنندگی، پاک کنندگی و بوزدایی میدهد.
پتاسیم پرمنگنات ازجمله ترکیبات پرکاربرد در شیمی آلی است که با هدف اکسیداسیون طیف گسترده ای از مولکول های آلی استفاده می شود. به دلیل رنگ تیره پرمنگنات پتاسیم اغلب به شناساگر نیازی ندارد. یکی از مشکلات مطرح در این زمینه تمایل بالای پرمنگنات پتاسیم به اکسایش یون کلرید است، زیرا اسید هیدروکلریک حلال بسیار مفیدی است و در بسیاری از محلول ها وجود دارد.
می توان گفت پایداری محلول های پرمنگنات به دلیل اثر کاتالیزوری در اکسید منگنز محدود است. از طریق صاف کردن محلول می توان پایداری محلول های پرمنگنات را افزایش داد اما با رعایت این شرط که قبل از صاف کردن محلول می بایست اکسایش آلوده کننده موجود در آب به طور کامل انجام شود.

آتش گرفتن پتاسیم پرمنگنات

پتاسیم پرمنگنات با ترکیب شدن با مواد دیگر می تواند آتش ایجاد کند. گلیسیرین رایج ترین ترکیب برای این هدف است البته می توان از ضدیخ نیز استفاده نمود که ضدیخ می تواند واکنش خشن تری را شکل دهد. از آنجا که این واکنش ها با تاخیر انجام شده و برای آتش گرفتن به چند ثانیه زمان نیاز است می بایست به هنگام این آزمایش نکات ایمنی را رعایت نمایید.