متانول ازجمله ترکیبات ضروری در زندگی روزمره ما انسان ها است به گونه ای که می توان گفت در تمام فعالیت های روزانه نقشی حتی بسیار کوچک دارد. از سیلیکون موجود در شامپوی مصرفی گرفته تا بطری آبی که از سوپری خرید میکنید، تجهیزات اتومبیلی که با آن به سرکار می روید و حتی بنزین آن، ژاکت پشمی که در زمستان برای گرم نگه داشتن خود به تن میکنید و حتی برخی داروهای مصرفی شما شامل درصدی متانول هستند. به عبارت دیگر می توان اعتراف کرد توسط محصولات متشکل از متانول احاطه شده ایم.
متانول که با نام های دیگری چون متیل الکل، الکل متیلیک و یا الکل چوب معرفی می شود، ترکیبی چند کاربردی است که به طور گسترده ای در صنعت استفاده می شود و وجود آن در زندگی روزمره ما رواج یافته است.
متانول مایعی فرار، سمی و قابل اشتعال است، در دمای اتاق به صورت مایع قطبی است و به عنوان ضدیخ، حلال، سوخت و denaturant برای اتانول کاربرد دارد. با توجه به اینکه متانول سمی است از آن به عنوان افزودنی مصنوعی برای تولید اتانول صنعتی نیز استفاده می شود.
متانول را به عنوان ساده ترین الکل می شناسند که ماده اساسی در ساختار اسید استیک، فرمالدهید و ... است. ترکیب متانول با بسیاری از عناصر باعث شده است به عنوان یک ماده واسطه برای تولید انواع بی شماری از متانول و مشتقات حاصل از آن در تمام جنبه های زندگی روزمره ما استفاده شود. متانول و مشتقات حاصل از آن به عنوان ماده پایه در تولید پلاستیک ها، الیاف و پارچه های مصنوعی، تولید چسب و رنگ در ساخت و سازها، حلال آزمایشگاهی و همچنین به عنوان عامل شیمیایی در داروسازی و کشاورزی کاربرد دارد. به طور کلی متانول ازجمله مواد مفیدی است که می توان برای آن کاربردهای صنعتی و خانگی متفاوتی تعریف نمود.
می توان گفت جداسازی کامل متانول از اتانول امکان پذیر نیست و همیشه متانول به عنوان فراورده جانبی ناخواسته در کنار اتانول وجود دارد.
بد نیست اشاره کنیم چندکاره بودن متانول باعث شده است به یک منبع سوخت رایج در صنعت تولید انرژی تبدیل شده و از آن به عنوان سوخت برای کارخانه ها و تولید برق استفاده شود.
کاربردهای متانول

• ضدیخ
متانول به دلیل خواص و ویژگی هایی که دارد می تواند نقطه انجماد محلول های مبتنی بر آب را کاهش و نقطه جوش آن ها را افزایش دهد. این ویژگی متانول دلیلی است که می توان از آن به عنوان عامل ضدیخ در برخی سیالات نام برد. همچنین به خطوط لوله گاز طبیعی به منظور کاهش نقطه انجماد آب در حین انتقال گاز و نفت، تزریق می شود.
• حلال
اغلب از متانول به عنوان حلال صنعتی برای تولید انواع جوهر، رزین، رنگزا و چسب یاد می شود. علاوه بر این به عنوان حلال در ساخت محصولات دارویی مانند کلسترول، انواع ویتامین و هورمون ها استفاده می شود.
• سوخت
به جرات می توان گفت حدود ۴۵% از مقدار متانول در جهان برای کاربردهای مرتبط با سوخت استفاده می شود. حتی میتوان متانول را با گازولین ترکیب نمود تا سوختی کارآمدتر ایجاد شده و نسبت به بنزین معمولی انتشار کمتری داشته باشد.
از مهم ترین مشکلاتی که امروزه بشر با آن دست و پنجه نرم میکند، آلاینده ها و آلودگی محیط زیست است. یکی از راه حل های مطرح شده برای رفع این معضل استفاده از مواد افزودنی مختلف جهت ترکیب با بنزین با هدف بهبود عملکرد و کاهش آلایندگی موتورهای احتراق داخلی است. بدین منظور می توان از افزودنی های الکلی و اتری استفاده کرد که مهم ترین افزودنی الکلی متانول و اتانول است. از آنجا که الکل ها سوخت هایی هستند که لزوما منشا آنها نفت خام نیست و به خاطر وجود اکسیژن در ساختار خود می تواند در کاهش آلودگی زیست محیطی موثر باشد، گزینه مناسبی برای افزودنی به بنزین و سوخت های فسیلی است.
در واقع ظرفیت متانول به عنوان منبع سوخت بی خطر برای محیط زیست دلیلی است بر افزایش تقاضا برای کاربرد آن به عنوان یک انرژی پاک در دوره جدیدی از زندگی بشر
• غذا
متانول به صورت طبیعی در برخی از میوه ها و سبزیجات وجود دارد. همچنین در دستگاه گوارش انسان برای کمک به سوخت و ساز مواد غذایی تولید می شود.
متانول چه خطراتی می تواند داشته باشد؟

با وجود تمام مزایای گفته شده برای متانول لازم است اشاره کنیم این ماده سمی است و می تواند در صورت سوء استفاده باعث مرگ شود.
متانول ترکیبی قابل اشتعال و بسیار سمی است، در صورتی که در معرض بیش از ۱۰ میلی لیتر متانول بدون رعایت نکات ایمنی قرار بگیرید، نابودی سیستم بینایی و سیستم عصبی و حتی گاهی مرگ را باعث می شود. بنابراین توصیه می شود هنگام کار با متانول نکات ایمنی را رعایت کرده و از پوشش های مناسب و ایمنی به ویژه برای پوست و چشم استفاده کنید. در صورت انتشار بخارهای متانول در محیط کاری حتما از تهویه های مناسب استفاده کنید.
از دیگر خطرات متانول، خطر آتش گرفتن آن است زیرا سریعا و به راحتی آتش گرفته و از آنجا که شعله های آن نامرئی است؛ کنترل شعله های آتش را مشکل میکند.