با توجه به ضوابط و شرایط موجود شرح کلی فرآیند تولید سس گوجه فرنگی در زیر آورده شده است:
۱-۳ واحد دریافت مواد اولیه
در این فرآیند، واحد دریافت مواد اولیه با توجه به امکانات واحد و نظر کارفرما از بخشهای زیر تشکیل شده است:
واحد دریافت رب
واحد دریافت سرکه
واحد دریافت گلوکز
غیره
با توجه به چگونگی دریافت (بشکه، تانکر و یا در واحدهای تولیدیِ رب بوسیلهی خط لوله)، ظرفیت و خواص ماده اولیه در واحد دریافت محصول در خط فرآیندی برای واحد مذکور الزامات خاصی در نظر گرفته میشود.
بخش بعدی از واحد دریافت مواد اولیه، واحد دریافت سرکه میباشد که در این بخش نیز با توجه به نوع دریافت، ظرفیت و خواص ماده اولیه برای این واحد الزاماتی در نظر گرفته میشود.
بخش سوم و نهایی واحد دریافت مواد اولیه در فرآیند تولید سس گوجه فرنگی واحد دریافت گلوکز میباشد. گلوکز مورد نیاز برای تولید سس گوجه فرنگی را میتوان بصورت آماده تهیه کرد و یا با ترکیب شکر و آب آشامیدنی این ترکیب را تولید کرد. که عموماً برای تولید سس گوجه فرنگی استفاده از شربت گلوکز بهصورت آماده توصیه میشود.
۲-۳ پخت
در چیدمان فرآیندی تولید سس کچاپ پس از واحد دریافت مواد اولیه، واحد پخت اولیه یا پیش گرمایش قرار داد. این واحد از فرآیند شامل دو تانک مجهز به میکسر و ژاکت حرارتی میباشد. در این مرحله از فرآیند طبق فرمولاسیون سس گوجه فرنگی، مقدار لازم رب با درجه بریکس ۲۸-۳۲ به مخزن اختلاط منتقل میشود و پس از آن مقدار لازم آب آشامیدنی به رب اضافه شده تا به درجه بریکس مناسب برسد. در ادامهی فرآیند عمل اختلاط تا رسیدن به دمای ۶۵-۷۰ درجه سانتیگراد صورت میگیرد. در این مرحله که تحت عنوان پخت اولیه شناخته میشود مخلوطی یکنواخت از رب و آب بدست میآید. پس از پخت اولیه و آمادهسازی مخلوط مرحلهی پخت ثانویه تحت خلأ شروع میشود. این مرحله از فرآیند تولید طی عمل میکس با دور بالا است. به مخلوط آماده شده در مرحله قبل سرکه و سایر ترکیبات خشک و پودری که در واحد توزین بصورت دقیق اندازهگیری شده است، اضافه میشود. این مرحله با عنوان پخت ثانویه و یا پخت تحت خلأ شناخته میشود. ژاکت بخار تعبیه شده روی تانکها وظیفه رسانیدن دمای مخلوط به ۸۰-۸۵ درجه سانتیگراد را بر عهده دارد.
تولید سس
۳-۳ پاستوریزاسیون
پس از آماده شدن سس گوجه فرنگی در مرحلهی پخت ثانویه، مخلوط به تانک ذخیرهسازی فرستاده میشود و در ادامه از تانک ذخیره سازی به دستگاه پاستوریزاسیون منتقل میشود. برای پاستوریزه کردن سس گوجه فرنگی تولیدی دو روشِ پاستوریزاسیون مستقیم و غیر مستقیم را میتوان در نظر گرفت. روش پاستوریزاسیون غیر مستقیم روش متدوال پاستور کردن محصول در تولید سس گوجه فرنگی میباشد. ولی فرآیند پاستوریزاسیون غیر مستقیم در حالتی که سفارش خاص کارفرما مبنی بر انجام این نوع پاستوریزاسیون باشد صورت میگیرد. در حالت دیگری که سس تولیدی بصورت فله و در مقیاس بزرگ بهصورت سطلی به منظور مصرف رستورانها تولید شود نیز از روش پاستوریزاسیون مستقیم استفاده میشود. در پاستوریزاسیون مستقیم بخار آب به صورت مستقیم به محصول تزریق میشود. فرآیند پاستوریزاسیون غیر مستقیم در اینجا بصورت پوسته و لوله در نظر گرفته شده است که بخار کم فشار در سمت پوسته و سس گوجه فرنگی در سمت لوله است. برای پاستوریزاسیون محصول، سس گوجه فرنگی بهمدت یک دقیقه در دمای ۹۳ درجه سانتیگراد نگهداری میشود.
پاستوریزاتور
۴-۳ واحد هواگیری
این واحد به منظور حذف حباب هوای محبوس شده در سس گوجه فرنگی و یکنواختی بیشتر محصول در نظر گرفته میشود. از سایر مزایای یاد شده برای استفاده از واحد هواگیری، کاهش اکسیداسیون محصول و افزایش عمر مفید محصول با حذف حبابهای هوا است.
۵-۳ هموژنایزر
استفاده از هموژنایزر در فرآیند تولید سس گوجه فرنگی و در مرحلهی پایانی به منظور کاهش اندازه فیبرها و در ادامهی آن براق شدن محصول تولیدی مورد استفاده قرار میگیرد. پس از هموژنایزر محصول از فیلتر با مش مناسب عبور میکند و با دمای ۹۰ درجه سانتیگراد وارد پر کن میشود. از دیگر مزایای استفاده از هموژنایزر میتوان بهبود پایداری محصول را نام برد. اگر در ساختار سس تولیدی ذرات جامد نظیر چیلی مورد نظر باشد، میتوان قبل از رسیدن به پرکن این ترکیبات را اضافه کرد.