باریت گل حفاری یا باریوم پترولیوم سولفونات
باریت از کانیهای معدنی در صنایع مختلفی از جمله صنایع نفتی و پتروشیمی همچون حفاریهای عمیق نفت وگاز استفاده میشود و از تفاوتهای این ماده، سنگین بودن آن در مقایسه با دیگر کانیهای غیرفلزی است. ایران نیز بهعنوان یکی از کشورهای معدنی جهان دارای ذخایر باریت مناسبی است و به دلیل همجواری با کشورهایعربی که ذخایر نفتی فراوانی در اختیار دارند، بازار خوبی در منطقه دارد که ایران با تولید ۳۵۰هزارتن جزو بزرگترین تولیدکنندگان باریت در دنیا شناخته شدند.
بزرگترین مصرفکننده باریت در سال حدود ۹ میلیون تن باریت مصرف می کنند که به ترتیب ایالاتمتحدهامریکا، چین و کشورهای حاشیه خلیجفارس هستند.
انواع باریت شامل:
– باریت حفاری
-کریستال
– کلوخه
– پودر باریت
که انواع مورد استفاده در گل حفاری، مورد تأمین شرکت شیمی صنعت خاورمیانه است.
از لحاظ موقعیت ایران دارای مزیت نسبی بالایی نسبت به سایر کشورهای دارای ذخایر باریت در منطقه است و بههمین دلیل تقاضا برای باریت ایران در منطقه نیز رو به افزایش است و صادرات پودر باریت در این سالها رو به افزایش بوده است.باریت یا سولفات باریم یک کانی صنعتی با وزن مخصوص حدود ۳/۴ تا ۶/۴ است که همین وزن مخصوص بالا شناسایی آن را آسان میکند. نام این کانی از واژه یونانی «Barys» به معنای سنگین گرفته شده است. باریت در حالت معمولی سفیدرنگ تا خاکستری روشن است ولی ممکن است به رنگهای متمایل به آبی، قهوهای یا سیاه نیز باشد و دارای جلای صدفی تا شیشهای است. نمونههای تیپیک آن بهصورت بلورهای اورترومبیک کشیده دیده میشود اما باریت تجارتی بهصورت دانه دانه، تودههای بلورین یا قلوهای تهیه میشود.
باریت خالص از مقادیر بالای اکسیدباریم و اکسید سولفور تشکیل شده و بهندرت به صورت خالص در طبیعت یافت میشود. این کانی دارای خاصیت فسفرسانس و فلوئورسانس بوده و ساختمان بلوری آن بر اثر گرما شکسته میشود. باریت بطور معمول بهعنوان یکی کانی متفرقه در رگههای گرمایی همراه با کانسنگهای نقره، سرب، مس، کبالت، منگنز، آنتیموان و همچنین در رگههای موجود در سنگآهکی با کلسیت یا به صورت تودههای باز مانده در رسهای پوشاننده سنگ آهکها و نیز در ماسه سنگها با کانسنگهای مس یافت میشود و گاهی نیز از چشمههای آب گرم رسوب میکند.
باریت کانی تمیز، نسبتاً نرم، بیاثر و کاملاً ارزان با وزن مخصوص بیش از ۴ گرم بر سانتی متر مکعب است که در گل حفاری مورد استفاده در چاههای عمیق به روش چرخشی میتواند ۴۰% از مواد تشکیل دهنده را شامل شود. این کاربری ۹۵% مصرف باریت را در بر میگیرد. باریت یک کانی حیاتی در صنعت حفاری نفت و گاز محسوب می گردد. طبق آمار سال ۱۹۸۰، حدود ۹۰ درصد از باریت تولیدی دنیا در گل حفاری به مصرف می رسد زیرا باریت به دلیل وزن مخصوص بالا، سادگی مصرف در حین کار، خنثی بودن از نظر شیمیایی، نرمی و مناسب بودن از نظر قیمت، در گل حفاری مورد استفاده قرار می گیرد. میزان باریت مصرفی در هر کیلومتر حفاری حدود ۴۲۹ تن گزارش شده است. این کانی برای خنک کردن و روان نمودن مته های حفاری، پوشش درونی چاه، انتقال مواد ناشی از حفاری به داخل زمین و کنترل فشارهای غیرعادی درون چاه های نفت و گاز استفاده می شود. به طور محسوسی وزن مخصوص گل را بالا برده و سبب شناور شدن سنگریزه ها می شود.
بیشترین مصرف باریت درتهیه گل حفاری است؛زیرا با داشتن وزن مخصوص بالا، سختی متوسط، خنثی بودن از نظر شیمیایی، سهولت حمل و نقل، از عواملی است که باعث استفاده باریت به عنوان گل حفاری می شود. باریت حدود ۴۰% از گل حفاری را تشکیل می دهد که این گل مخلوطی از آب، رس و باریت بوده که براساس تفاوت در شرایط محلی مخزن و نسبت مواد تشکیل دهنده گل حفاری متفاوت خواهد بود. وزن مخصوص این گل باید ۷/۲ باشد.
دو نوع اصلی گل از گل حفاری وجود دارد که عبارتنداز:
۱-سیالات با زمینه آب (دبلیو. بی. ام.اس)
۲-سیالات با زمینه نفت (او.بی.ام. سی).
به علاوه همچنین سیالات با زمینه ای از چندین ترکیب (اس. بی. ام. اس ) نیز وجود دارد که استفاده از آن در برخی از موارد گزارش شده است. انتخاب هر یک از این سیالات به تشکیلات زمین شناسی در مسیر چاه حفر شده، فشار تشکیلات، درجه حرارت پایین گودال و عمق چاه بستگی دارد. به طور کلی، گل مورد نظر از میان لوله حفاری به پایین تلمبه می شود و از داخل سرمته به کف چاه ریخته و از طریق فضای بین لوله و دیواره چاه به سطح صعود می کند.
شرکت شیمی صنعت خاورمیانه در راستای تأمین این محصول برای شرکت های بزرگ حفاری،پروژه تأمین باریوم پترولیوم سولفونات با خلوص بالا را در دستور کار خود دارد که مورد درخواست شرکت اماراتی بوده و در جهت بهره وری از معدن این محصول در آفریقا و با همکاری بخش خصوصی و سرمایه گذاری شرکت اماراتی بصورت مشارکتی در مرحله انجام مجوزات مربوطه می باشد.
شرکت MPCI توانایی تامین باریم پترولیوم سولفونات با خلوص بالا را دارا می باشد.
این شرکت دسترسی به معادن طبیعی این ماده در قاره آفریقا داشته که مصرف کنندگان بزرگ جهانی این ماده و علاقه مندان به سرمایه گذاری در بهره برداری طبیعی از این معدن می توانند با همکاری شرکت MPCI به منبع بزرگی از این ماده دسترسی پیدا کنند.