آمونیاک گازی است که در اثر تخمیرآنزیمی مواد ازته فضولات و بویژه اوره و توسط آنزیمی که از میکروارگانیزهای موجود در بستر ترشح می شود، در سالن های مرغداری ایجاد میشود.
در سالن های مرغداری گاز آمونیاک یکی از علل اصلی شروع و یا تشدید بیماریهای تنفسی، کلی باسیلوز و متعاقباً تشدید آسیت و افزایش تلفات میباشد.
عوامل مستعد کننده بروز بیماریهای تنفسی
الف- وجود گاز آمونیاک در سالن . گاز آمونیاک سبب از بین رفتن مژه های متحرک و ظریف مجاری تنفسی شده و لذا گرد و خاک و عوامل بیماریزا به آسانی وارد قسمت های عمقی دستگاه تنفس و کیسه های هوایی میشوند.
ب- میکربE.coli بستر نیزهمراه با سایر مواد بیماریزا به کیسه های هوایی نفوذ می کند .
ج- با ورودE.coli به دستگاه تنفس و کیسه های هوایی، کلی باسیلوز بروز کرده و در نهایت منجربه کاهش رشد، کاهش راندمان تبدیل غذایی، افزایش تلفات،افزایش مصرف آنتی بیوتیک و افزایش هزینه تولید میشود.
مدیریت بستر
مدیریت بستر در مرغداری، بستر مسئله ایی است که کمتر به آن توجه میشود. از آنجا که منشاء تولید گاز آمونیاک در مرغداری بستر میباشد بنابراین با اعمال مدیریت صحیح می توان تولید گاز آمونیاک از بستر را تا حدی کاهش داد، ولی با افزایش رطوبت سالن و بستر و آب ریزی ناشی از آب خوریها و غیره، امکان توقف تولید گازآمونیاک در هیچ شرایطی حتی با اعمال بهترین روش مدیریت نیز وجود ندارد.
رابطه درجه حرارت، رطوبت و تهویه با گاز آمونیاک
افزایش درجه حرارت و رطوبت سالن سبب افزایش تولید گاز آمونیاک میشود و در بیشتر موارد حتی با اعمال بهترین روش تهویه ، امکان خروج گاز آمونیاک ازسالن بطور کامل وجود ندارد.