در آبشار انعقادی که منجر به تشکیل لخته می شود، فاکتور X و فاکتور II نیاز به فعال شدن دارند تا تبدیل فیبرینوژن به فیبرین را پیش ببرند. مکانیسم عمل داناپروئید منجر به اثرات ضد انعقادی و آنتی ترومبیک شامل یک برهمکنش پیچیده بین ۲ عامل IIa و به ویژه عامل Xa است. از طریق اتصال به آنتی ترومبین و القا تغییرات فضایی ، داناپاریوئید اتصال Xa به آنتی ترومبین را تقویت و کاتالیز می کند که باعث غیر فعال شدن فاکتور Xa با واسطه آنتی ترومبین می شود.
این منجر به مهار تولید ترومبین و پس از آن، تشکیل ترومبوز می شود. داناپروئید همچنین به طور ضعیفی غیرفعالسازی آنتی ترومبین III و کوفاکتور II هپارین از عامل IIa را افزایش می دهد. شواهدی وجود دارد که داناپاریوئید فعال سازی فاکتور IX را سرکوب میکند که در ارتباط با مهار همزمان عامل X می تواند منجر به اثرات آنتی ترومبیک شود.
فارماکودینامیک
داناپروئید یک داروی ضد ترومبوتیک است که مانع تشکیل فیبرین در مسیر انعقادی می شود. داناپروئید اثر کمی بر عملکرد و تجمع پلاکت ها دارد. در داوطلبان سالم، داناپروئید موجب افزایش قابل توجه کمتر APTT و زمان ترومبین کمتر از هپارین غیر اشباع شده (HF) و هپارین های با وزن مولکولی کم (LMWH) شد.
داروی داناپروئید فعالیت لیپولیتیک کمتری نسبت به هپارین کامل در آزمایشگاه و افراد سالم دارد، که منجر به کاهش سطح پلاسمایی اسید های چرب آزاد می شود.
فارماکوکینتیک
جذب: پس از تجویز دوزهای تک زیر جلدی ۷۵۰، ۱۵۰۰، ۲۲۵۰ و ۳۲۵۰ واحد anti-Xa از داناپروئید، حداکثر غلظت پلاسمایی ضد Xa به ترتیب ۱۰۲.۴، ۲۰۶.۱، ۲۸۳.۹ و ۴۰۳.۴ میلی واحد در میلی لیتر بود. زمان رسیدن به حداکثر فعالیت ضد Xa تقریبا ۲-۵ ساعت است.
حجم توزیع: حجم توزیع فعالیت های ضد Xa و anti-IIa به ترتیب ۹.۱ لیتر و ۷.۳-۹.۰ لیتر است.
متابولیسم: هیچ مدرکی مبنی بر متابولیسم کبدی وجود ندارد و بعید است که داناپروئید متحمل متابولیسم سلولی شود.
مسیر حذف: دفع کلیوی، مسیر اصلی دفع است، که تقریبا ۴۰-۵۰٪ کل کلیرانس فعالیت ضد فاکتور Xa پس از تزریق داخل وریدی داناپاروئید است.
نیمه عمر: ۱۹.۲ تا ۲۴.۵ ساعت حین فعالیت ضد Xa و در حین فعالیت ضد IIa ۱.۸ تا ۴.۳ ساعت است.
کلیرانس: کلیرانس کل پلاسما در فعالیت ضد Xa حدود ۰.۳۶ لیتر در ساعت است که ممکن است با افزایش مساحت بدن افزایش یابد. کلیرانس کل پلاسمایی در طول فعالیت ضد IIa بین ۲.۳ تا ۳ لیتر است
موارد مصرف داناپاروئید
پیشگیری ترومبوز ورید عمقی پس از جراحی که می تواند منجر به آمبولی ریوی در بیماران جراحی هیپ شود.
مقدار مصرف داناپاروئید
الف) بیماران غیر HIT (پیشگیری از DVT)
۷۵۰ واحد ضد فاکتور Xa، دو بار در روز برای ۷ تا ۱۰ روز یا تا زمانی که خطر ترومبوآمبولی کاهش یابد.
در بیماران جراحی توصیه می شود این دوز قبل از عمل را شروع کنید و آخرین دوز قبل از عمل را ۱-۴ ساعت قبل از عمل جراحی بدهید
ب) بیماران HIT (ترومبوسایتوپنی القا شده با هپارین)
داناپروئید سدیم باید به صورت تزریق داخل وریدی به صورت یک بولوس ۲۵۰۰ واحدی ضد Xa (برای بیماران کمتر از ۵۵ کیلوگرم ۱۲۵۰ واحد، بیش از ۹۰ کیلوگرم، ۳۷۵۰ واحد) و سپس تزریق داخل وریدی ۴۰۰ واحد / ساعت به مدت ۲ ساعت، و سپس ۳۰۰ واحد / ساعت برای ۲ ساعت، سپس یک تزریق نگهدارنده ۲۰۰ واحد در ساعت به مدت ۵ روز انفوزیون شود.
سطح پلاسمایی ضد Xa پلاسما ۰.۵-۰.۷ واحد / میلی لیتر ۵-۱۰ دقیقه پس از بولوس است، بالاتر از ۱.۰ واحد در میلی لیتر در مرحله تنظیم تزریق نگهدارنده و ۰.۵-۰.۸ واحد / میلی لیتر در طول تزریق نگهدارنده نشود.
کودکان
تجربه کافی در استفاده از داناپروئید در کودکان وجود ندارد تا رژیم دوز مناسب برای این گروه از بیماران را نشان دهد.
موارد منع مصرف
ازدیاد حساسیت به این دارو یا ترکیبات موجود در آن
مانند هپارین ها بیمارانی که از داناپروئید، غیر از هدف پیشگیری استفاده می کنند بیهوشی موضعی در فرآیندهای جراحی انتخابی منع مصرف دارد.
• حساسیت خونی شدید مثلا هموفیلی و ترومبوسایتوپنی پورپورآ ایدیوپاتیک مگر اینکه بیمار HIT داشته باشد و هیچ درمان جایگزین ضد لخته ای موجود نباشد
• سکته مغزی خونریزی دهنده در فاز حاد
• خونریزی فعال غیر قابل کنترل
• نارسایی شدید کلیوی و / یا کبدی، مگر اینکه بیمار نیز دارای HIT باشد و هیچ درمان ضد ترومبوتیک دیگری در دسترس نباشد
• فشار خون بالا شدید کنترل نشده
• زخم فعال معده-دوازدهه، مگر اینکه دلیل جراحی باشد.
• رتینوپاتی دیابتی
• اندوکاردیت باکتریال حاد
• یک آزمون مثبت لخته شدن آنتی بادی علیه هپارین در حضور داناپروئید در بیماران با سابقه ترومبوسایتوپنی ناشی از هپارین یا ضد انعقاد شبه هپارین
• حساسیت به سولفیت
• حساسیت به دارو یا به هر یک از اجزای دیگر
عوارض جانبی داناپاروئید
واکنش های آلرژیک , راش , درد در محل تزریق , ترومبوسایتوپنی ناشی از هپارین , خونریزی پس از فرآیند , کبودی و یا درد در اطراف محل تزریق
واکنش آلرژیک به داناپروئید سدیم. این ممکن است باعث خستگی ناگهانی، دشواری در تنفس، تورم پلک ها، صورت یا لب ها، بثورات و خارش شود (به ویژه در کل بدن تاثیر می گذارد)
تداخلات دارویی
سولفین پیرازون , دسیرودین , فنین دیون | فنیندیون , داساتینیب , توسیتومومب , ایپیلی موماب , بتریکسابان , اکساپروزین , آنتی ترومبین ۳ , اوروکیناز | یوروکیناز , راموسیروماب , کانگرلور , دفیبروتاید
هشدارها
- اگر چه خطر ترومبوسیتوپنی ناشی از آنتی بادی و ترومبوز در حین درمان با داناپروئید سدیم (یعنی واکنش متقاطع بالینی) بسیار کم است، توصیه می شود تعداد پلاکت ها روزانه در هفته اول درمان، روز در میان در هفته دوم و سوم و بعد از آن هفتگی تا ماهانه ارزیابی شود.
اگر ترومبوسیتوپنی ناشی از آنتی بادی رخ دهد، باید از استفاده از دارو متوقف شود و درمان جایگزین را در نظر بگیرید.
- داناپروئید سدیم باید با احتیاط در بیماران مبتلا به اختلال عملکرد کلیوی و / یا کبدی متوسط با اختلالات هموستاز، ضایعات زخمی دستگاه گوارش و یا بیماری های دیگر که ممکن است به افزایش خطر خونریزی یک عضو یا محل حیاتی منجر شود تجویز شود.
از آنجایی که خونریزی شدید ممکن است پس از عمل در بیماران HIT تحت درمان بای پس قلبی رخ دهد، داناپروئید سدیم در طول درمان توصیه نمی شود، مگر اینکه هیچ درمان آنتی ترومبوتیک دیگری وجود نداشته باشد.
- داناپروئید حاوی سولفیت سدیم است. در بیماران مبتلا به آسم، حساسیت به سولفیت می تواند منجر به برونکوسپاسم و / یا شوک آنافیلاکتیک گردد.
- داناپروئید سدیم نباید عضلانی تزریق شود.
- ایمنی و کارآیی داناپاروئید سدیم در بیماران مبتلا به سکته مغزی غیر خونریزی دهنده باید اثبات شود.
- همانند هپارین ها، در بیماران تحت بیهوشی پریدورال یا نخاعی یا سوراخی نخاع، استفاده از پیشگیرانه داناپروئید ممکن است از نظر تئوری با هماتوم اپیدورال یا نخاعی همراه باشد و موجب فلج طولانی یا دائمی شود. این خطر با استفاده طولانی از کاتتر پریدورال یا نخاعی برای بیهوشی، با استفاده همزمان از داروهایی که هموستاز را متاثر می کند مانند داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) و با آسیب یا سوراخ کردن مکرر، افزایش می یابد.
- در تصمیم گیری در مورد فاصله بین آخرین دوز سدیم داناپاروئید در دوزهای پیشگیری و قرار دادن یا حذف کاتتر پریدورال یا نخاعی، باید مشخصات محصول و بیمار مورد توجه قرار گیرد. دوز بعدی نباید قبل از اینکه حداقل چهار ساعت سپری شود تجویز شود. تجویز مجدد باید تا زمان انجام عمل جراحی به تاخیر بیفتد.
- اگر پزشک تصمیم به تجویز داناپاروئید سدیم در حضور بیهوشی پریدورال یا نخاعی داشته باشد، باید با دقت و نظارت مکرر شناسایی علائم و نشانه های اختلالات عصبی مانند کمردرد ، نارسایی حسی و حرکتی (بی حسی و ضعف در اندام تحتانی) و اختلال عملکرد روده یا مثانه را زیر نظر داشته باشد. پرستاران باید برای تشخیص علائم و نشانه ها آموزش ببینند. بیمار باید در صورت بروز هر یک از این موارد، باید فورا به پرستار یا پزشک متخصص اطلاع دهد.
- اگر علائم یا نشانه های هماتوم اپیدورال یا نخاعی مشکوک باشد، تشخیص و درمان فوری، از جمله کاهش فشار نخاعی باید آغاز شود.
مصرف در بارداری
گروه B ( در این گروه از داروها، مطالعات بر روی حیوانات باردار نشانگر این بود که دارو خطری بر روی جنین ندارد، اما مطالعات کافی روی زنان باردار برای میزان خطر روی جنین در سه ماهه اول بارداری انجام نشده است.)
دارو های مشابه
دالتپارین , انوکساپارین , هپارین , تینزاپارین , آردپارین سدیم