دوکسازوسین مشتقی از کینازولین ها است که به صورت انتخابی گیرنده های آلفا-۱ آدرنرژیک پس سیناپسی را آنتاگونیزه می کند.برای درمان فشارخون بالای خفیف تا متوسط و کنترل علایم هایپرتروفی خوش خیم پروستات استفاده می شود.گیرنده های آلفا-۱ در انقباض و افزایش رشد ماهیچه های صاف نقش دارند.آنتاگونیزه کردن آنها موجب شل شدن عضلات صاف در عروق محیطی و غده پروستات می شود.
دوکسازوسین
مکانیسم اثر
دوکسازوسین موجب مهار آدرنورسپتورهای آلفا-۱ پس سیناپسی بر ماهیچه های صاف عروقی می شود.این کار موجب مهار اثر انقباضی کاتکول آمین های(اپی نفرین و نوراپی نفرین) سیستمیک و موضعی و اتساع عروق محیطی می شود.
فارماکودینامیک
دوکسازوسین یک مهارکننده انتخابی آلفا-۱ آدرنرژیک است که برای درمان فشارخون بالا و هایپرپلازی خوش خیم پروستات استفاده می شود.در پروستات انسان دوکسازوسین انقباض القا شده توسط فنیل افرین (آگونیست آلفا-۱) را آنتاگونیزه می کند و با میل بالایی به آدرنورسپتورها آلفا-۱a که گیرنده غالب در پروستات است متصل می شود.
مطالعه بر روی انسان های سالم نشان داده است که دوکسازوسین به صورت رقابتی اثر افزایش دهنده فشار فنیل افرین و افزایش فشار سیستولیک نوراپی نفرین را مهار می کند.اثر ضدفشارخونی دوکسازوسین به خاطر کاهش مقاومت عروق محیطی است.
فارماکوکینتیک
جذب
فراهمی زیستی :۶۵% قرص سریع الرهش.۵۴-۵۹%قرص آهسته رهش
شروع اثر ضدفشارخون بالا :۴-۸ ساعت
شروع اثر ضد هایپرپلازی خوش خیم پروستات :شروع ۲ هفته، حداکثر اثر ۴-۶ هفته
دوام اثر :۲۴ ساعت
زمان رسیدن به حداکثر غلظت پلاسمایی:۲-۳ ساعت
توزیع
اتصال به پروتئین :۹۹%
حجم توزیع :۱-۳.۴ لیتر به ازای هرکیلوگرم وزن بدن
متابولیسم :شدیدا کبدی
متابولیت ها :۶ و ۷-اُ-دمیتل ها، ۶' و ۷' هیدروکسی متابولیت ها و سایر متابولیت های مینور
حذف:
نیمه عمر :۲۲ ساعت سریع الرهش،۱۵-۱۹ ساعت آهسته رهش
قابل دیالیز نیست
کلیرانس کل :۸۳-۱۴۰ میلی لیتر در دقیقه
دفع :۶۵% مدفوعی،۰.۶-۹% ادراری
موارد مصرف دوکسازوسین
سنگ کلیه , فشار خون بالا , هایپرتروفی خوش خیم پروستات
مقدار مصرف دوکسازوسین
بزرگسالان
فشارخون
۱ میلی گرم خوراکی صبح یا عصر.ممکن است با دوبرابر کردن روزانه دوز تا ۱۶ میلی گرم بر مبنای پاسخ فشارخون افزایش یابد ولی دوز معمول ۱-۲ میلی گرم یک بار در روز است.اگر مصرف دارو برای چند روز قطع شد دوز باید با ۱ میلی گرم شروع شود و تدریجا افزایش یابد.
فرم آهسته رهش برای فشارخون توصیه نمی شود.
هایپرپلازی خوش خیم پروستات
قرص سریع رهش:۱ میلی گرم خوراکی یک بار در روز.ممکن است با دوبرابر کردن دوز روزانه در فواصل۱-۲ هفته ای تا ۸ میلی گرم در روز دوز افزایش یابد.
اگر مصرف دارو برای چند روز قطع شد دوز باید با ۱ میلی گرم شروع شود و تدریجا افزایش یابد.
فرم آهسته رهش:۴ میلی گرم خوراکی یک بار در روز.ممکن است بر اساس پاسخ و تحمل بیمار هر ۳-۴ هفته دوز تا حداکثر۸ میلی گرم افزایش یابد.
اگر مصرف دارو برای چند روز قطع شد دوز باید با ۱ میلی گرم شروع شود و تدریجا افزایش یابد.
کودکان
فشارخون(آف لیبل)
قرص سریع الرهش:۱-۴ میلی گرم یک بار در روز خوراکی صبح یا عصر
موارد منع مصرف
حساسیت شدید به دوکسازوسین یا سایر کینازولین ها
عوارض جانبی دوکسازوسین
اضطراب , بیماریهای بافت بینابینی ریه , سردرد , ادم , تهوع , گیجی , سرگیجه , تپش قلب , خستگی , تنگی نفس , درد شکمی , افت فشارخون , عفونت دستگاه تنفسی فوقانی , آبریزش بینی , افت فشارخون وضعیتی
افت فشارخون وضعیتی وابسته به دوز -
تداخلات دارویی
بوسپرویر , آتنولول , آملودیپین , انالاپریل , اکسی متازولین , ایبوپروفن , ایندومتاسین , نبیوولول , موکسی سیلات , موکسی پریل , نابومتون , نادولول , نیزولدیپین , نیکاردیپین , کولین منیزیم تری سالیسیلات , کیناپریل , لاسیدیپین , لرکانی دیپین , لورازیدون , ماراویروک , سلیپرولول , فلودیپین , فنوپروفن , فوزینوپریل , کتوپروفن , کلویدیپین , پنبوتولول , تراندولاپریل , دیفلونیسال , رامیپریل , زوته پین , سالسالات , اکساپروزین , آوانافیل , ایسرادیپین , ایمیداپریل , پارکوکسیب , پریندوپریل , سولینداک , کربی دوپا , لورنوکسیکام , اتودولاک , اتوریکوکسیب , آسناپین , اسمولول , آلفوزوسین , ایلوپریدون , آسکلوفناک , آسمتاسین , سلکوکسیب , آسبوتولول , پیندولول , آلدسلوکین , آمیفوستین , فلوربی پروفن , سیلودوسین , کتورولاک , کلونیدین , فنتولامین مزیلات , بیزوپرولول , لوودوپا , آسپرین , نیتروگلیسیرین , نیفدیپین , واردنافیل , وراپامیل , کاپتوپریل , کارودیلول , فنوکسی بنزامین , لابتالول , لیزینوپریل , متوپرولول , مفنامیک اسید , ملوکسیکام , تیمولول , دیلتیازم , دیکلوفناک , سوتالول , سولفاسالازین , سیلدنافیل | قرص سیلدنافیل , بتاکسولول , پروپرانولول , تادالافیل | قرص تادالافیل | قرص سیالیس , تامسولوسین , ترازوسین , تولمتین , ترپروستینیل
اکسی متازولین موضعی - سالیسیلات(غیر آسپیرینی) - نیتروگلیسیرین مقعدی - یوهیمب
هشدارها
در بیماری های کبدی یا سابقه بروز وقایع قلبی عروقی اخیر با احتیاط استفاده شود.
قبل از شروع درمان با این دارو، سرطان پروستات باید رد شود.
شاید سنکوپ وابسته به دوز اول یا از دست دادن هوشیاری رخ دهد.
خطر افت فشارخون وضعیتی وابسته به دوز
احتمال بروز افت فشارخون، خشکی دهان و مشکلات ادراری در افراد مسن
به طور نادر(یک در چند هزار بیمار) پریاپیسم (نعوظ دردناک آلت تناسلی که چندین ساعت باقی می ماند و با نزدیکی هم رفع نمی شود) با آنتاگونیست های آلفا-۱ نظیر دوکسازوسین رخ می دهد.اگرچه این عارضه به طور نادر رخ می دهد اما به خاطر ناتوانی جنسی دائمی در صورت عدم اقدام فوری به بیمار هشدار بدهید.
مصرف همزمان با سایر داروهای ضدفشارخون موجب افت فشارخون شدید می شود.
فرم آهسته رهش برای فشارخون تجویز نمی شود.
تجویز همزمان فرم سریع الرهش با مهارکننده های فسفودی استراز-۵ موجب افت شدید فشارخون همراه با علایم می شود.
ممکن است به دلیل تحریک گیرنده های بتا۱ و افزایش رنین و آلدسترون باعث تشدید نارسایی میوکاردیال و افزایش نارسایی قلبی شود.
ممکن است موجب سرکوب سیستم عصبی مرکزی شود که موجب اختلال در توانایی کار با دستگاه های پیچیده و انجام کارهای نیازمند هوشیاری می گردد.
واکنش های حساسیتی نظیر کهیر، راش، آنژیوادم، خارش و علایم تنفسی ممکن است رخ دهد.
سندرم فلاپی عنبیه حین عمل در جراحی آب مروارید بیمارانی که داروهای مهارکننده آلفا-۱ مصرف می کرده اند گزارش شده است.قطع مصرف دارو قبل از عمل موجب پیشگیری نمی شود.
کاهش تعداد سلول های سفید خونی و نوتروفیل که با قطع درمان برگشت پذیر است گزارش شده است.
نکات قابل توصیه
داروی دوکسازوسین را دقیقا طبق دستور پزشک مصرف کنید.کمتر یا بیشتر از مقدار توصیه شده استفاده نکنید.
این دارو موجب افت فشارخون و سرگیجه و غش مخصوصا در دوزهای اول یا آغاز مجدد مصرف ممکن است بشود.
ممکن است در اولین بیدارشدن از خواب پس از مصرف این دارو احساس سرگیجه کنید.هنگام بلند شدن از رخت خواب مراقب باشید.
در صورت احساس سرگیجه شدید یا غش به پزشک خود اطلاع دهید.
حین مصرف دوکسازوسین فشارخون یا پروستات شما باید مرتبا معاینه شود.
اگر مصرف دارو را متوقف کردید برای مصرف مجدد با پزشک خود برای تنظیم دوز مشورت کنید.
حتی با وجود احساس خوب شدن مصرف دارو را طبق دستور پزشک ادامه دهید.
مصرف در بارداری
تاکنون به اثبات نرسیده است.
دارو های مشابه
پرازوسین , تامسولوسین , ترازوسین , رزرپین , گوانیتیدین , سیلودوسین , گوانادرل , آلفوزوسین , مکامیلامین