اپی نفرین یا آدرنالین یک داروی سمپاتومیمتیک منقبض کننده عروق و متسع کننده برونش هاست که در درمان واکنش های آلرژیک شدید استفاده می شود.
اپی نفرین
مکانیسم اثر
اپی نفرین با اتصال به گیرنده های آدرنرژیک آلفا و بتا موجود در دیواره عروق و قلب با سه مکانیسم باعث افزایش فشار خون می شود : ۱- انقباض وریدها ۲- افزایش ضربان قلب ۳- تنگی عروق محیطی
فارماکودینامیک
با مصرف وریدی اپی نفرین فشارخون سیستولیک و دیاستولیک و ضربان قلب افزایش می یابد و مقاومت عروق محیطی کم می شود. در نهایت باعث رفع علائم آنافیلاکسی می شود.
فارماکوکینتیک
بصورت چشمی یا تزریقی مصرف شده و نیمه عمر کوتاه (کمتر از ۵ دقیقه) دارد. این دارو بعد از مصرف سریعا به وانیل مندلیک اسید که متابولیت بی اثر است تبدیل شده و از طریق کبد و کلیه ها دفع می شود.
موارد مصرف اپی نفرین
فیبریلاسیون بطنی , انافیلاکسی , کاهش فشارخون ناشی از شوک سپتیک , اسم حاد , واکنش آلرژیک , تاکیکاردی بطنی
مقدار مصرف اپی نفرین
بزرگسالان
آسیستول، ایست قلبی، فیبریلاسیون و تاکیکاردی بطنی :
- وریدی ۰.۵-۱ mg در صورت نیاز ۰.۵ mg هر ۵ دقیقه تکرار شود .
- داخل قلبی۰.۳-۰.۵ mg داخل بطن چپ (در صورت محدودیت در تجویز وریدی)
- داخل تراشه ۰.۵-۱ mg داخل برونش
اسم حاد :
۰.۱-۰.۲۵ mg- وریدی آهسته
واکنش آلرژیک و آلرژی :
- در بیماران با وزن بالای ۳۰ کیلوگرم : ۰.۳ mg از اتواینجکتور بصورت عضلانی یا زیر جلدی (در صورت نیاز قابل تکرار است.)
افت فشار خون و شوک :
۰.۰۵-۲ mcg/min/kg وریدی تا حصول پاسخ مناسب
کودکان
واکنش آلرژیک و انافیلاکسی :
-در کودکان با وزن ۱۵ تا ۳۰ کیلوگرم : ۰.۱۵ mg از اتو اینجکتور بصورت عضلانی یا زیر جلدی
- در بیماران با وزن بالای ۳۰ کیلوگرم : ۰.۳ mg از اتواینجکتور بصورت عضلانی یا زیر جلدی
آسم :
نوزادان : ۰.۰۱mg /kgوریدی آهسته درصورت نیاز هر ۲۰ تا ۳۰ دقیقه تکرار شود.
اطفال : ۰.۰۵mg وریدی آهسته درصورت نیاز هر ۲۰ تا ۳۰ دقیقه تکرار شود.
عوارض جانبی اپی نفرین
تهوع ، سردرد ، استفراغ ، واکنش های محل تزریق ، نوروپاتی محیطی ، تاکیکاردی ، پاراستزی ،هایپوگلایسمی ،انفارکتوس قلبی ، اسیدوز لاکتیک ، آریتمی ، ایسکمی قلبی ، ادم ریوی ، هایپر گلیسمی ، مقاومت به انسولین ، هایپوکالمی ، مشکلات کلیوی
تداخلات دارویی
کلونیدین , فنتولامین مزیلات , لوودوپا , ارگوتامین سی , ایزوفلوران , بتاکسولول , پرفنازین , تری فلوپرازین , تیمولول , تیوتیکسن , دروسپیرنون , دورزولامید +تیمولول , تولازولین , پروکائین آمید , هالوتان , دروپریدول , رزرپین , دسفلوران , ایزوپروترنول , کارباکول , لووبونولول , پیندولول , انفلوران , اینداپامید , میتی گلیناید , آرسنیک تری اکساید , دوکساپرام , میلناسیپران , کارتئولول , تریکلابندازول , آتوسیبان , دروکسی دوپا , کلرپروتیکسن
هشدارها
در طی مصرف اپی نفرین فشار خون بایستی کاملا کنترل شود چراکه ممکن است افزایش شدید و خطرناک فشارخون اتفاق بیفتد.
بیمارانی که داروهای مهارکننده مونوامین اکسیداز، ایمی پرامین یا تریپتیلین ها را مصرف می کنند ممکن است با مصرف اپی نفرین دچار بحران های فشارخون شوند.
تزریق دارو به داخل بافت ممکن است باعث نکروز شود. در تزریق وریدی بایستی باز بودن مسیر تزریق بصورت مداوم چک شود و در هر بار تزریق محل تغییر کند تا عوارض محل تزریق ایجاد نشود.
در صورت تزریق در اندام های کوچک مانند انگشت و ... احتمال انقباض عروقی و نکروز محل بیشتر است. در بیماران مبتلا به بیماریهای مزمن عروق کرونر ممکن است این دارو باعث آریتمی و آنژین شود.
نکات قابل توصیه
اپی نفرین ممکن است باعث افزایش قندخون در بیماران دیابتی شود.
ممکن است در محل تزریق باعث عفونت جدی پوست و بافت نرم شود.
در صورت ایجاد هرگونه علامت جلدی قابل توجه بایستی پیگیری لازم انجام شود. در صورت ایجاد تنگی نفس یا درد در قفسه سینه مورد باید گزارش شود.
مصرف در بارداری
C ( داروهای گروه C فقط باید با تجویز پزشک مورد مصرف قرار بگیرد. خطرات ناشی از مصرف این گروه از داروها هنوز رد نشده است و یا اینکه مطالعات انسانی انجام نشده است و پزشک زمانی که احساس کند فواید مصرف این گروه از داروها از مضرات احتمالی آن بسیار بیشتر است و مصرف آن برای بیمار ضروری است تجویز انجام میدهد. )
دارو های مشابه
افدرین , نوراپی نفرین , فنیل افرین , ایزوپروترنول , متارامینول تارترات , آلفاگان , بیتولترول , متی پرانولول , آرفورموترول