بی خوابی و بی قراری نوزادان وکودکان از مشکلات شایع این دوره سنی می باشد .چنانچه شرایط محیط خواب آنها از نظر دما،نور و صدا مناسب باشد و از طرفی مشکلات جسمانی مانند کولیک، رفلاکس معده، سرماخوردگی و یا سرفه نداشته باشند، خواب شیرینی خواهند داشت، ولی در غیر این صورت نوزاد ویا کودک دچار بی قراری و بی خوابی خواهد شد. اضطراب جدایی از والدین، نیز از علل مهم بیقراری کودکان می باشد. شربت بی بی سد، فرآورده ای است که از مجموعه ۶ گیاه بادرنجبویه، عناب،گل ساعتی، نعنا ، بابونه و زنجبیل تهیه شده است. اثر هم افزائی گیاهان موجود در این فرآورده باعث رفع اضطراب، کاهش نفخ و علائم کولیک می شود و خواب نوزاد یا کودک را بهبود می بخشد.
بادرنجبویه گیاهی است که دارای خواص ضد نفخ، ضد اسپاسم، ضد درد و خواب آور می باشد. این گیاه حاوی مقادیر زیادی فلاونوئیدها، تاننها، رزمارینیک اسید و کافئیک اسید است.
اثر بخشی و تحمل پذیری ترکیب گیاه بادرنجبویه و سنبل الطیب در بچه های کمتر از ۱۲ سال مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج ثابت کرده است مصرف بادرنجبویه در بچه هائی که از بی خوابی رنج می برند به طور قابل قبولی موثر می باشد. رزمارینیک اسید و ترپنوئیدهای موجود در عصاره بادرنجبویه سبب مهار انتقال گابا آمینوبوتیریک اسید شده و در نتیجه میزان GABA در مغز افزایش می یابد و به همین دلیل سبب بهبود اضطراب و خواب می شود(۱).
اثر ضد درد بادرنجبویه از طریق اثر بر رسپتورهای موسکارینیک و نیکوتنیک و مسیر ال-آرژنین نیتریک اکسید می باشد. در مطالعه ای بر ۸۸ کودک شیرخوار که دچار کولیک شده بودند، مصرف یک هفته عصاره بادرنجبویه سبب بهبود درد کولیک نوزادان شد(۲و۳).
عناب موجود در این شربت حاوی فلاونوئیدها، ساپونینها و پلی ساکارید ها می باشد.
مطالعات جدید اثرات سودمند عناب را در بی خوابی و افسردگی ثابت نموده است. میوه عناب حاوی مقادیر زیادی گابا می باشد. فلاونوئیدها و ساپونینهای موجود در عناب اثر هیپنوتیک و خواب آور دارد که از طریق تحریک رسپتورهای گابا در نرونهای هیپوکامپ مغز می باشد. طی مطالعه ای مقدار ۱۷g⁄kg از عصاره این گیاه در مقایسه با سدیم باربیتال به موشها داده شد. نتایج نشان داد که ساپونینها و فلاونوئیدهای موجود در عناب سبب کاهش چشمگیر زمان راه رفتن و توانائی حرکت موشها شد و به طور با اهمیتی زمان خواب آنها طولانی گردید(۴و۵).
گل ساعتی حاوی آلکالوئید هارمالن و ترکیبات گامابنزوپیرون می باشد مطالعات اثر خواب آور و ضد درد آن را ثابت نموده است. استفاده از۱۷ g⁄kg عصاره گل ساعتی در موشها بر درد القا شده ناشی از استیک اسید و التهاب ایجاد شده توسط کاراژینان اثرات ضددرد و ضدالتهاب این گیاه را ثابت نموده است. گل ساعتی به علت خواص گاباارژیک دارای خواص ضداضطراب و خواب آور نیز می باشد(۶). مطالعات اثر درمانی گل ساعتی را بر کاهش توجه ناشی از بیش فعالی در کودکان ، ثابت نموده است(۷).
نعنا موجود در این شربت دارای خواص ضد اسپاسم و ضد درد می باشد. عصاره نعنا به علت بلوک کانالهای کلسیمی بر عضلات صاف معده اثر گذاشته و اسپاسم معده را کاهش می دهد و با فعال کردن رسپتورهای کا اپیوئیدی سبب مهار انتقال درد میشود(۸).
بابونه موجود در شربت بی بی سد، دارای خواص ضد اضطراب، خواب آور، ضد نفخ و ضد کولیک می باشد.
فلاونوئیدهای موجود در بابونه از طریق اثر بر رسپتورهای GABA-A دارای اثر خواب آور می باشد. طی دو مطالعه بالینی اثر بابونه برای درمان کولیک نوزادان مورد بررسی قرار گرفته است، این مطالعه ثابت نموده است که عصاره بابونه در ۵۷% کودکان (۲-۸ هفته سن) مبتلا به کولیک موثر بوده است و درد آنها را کاهش داده است(۹). جینجرول و شوگااول موجود در زنجبیل نیز سبب مهار انقباضات و کاهش اسپاسم عضلات صاف دستگاه گوارش می شود که به علت اثر آنتاگونیستی رسپتورهای سروتونین می باشد و از این طریق سبب کاهش درد می گردد(۱۰).
اثرات هم افزائی این ۶ گیاه سبب رفع اضطراب و بی خوابی،کاهش نفخ و اسپاسم دستگاه گوارش می شود و به این طریق بی قراری کودک را بهبود می بخشد. مصرف شربت بی بی سد خواب شیرینی رابرای نوزادان وکودکان رقم خواهد زد.