- قرص اسپیرونولاکتون چیست و برای چه مواردی استفاده می شود؟

ماده موثره موجود در این قرص ها اسپیرونولاکتون است. اسپیرونولاکتون به دسته ای از داروها که به عنوان ضد آلدوسترون شناخته می شوند تعلق دارد که عملکرد هورمون آلدوسترون را مهار می کنند. یکی از اعمال آلدوسترون حفظ سدیم کافی در بدن است. آلدوسترون بخشی از سیستم حفظ تناسب بین مایعات و نمک در بدن است. اسپیرونولاکتون ترشح ادرار را در بیمارانی که دچار تجمع مایعات در بافت ها (اِدم) و یا در حفره ی شکمی (آسیت) شده اند، به طریق افزایش ترشح سدیم (نمک) موجود در ادرار، افزایش می دهد. در نتیجه استفاده از این دسته ی داروهای ادرار آور، خطر از دست دادن پتاسیم کاهش می یابد. اثر کاهنده فشار خون این دسته، بر پایه ترشح آب و نمک می باشد.

قرص های اسپیرونولاکتون ممکن است برای درمان این موارد از طرف پزشک شما تجویز شوند:

تجمع مایعات در بافت ها به دلیل مشکلات قلبی؛
نارسایی قلبی شدید؛
درمان افزایش فشار خون، به همراه رژیم غذایی کم نمک و سایر داروهای ادرار آور.
مشکلات کلیوی خاص؛
تجمع مایعات در بافت های حفره ی شکمی.

۲- قبل از مصرف اسپیرونولاکتون به این نکات توجه کنید:

از قرص های اسپیرونولاکتون استفاده نکنید، اگر:
به اسپیرونولاکتون یا هر یک از اجزا دیگر تشکیل دهنده این قرص حساسیت دارید.
مبتلا به نارسایی شدید کلیوی، و یا بیماری کلیوی رو به وخامت هستید. مانند مواردی هیچ ادراری تولید نمی شود و یا مقدار آن بسیار اندک است.
سطح سدیم خون شما پایین است (هایپوناترمی).
سطح پتاسیم خون شما بالاست (هایپرکالمی) و یا هر بیماری دیگری که می تواند منجر به بالا رفتن پتاسیم خون گردد.
از مکمل های پتاسیم یا ادرارآورهای نگهدارنده پتاسیم (مانند اپرلنون)، و یا از ترکیب یک مهار کننده آنزیم تبدیل کننده آنژیوتانسین (ACE) و یک بلوکه کننده گیرنده آنژیوتانسین (ARB) استفاده می کنید.

هشدارها و احتیاطات مصرف:

قبل از مصرف قرص های اسپیرونولاکتون حتما با پزشک یا داروساز خود صحبت کنید. اگر؛

نیاز باشد که اسپیرونولاکتون را طولانی مدت مصرف کنید، پزشک شما می بایست مرتبا وضعیت شما را بررسی کند (مثل بررسی سطح سدیم و پتاسیم خون). به ویژه اگر شما سالمند هستید.
شما مشکل کبدی دارید، پزشک شما باید در تجویز دارو برای شما احتیاطات خاصی را در نظر بگیرد.
شما مشکل کلیوی دارید، پزشک شما باید در تجویز دارو برای شما احتیاطات خاصی را در نظر بگیرد.

سطح پتاسیم خون شما بالاست و یا نارسایی کلیوی دارید، مصرف اسپیرونولاکتون به شما توصیه نمی شود.
مبتلا به از کار افتادگی شدید کلیوی هستید و همزمان از مکمل پتاسیم هم استفاده می کنید. زیرا افزایش پتاسیم خون ممکن است رخ دهد که به ایست قلبی (گاهاً کشنده) منجر می شود.
از دسته ی ادرارآورهای نگهدارنده پتاسیم (مثل آمیلوراید و تریامترن) استفاده می کنید. در این صورت مصرف اسپیرونولاکتون ممنوع است. زیرا خطر بالا رفتن سطح خونی پتاسیم افزایش می یابد.
جوان هستید و قرار است به مدت طولانی از اسپیرونولاکتون استفاده کنید، پزشک شما باید به دقت محاسن این دارو را در برابر عوارض طولانی مدت آن بسنجد.
اسپیرونولاکتون را همزمان با مکمل پتاسیم یا رژیم های غذایی با پتاسیم بالا استفاده می کنید. این شرایط ممکن است هایپرکالمی (بالا رفتن سطح پتاسیم خون) شدید را منجر شود. علائم هایپرکالمی شدید ممکن است شامل گرفتگی عضلانی، ریتم غیر طبیعی قلبی، اسهال، تهوع، سرگیجه و سردرد باشد.
تداخلات دارویی اسپیرونولاکتون:

اگر در گذشته و یا در حال حاضر از هر داروی دیگری استفاده کرده اید و یا قصد استفاده از داروی دیگری را دارید، حتما پزشک یا داروساز خود را در جریان بگذارید. این مسئله شامل داروهایی که بدون نسخه دریافت کرده اید هم می شود.

داروهایی برای فشار خون بالا مثل مهار کننده های ACE و بلوکه کننده های گانگلیونی.
سایر ادرار آورها
داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID) مثل آسپیرین و ایبوپروفن.
مکمل پتاسیم
هپارین یا هپارین با وزن مولکولی پایین ( داروهایی برای پیشگیری از ایجاد لخته خون)
داروهایی که مانع از انعقاد خون می شوند (ضد انعقاد، رقیق کننده خون)
لیتیم (برای درمان افسردگی)
دیگوکسین (برای درمان مشکلات مختلف قلبی)
الکل، باربیتوراتها و داروهای مخدر
داروهایی که باعث افزایش سطح سرمی پتاسیم می شوند.
کُلستیرامین (برای کاهش سطح کلسترول خون)
کورتیکواستروئید ها و هورمون آدرنو کورتیکو تروپیک
آمونیوم کلراید
سیکلوسپورین
تریمتوپریم و کوتریموکسازول

۳- روش صحیح مصرف قرص اسپیرونولاکتون:

همواره دارو را دقیقا به همانگونه ای که پزشک یا داروساز شما گفته است استفاده کنید. اگر اطمینان ندارید حتما مجدداً از آنها بپرسید. قرص های اسپیرونولاکتون را باید به همراه وعده غذایی مصرف کنید. اگر مجموع مقدار مصرف یک روز شما از ۱۰۰ میلیگرم بیشتر است، باید به صورت منقسم در طول روز استفاده شود. زمان مصرف قرصتان را به خاطر بسپارید. مصرف قرص در زمان یکسان در هر روز بهترین اثرات را برای شما خواهد داشت و همچنین به شما کمک می کند خوردن قرص را فراموش نکنید.

۴- عوارض جانبی احتمالی قرص اسپیرونولاکتون:

مانند تمام داروها، این دارو هم ممکن است باعث عوارض جانبی ناخواسته ای شود. اگرچه همه ی مصرف کنندگان این عوارض را تجربه نمی کنند.

عوارض جانبی بستگی به مقدار و طول مدت مصرف دارو دارد. رایج ترین عوارض این دارو عبارتند از بالا رفتن سطح پتاسیم خون و مشکلات دستگاه تولید مثلی و سینه. مثل ژنیکوماستی (بزرگ شدن سینه مردانه). ژنیکوماستی به طول و مقدار مصرف وابسته به نظر می رسد و معمولا با قطع مصرف دارو برگشت پذیر است. سایر اثرات ناخواسته جانبی رایج شامل سردرد، ناراحتی های گوارشی، اسهال، خستگی و خواب آلودگی است.

۵- روش نگهداری قرص اسپیرونولاکتون:

دور از دسترس اطفال نگهداری کنید.
برای نگهداری این دارو نیاز به هیچ شرایط دمایی خاصی نیست. جهت محافظت در برابر نور، ترجیحاً در بسته بندی اصلی نگهداری کنید.
بعد از گذشتن از تاریخ انقضای این دارو، آن را استفاده نکنید. تاریخ انقضا بر روی ورقه و کارتن قرص ها با عبارت EXP مشخص است.
تاریخ انقضا به آخرین روز ماهی که ذکر شده است اشاره دارد.