کوتریموکسازول
(سولفامتوکسازول و تری متوپریم)
درمان و پیشگیری از عفونت ها بویژه باکتریائی و پروتوزائی (عفونتهای ادراری، برونشیت، عفونت گوش میانی و اسهال مسافرتی)
اين دارو براي بيماري فعلي شما تجويز شده است، لذا از مصرف آن در موارد مشابه و يا توصيه آن به ديگران جدا خودداري نمایید.
راهنمائي هاي عمومي
۱- در صورت حساسیت به داروهای گوگرد دار، فوروزماید یا دیورتیک های تیازیدی، داروهای خوراکی ضد دیابت، داروهای خوراکی ضد گلوکوم، مواد دیگر، غذاها، مواد محافظ و رنگ ها پزشک را مطلع سازید.
۲- مصرف این دارو در نوزادان کمتر از ۲ ماه با نظر پزشک می باشد.
۳- سالمندان به عوارض جانبی این دارو حساس ترند و عوارض شدید پوستی و خونی در این افراد بیشتر مشاهده می شود. سالمندانی که به مدت طولانی داروی مدر را با این دارو مصرف می کنند دچار عوارض بیشتری می شوند.
۴- در صورت مصرف هم زمان این دارو با سایر داروها مانند استامینوفن، آمیودارون، استروئیدهای آنابولیک، آندروژن ها، داروهای ضد تیروئید، کاربامازپین، کارموستین، کلروکین، دانترولن، دانوروبیسین، دی سولفیرام،
دی والپروکس، استروژن ها، اترتینات، نمک های طلا، مرکاپتوپورین، نا لتروکسون، داروهای ضد بارداری خوراکی، سایر آنتی بیوتیک های خوراکی و تزریقی، فنوتیازین ها، پلی کامایسین، والپروئیک اسید، استو هیدروکسامیک اسید، فورازولیدون، نیتروفورانتوئین، پریما کین، پروکائین آمید، کینیدین، کینین، سولفوکسون، ضد انعقادها، دیگوکسین، اتوتوئین، مفنی توئین، متوتروکسات، فنی توئین، داروهای خوراکی ضد دیابت، متنامین، متیل دوپا، پزشک را مطلع سازید.
۵- در صورت ابتلا به بیماری هائی نظیر کم خونی و یا سایر اختلالات خونی، نقص آنزیمی گلوکز - ۶ - فسفات د هیدروژناز، بیماری های کبدی و کلیوی، پورفیریا، پزشک را مطلع سازید.
۶- دارو را همراه با یک لیوان آب مصرف کنید و در طول درمان مایعات به میزان کافی بنوشید.
۷- برای مصرف مقدار صحیح فرم سوسپانسیون خوراکی از پیمانه همراه دارو استفاده کنید.
۸- برای درمان کامل عفونت حتی در صورت احساس بهبودی دوره درمان را کامل کنید چون توقف مصرف ممکن است باعث بازگشت علائم بیماری شود.
۹- برای عملکرد بهتر دارو باید غلظت ثابتی از دارو در خون و یا ادرار وجود داشته باشد بنابراین برای ثابت نگهداشتن غلظت بهتر است دارو به موقع و در فواصل منظم مصرف شود.
۱۰- چنانچه دارو را به طور منظم مصرف می کنید و در صورتی که یک نوبت مصرف آن را فراموش کردید به محض به یاد آوردن مصرف کنید تا غلظت آن در خون و یا ادرار ثابت بماند ولی اگر تقریبا زمان مصرف نوبت بعدی فرا رسیده باشد از مصرف این نوبت خودداری کنید و برنامه معمول خود را ادامه دهید و مقدار مصرف را دو برابر نکنید.
مصرف در بارداری و شیردهی
بارداری
هیچگونه گزارشی مبتنی بر نقص جنینی و مشکلات دیگر در انسان گزارش نشده است. در صورت بارداری یا احتمال آن پزشک را مطلع سازید.
شیردهی
این ترکیب داروئی در شیر مادر ترشح می شود و ممکن است باعث بروز مشکلات کبدی، کم خونی و یا عوارض دیگری بخصوص در نوزادانی که مبتلا به نقص آنزیمی گلوکوز - ۶ - فسفات د هیدروژناز می باشند شود. لذا مصرف این دارو در طول دوران شیردهی توصیه نمی شود.
موارد احتیاط
۱- در طول دوره درمان به طور مرتب به پزشک مراجعه نمایید. مصرف طولانی مدت این دارو باعث ایجاد مشکلات خونی می شود.
۲- اگر علائم بیماری در طول چند روز بهبود نیافت و یا بدتر شد به پزشک مراجعه نمایید.
۳- به علت اختلالات خونی که در زمان مصرف این دارو به وجود می آید ممکن است عفونتهای خاص، تاخیر در بهبود زخم و خونریزی از لثه ایجاد شود. بنابراین باید به طور مرتب از مسواک، نخ دندان و خلال دندان استفاده نمایید و انجام کارهای دندانپزشکی را تا زمان نرمال شدن آزمایش خون به تاخیر انداخته و در طول درمان برای رعایت بهداشت دهان و دندان باید با پزشک و یا دندان پزشک مشورت نمایید.
۴- با توجه به افزایش حساسیت پوست به نور خورشید در اثر مصرف این دارو ممکن است حتی زمانی که به مدت کوتاه در معرض نور خورشید قرار دارید باعث خارش، بثورات جلدی، قرمزی و سایر تغییرات رنگ پوست یا آفتاب سوختگی شدید شود. لذا جهت محافظت پوست موارد زیر را رعایت نمایید:
* سعی کنید در بین ساعات ۱۰ صبح تا ۳ بعد از ظهر در معرض نور آفتاب قرار نگیرید.
* از کلاه و عینک آفتابی استفاده نمایید.
* از ضد آفتاب با فاکتور حفاظتی حداقل ۱۵ و در صورت داشتن پوست سفید رنگ از ضد آفتاب با فاکتور حفاظتی بالاتر استفاده نمایید.
* از حفاظت کننده های لب با فاکتور حفاظتی حداقل ۱۵ استفاده نمایید.
* از لامپ های خورشیدی و حمام آفتاب استفاده نکنید.
۵- در صورت حساسیت شدید به نور آفتاب پیش از مصرف دارو پزشک را مطلع سازید.
۶- این دارو ممکن است باعث خواب آلودگی شود لذا ضمن درمان از رانندگی و یا کار با ماشین آلاتی که نیاز به هوشیاری کامل دارند خودداری کنید.
مقدار و نحوه مصرف
مقادیر ذکر شده در زیر مقدار متوسط مصرف می باشد و مقدار دقیق را پزشک تعیین می کند:
◄ برای عفونت های باکتریائی:
- بزرگسالان و کودکان با وزن بیشتر از ۴۰ کیلوگرم:۸۰۰ میلی گرم سولفامتوکسازول و ۱۶۰ میلی گرم تری متوپریم هر ۱۲ ساعت.
- نوزادان کوچکتر از ۲ ماه: مصرف این دارو توصیه نمی شود.
- نوزادان بزرگتر از ۲ ماه و کودکان تا وزن ۴۰ کیلوگرم: مقدار مصرف بر اساس وزن بدن محاسبه می شود. مقدار معمول مصرف ۲۰ تا ۳۰ میلی گرم سولفامتوکسازول و ۴ تا ۶ میلی گرم تری متوپریم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن هر ۱۲ ساعت می باشد.
◄ برای درمان Pneumocystis carinii pneumonia ((PCP:
- بزرگسالان و کودکان بزرگتر از ۲ ماه: مقدار مصرف بر اساس وزن بدن محاسبه می شود. مقدار معمول ۷۵/۱۸ تا ۲۵ میلی گرم سولفامتوکسازول و ۷۵/۳ تا ۵ میلی گرم تری متوپریم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن هر ۶ ساعت می باشد.
◄ برای پیشگیری از Pneumocystis carinii pneumonia((PCP:
- بزرگسالان و نوجوانان:۸۰۰ میلی گرم سولفامتوکسازول و ۱۶۰ میلی گرم تری متوپریم یک بار در روز.
- نوزادان و کودکان با سن ۴ هفته و بزرگتر: مقدار مصرف بر اساس وزن بدن و توسط پزشک تعیین می شود. چندین نوع رژیم درمانی وجود دارد که باید توسط پزشک انتخاب شود. یک نوع رژیم درمانی به این صورت است که ۳۷۵ میلی گرم سولفامتوکسازول و ۷۵ میلی گرم تری متوپریم به ازای هر متر مربع از سطح بدن ۲ بار در روز ۳ روز متوالی در هفته مصرف شود.
عوارض جانبی
هر دارو به موازات اثر درمانی مطلوب ممکن است باعث بروز عوارض ناخواسته نیز شود. اگرچه تمام این عوارض در یک فرد دیده نمی شود ولی در صورت بروز هر یک از عوارض جانبی زیر فورا به پزشک مراجعه کنید:
موارد با شیوع بیشتر:
خارش، راش پوستی.
موارد با شیوع کمتر:
درد مفاصل و عضلات، اختلال در بلع، رنگ پریدگی پوست، قرمزی، تاول، پوسته پوسته و شل شدن پوست، تب و گلودرد، خونریزی و کبودی غیر عادی، خستگی و ضعف غیر عادی، زردی چشم ها و پوست.
موارد نادر:
درد شدید معده و شکم، حساسیت غیر طبیعی معده و شکم به فشار یا لمس، اضطراب، وجود خون در ادرار، کبودی ناخن های دست، لب ها و پوست، گیجی، اسهال شدید آبکی با احتمال وجود خون، اختلال در تنفس، خواب آلودگی، تب، احساس ناخوشی، کاهش و یا افزایش مقدار و دفعات ادرار، توهم، سردرد شدید، افزایش تشنگی، درد در قسمت پائینی کمر، افسردگی، ضعف و درد عضلات، تهوع، دستپاچگی، درد و سوزش هنگام ادرار، تشنج، گرفتگی گردن و یا پشت، تورم در قسمت جلوئی گردن.
توجه: بعضی عوارض بالا مثل درد شدید معده و شکم واسهال شدید آبکی با احتمال وجود خون ممکن است تا چندین هفته بعد از قطع مصرف دارو ادامه داشته باشد.
در صورت بروز عوارض جانبی زیر در اولین فرصت به پزشک مراجعه نمایید:
موارد با شیوع بیشتر:
افزایش حساسیت پوست به نور خورشید.
عوارض جانبی زیر نیز ممکن است اتفاق بیفتد که نیاز به توجه پزشکی ندارد. این موارد ممکن است با ادامه مصرف دارو خود به خود از بین بروند ولی در صورتیکه ادامه پیدا کردند و یا آزار دهنده شدند باید به پزشک مراجعه کرد:
موارد با شیوع بیشتر:
اسهال، گیجی، سردرد، کاهش اشتها، گلودرد و یا تورم زبان، تهوع و یا استفراغ، خستگی.
شرایط نگهداری
۱- دور از دید و دسترس کودکان نگهداری نمایید.
۲- دور از نور، رطوبت و در دمای کمتر از ۳۰ درجه سانتی گراد نگهداری نمائید.
۳- از نگهداری و مصرف داروی تاریخ گذشته خودداری کنید.