پمپ سانتریفیوژ (Centrifugal Pump) یا گریز از مرکز
این پمپ ها در دسته پمپ های با جابجایی غیر مثبت قرار می گیرند که با چرخیدن یک پروانه در آن انرژی به سیال منتقل می شود. (از جمله توربو ماشین های توانگیر می باشد)پمپ سانتریفیوژ
همانند بسیاری دیگر از پمپ ها، پمپ های سانتریفوژ انرژی را از موتور دوار گرفته و به سیال انتقال می دهد. میزانی از این انرژی به صورت انرژی جنبشی و در قالب سرعت ظاهر می شود و میزانی نیز به عنوان انرژی پتانسیل و در قالب هد فشاری نمود پیدا می کند که توانایی حمل سیال را در مقابل جاذبه زمین به سمت بالا دارا است.
انتقال انرژی از یک پروانه ی دوار به سیال برای تولید فشار و حرکت سیال، همواره با نام نیروی گریز از مرکز در سیالات توصیف می شود.
پمپ های سانتریفیوژی پرکاربردترین نوع پمپ آبی در صنعت هستند. به طور متوسط ۷۵ درصد پمپ های به کار رونده در صنعت از نوع سانتریفیوژ هستند. از آنجا که این پمپ ها همواره مقدار مشخصی از دبی آب را در یک فشار ثابت و در هر موقعیتی تأمین می کنند، پمپ های ایده آلی به شمار می آیند.
این پمپ ها بر اساس تئوری نیروی گریز از مرکز کار می کنند. وقتی پره ی پمپ درون محفظه ی آن دوران می کند، سیال را از مرکز به بیرون هل می دهد. وقتی سیال از مرکز به بیرون هل داده می شود، سیال جایگزین تحت فشار اتمسفر یا فشارهای مصنوعی و بالاتر به سمت مرکز کشیده می شود. سیالی که به بیرون هل داده شده، از طریق مسیر خروجی تخلیه می شود. این سیال فشاری خواهد داشت که مقدار آن را می توان به وسیله گام پروانه پمپ و نیز سرعت دورانی آن محاسبه کرد. همان طور که اشاره شد، این پمپ ها دو عضو اصلی دارند، بدنه و پروانه.
مزایای پمپ های سانتریفوژ
در دسترس بودن
قیمت مناسب
طراحی ساده
تنوع در جنس پروانه ها
هزینه های جاری پایین نسبت به پمپ های دیگر
اشغال فضای کم
معایب پمپ های سانتریفوژ
این پمپها هد پایینی دارند.
در دبیهای بالا راندمان آنها سریعاً افت میکند.
این پمپها خود آببند نیستند لذا نیاز به آببندی دارند.
بازده بالا در محدودهٔ کمی از شرایط عملکرد پمپ امکانپذیر است.
نمیتوانند سیالات با ویسکوزیته بالا را بصورت مؤثر پمپ کنند.پمپ سانتریفیوژ بهلول
گشتاور پمپ سانتریفیوژ در بار کامل
گشتاور بار کامل از رابطه زیر قابل محاسبه می باشد:
T = ۳۰ P / π n
که در این رابطه P توان بر حسب Kw می باشد.
سرعت مناسب جریان برای مکش پمپ سانتریفیوژ
مشکل ظرفیت، کاویتاسیون و مصرف بالای انرژی در پمپ است که از شرایط مکش ناشی می شود.
اگر فشار در هر نقطه در داخل پمپ، پایین تر از فشار بخار مایع در پمپ باشد، تبخیر و یا کاویتاسیون رخ خواهد داد. برای مثال آب در فشار ۲۸ inHg، در ۱۰۰ درجه فارنهایت به جوش می آید و یا بخار می شود. مشکل کاویتاسیون در درجه حرارت بالا افزایش می یابد.
منحنی ارتفاع مکش مثبت خالص مورد نیاز پمپ را در دبیهای مختلف نشان میدهد. برای جلوگیری از بروز کاویتاسیون میبایست ارتفاع مکش مثبت خالص سیستم از ارتفاع مکش مثبت خالص مورد نیاز پمپ بیشتر باشد.
پمپ به طور کامل نمی تواند انرژی جنبشی را به فشار تبدیل کند. قسمتی از انرژی همیشه از داخل و خارج پمپ هدر می رود. راندمان یک پمپ در نقطه کاری بیشترین مقدار خود را دارد که به آن BEP گفته می شود. انواع تلفات پمپ عبارتند از:
طلفات هیدرولیکی: به اصطکاک دیسک در پروانه و افت شدید که به دلیل تغییر سریع در مسیر و سرعت جریان رخ می دهد گفته می شود.
طلفات حجمی: چرخش داخلی در حلقه های سایش
طلفات مکانیکی: اصطکاک داخلی میان قطعات و یاتاقان ها و اصطکاک خارجی سیل ها و بیرینگ ها
حداقل جریان پمپ های گریز از مرکز