تنها مکمل کلسیم بدون رسوب، همراه با ویتامین K₂
• استئوکینون در پیشگیری و درمان پوکی استخوان

استئوکینون مکمل کلسیم حاوی  ویتامین های K₂ و D₃ می باشد که در سلامت استخوان و پیشگیری از بیماری های استخوانی مانند استئوپروز (پوکی استخوان) و شکستگی ها نقش به سزایی دارد. همانطور که می دانیم استئوپروز از جمله شایع ترین بیماری های استخوانی است که درآن تخریب بافت استخوانی و کاهش توده‏ استخوانی ( تعداد و اندازه‏‌ی تیغه‏ های استخوانی بافت استخوانی کاهش می‏ یابد) مشاهده می شود. این بیماری با افزایش سن مرتبط می باشد.خوشبختانه با انجام اقداماتی خاص می تـوان شانس بروز این بیماری را تا حد قابل ملاحظه ای کاهش داد و از بروز شکستگی های استخوانی که در بسیاری از موارد سبب ناتوانی فرد می شود جلوگیری کرد. مکمل استئوکینون به سبب داشتن ویتامین K₂ در پیشگیری و درمان این بیماری ها مکانیسمی متفاوت داشته است.

• ویتامین k₂ چیست؟
ویتامین k₂  از دسته ویتامین های محلول در چربی می باشد که عموماً به وسیله باکتری ها تولید می شود و در مواد غذایی کمتر یافت می گردد. مطالعات بالینی جدید، از فواید ویتامین K₂ برای سلامت استخوان حکایت دارند و تاثیر مصرف این ویتامین به مدت حداقل ۶ ماه را در کاهش از دست رفتن توده استخوانی و افزایش غلظت مواد معدنی استخوان نشان داده اند.

• نقش استئوکینون در سلامت استخوان ها:
ویتامین K₂ موجود در این محصول بطور شگفت انگیزی سبب خروج کلسیم از خون و رگ ها، و ذخیره آن در بافت استخوانی می شود. مطالعات جدید نشان داده اند که مصرف مکمل کلسیم به تنهایی، و بدون حضور ویتامین K₂ سبب رسوب کلسیم در بافت های نرم و رگ ها می گردد. ویتامین K₂ با فعال کردن استئوکلسین (پروتئین استخوانی وابسته به ویتامین K₂) ماتریکس استخوانی را فراهم کرده، در نتیجه بستری مناسب برای نگهداری کلسیم ایجاد می کند(کلسیم بطور موثری به استخون باند می شود) و از این طریق کلسیم بطور موثری در بافت استخونی ذخیره می شود.ویتامین D₃ (فرم فعال ویتامینD ) موجود در این محصول جذب کلسیم و فسفر را افزایش می دهد و از سوی دیگر تولید استئوکلسین ( پروتئین تشکیل دهنده استخوان ) توسط استئوبلاست ها را افزایش میدهد.

ویتامین K₂ و سرنوشت کلسیم مصرفی در بدن

پوکی استخوان یا استئوپروز طبق تعریف انجمن ملی بهداشت یک اختلال اسکلتی است که بیشتر در دوران کهنسالی بروز می کند و ویژگی بارز آن کاهش استحکام استخوان بوده و فرد را در معرض خطر شکستگی استخوان قرار می‌ دهد. از دست‏ دادن استخوان‏ ها به طور خاموش و بی‏ سر و صدا اتفاق می‏ افتد و اغلب هیچ علامتی تا زمان رخ دادن شکستگی وجود ندارد. در زنان پوکی استخوان از ۳۵ سالگی شروع شده و با افزایش سن و شروع منوپوز تشدید می شود. استخوان های ستون فقرات، ران و لگن از شایع ترین محل های شکستگی هستند. همانطور که می­ دانیم در مورد روش­ های پیشگیری و درمان استئوپروز تحقیقات بسیاری انجام شده و مجموعه­ ای از فاکتورها و عوامل به عنوان ریسک فاکتور و حذف آن­ها به عنوان روش­ های موثر برای کنترل و پیشگیری بیماری محسوب شده است. در میان عوامل متعددی که فراهم کننده زمینه ایجاد بیماری هستند، کمبود دریافت کلسیم و ویتامین D بسیار برجسته ­اند و در نتیجه بخشی از پروتوکل درمانی جهت پیشگیری و درمان استئوپروز، مصرف مکمل­ های حاوی کلسیم و ویتامین D است. اما بر طبق نتایج حاصل از آخرین مطالعات انجام شده، مشخص شده که مصرف کلسیم به­ تنهایی و بدون حضور ویتامین ₇₋ ₂ K (مناکینون ۷) نه تنها در جایگیری کلسیم در استخوان و بهبود شرایط بیماری موثر واقع نمی­ شود، بلکه ممکن است با کلسیفیکاسیون و رسوب کلسیم در عروق خونی همراه باشد. حال ببینیم ویتامین K₂₋₇  در این روند چه نقشی دارد؟ وظیفه اصلی جذب و قرار دادن کلسیم در بافت­ های استخوانی بر عهده پروتئینی بنام استئوکلسین است که در سلول­ های استخوان­ ساز (استئوبلاست) تولید می­ شود. پروتئین استئوکلسین برای فعال شدن و انجام عملکرد خود نیاز به ویتامین K₂₋₇ دارد و در حضور این ویتامین قادر به جذب و نشاندن کلسیم در استخوان می­ شود. علاوه بر این، استئوکلسین فعال نقش ممانعتی در برابر سلول های استخوان خوار (استئوکلاست) دارد و از تخریب استخوان توسط آن ها جلوگیری می کند. در صورت کمبود یا فقدان ویتامین k₂₋₇ ، این پروتئین فعال نشده و در نتیجه کلسیم جذب استخوان نمی شود و در خون باقی می ماند. اگر کلسیم در جای درست خود یعنی استخوان ها قرار نگیرد منجر به عوارض متعددی می شود که رسوب آن در عروق خونی و سخت شدن جدار رگ ها، رسوب در مفاصل و سختی غضروف ها و همچنین رسوب در کلیه و ایجاد سنگ های کلیوی از جمله این عوارض می باشند. جالب است بدانیم که ویتامین K₂₋₇ علاوه بر فعال کردن استئوکلسین، گروه دیگری از پروتئین ها را نیز فعال می کند که این پروتئین ها در بافت های نرم مانند جدار عروق و غضروف ها وجود دارند و نقش آن ها محافظت از بافت در مقابل کلسیفیکاسیون و رسوب کلسیم در آن هاست.

با توجه به مجموعه این عوامل، مشخص شده که مصرف مکمل های کلسیم به تنهایی، بیشتر زمینه کلسیفیکاسیون عروق و بافت های نرم را فراهم می کند تا جبران کمبود کلسیم استخوان و بهبود پوکی آن ها را !
به همین دلیل است که امروزه پس از انجام مطالعات متعدد توصیه می شود که ویتامین K₂₋₇ بعنوان یکی از میکرومغذی های مهم در برنامه غذایی افراد وارد شده و حتی محققان به سازمان غذا و دارو (FDA) پیشنهاد داده اند تا از این ویتامین برای غنی کردن غذاهای عموم مردم استفاده شود.
بررسی ها و مطالعات انجام شده نیز مزایای استفاده از ویتامین K۲-۷ را در بهبود تراکم استخوانی و همچنین کاهش بیماری های قلبی عروقی به اثبات رسانده است. در مطالعه ای که در ژورنال تغذیه BGN در سال ۲۰۱۱ به چاپ رسیده است، تاثیر مصرف K۲-۷ در افزایش فعالیت استئوکلسین و بهبود مینرالیزه شدن و تراکم استخوان ها ثابت شده است. بعلاوه، نتایج حاصل از مطالعه روتردام (Rotterdom) که طی ده سال روی گروه ۴۸۰۷ نفری مردان و زنان بالاتر از ۵۵ سال انجام شده، نشان می دهد که مصرف ویتامین K۲-۷ به ۵۰% کاهش کلسیفیکاسیون عروق، ۵۰% کاهش مرگ ومیر ناشی از بیماری های عروقی و ۲۵% کاهش کل موارد مرگ و میر در مقایسه با عدم مصرف این ویتامین منجر شده است. بنابراین باید طبق نتایج حاصل از سال‌ها بررسی محققان پیش رفت و فراموش نکرد که گرچه حضور کلسیم در بدن برای تقویت ساختار استخوان و دندان‌ها ضروری است، اما مهم تر از آن هدایت صحیح این ماده به جایگاه مورد نظر است. مصرف کلسیم بدون همراهی ویتامین K۲-۷ تنها تسهیل کننده تجمع آن در بافت‌های نرم به خصوص در عروق خونی و نه در جایگاه اصلی آن، یعنی استخوان‌ها خواهد بود. پس اکنون که به پشتوانه تجربیات و پژوهش‌های محققان نقش ویتامین K۲-۷ در پیشگیری و درمان پوکی استخوان و همچنین جلوگیری از بیماری‌های قلبی عروقی به اثبات رسیده است، مصرف این ویتامین را فراموش نکرده و با جا دادن آن در رژیم غذایی خود حتماٌ از فوائد آن برخوردار شویم.