- تعداد بازدید : ۳۳۶ بار
گالوانیزه نوعی پوشش فلزی است که جهت جلوگیری از خوردگی بر روی فلزات ایجاد می شود. به طور کلی ورق گالوانیزه به فلز (فولادی) اطلاق می شود که جهت جلوگیری از خوردگی توسط فلز روی پوشانده شده است.
گالوانیزاسیون ( به فرانسوی : Galvanisation ) یکی از روش های محافظت از خوردگی با ایجاد خوردگی گالوانیک است ، که توسط پوشاندن فلز مادر ورق رنگی به ورق فولادی گالوانیزه ای گفته می شود که پس از آماده سازی (Pretreatment) بصورت اتوماتیک و پیوسته چند لایه رنگ به روی ورق و چند لایه رنگ به پشت ورق افزوده شده و در کوره های مخصوص پخته می شوند. در واقع ورق رنگی ، ورق پیش رنگ پایه گالوانیزه می باشد که رنگ آن بصورت کوره ای به ورق افزوده می شود. بر روی ورق پوشش رنگ با ضخامت ۳۵ میکرون و پشت ورق پرایمر با ضخامت ۷ میکرون افزوده می شود.لایه ای از فلز محافظ ( که معمولا فلز روی است) بصورت آند فدایی در سری گالوانیک انجام می شود. در این حالت پوشش خورده شده و فلز مادر محافظت می شود.
فولاد اندودکاری رنگی ارزش افزوده بالایی دارد که علاوه بر دارا بودن خواص لایه ای و اندودکاری ارگانیک، ظاهری زیبا و مقاومت بالا در مقابل سایش و خوردگی دارد. با توجه به تکتولوژی و نوع دستگاهها و کارخانجات سازنده ورق رنگی، فرآیند پوشش دهی ورق رنگی متفاوت می باشد.
اصول اندود کاری کلاف
اندود کاری کلاف یا اندودکاری کلاف های آلومینیوم و فولادها، مرحله ای از تولید محصولات نیمه نهایی صنعتی برای مصرف در لوازم خانگی و نمای خراجی ساختمان ها می باشد. اندود کاری یا پوشش دهی در برابر خوردگی یا فرسایش مقاومت می کند و رنگ بافت مقاوم سطحی بر روی ورق ایجاد می نماید.
پس از آنکه تسمه فلزی اندودکاری شد، ورق ها برش داده شده ، شکل دهی شده و سایز می شوند. و پس از آن مراحل کشش عمیق و کلاف نمودن ورق آغاز می شود. پوشش دهی سطحی باید بتواند در مقابل آسیب های مکانیکی ، گرمایی ، شیمایی و رطوبت مقاوم باشد. بدلیل اینکه معمولا ورق های رنگی در محیط های بیرونی مورد استفاده قرار می گیرند ( مانند سقف شیروانی ) و در معرض باد، باران و نور خورشید قرار می گیرند علاوه بر اندود کاری و لایه رنگ فرآیندهایی نظیر لمینت و uv نیز بر روی ورق های رنگی انجام می شود.
پوشش دهی سطحی باید بتواند در مقابل آسیب های مکانیکی ، گرمایی ، شیمیایی و رطوبت مقاوم باشد.
بدليل اينکه يک ساختمان بايد در مقابل آثار مخرب باد، باران و نورخورشيد مقاوم بوده و در بخش لوازم خانگي سطح آن در معرض انواع استفاده‌های غلط در طول مصرف آن قرار مي‌گيرد، پس علاوه بر موارد فوق کلاف‌های اندودکاری شده کاربردهاي متفاوت و چندگانه‌اي دارند. براي هر ماده و در هر مرحله‌ای از مراحل مختلف توليد يک دانش فني شناخته شده‌ای وجود دارد که نمايانگر دانش کنوني در مورد مواد مختلف و فرايند آن است.
رنگ
سال‌هاست که صنعت ساختماني و توليدکنندگان لوازم خانگي، روند خودروسازان يعني کاربرد رنگ‌هاي متاليک را دنبال مي‌کنند. با توجه به اينکه از نظر تاريخي اين رنگ‌ها فقط در اندودکاري لايه بيروني (topcoats) پلي‌استر، پلي اروتان يا پلي ويني ليدين فلورايد (PVDF) استفاده مي‌شوند، يک فرايند با فرمول خاص رنگ‌های متاليک درخشاني را ايجاد مي‌کند، علاوه بر اين براي پلاستيسول PVC کاربرد دارد.
لایه های زیرین
اندودکاري رنگي روي لايه‌های متعددي انجام مي‌شود که محصولات اقتصادي و کيفي توليد شود تا لايه بيروني با شرايط محيطي تناسب داشته يا مقاومت باشد. لايه‌هايي که معمولا در روش اندودکاري استفاده شده، به شرح زير هستند:
فولاد گالوانيزه گرم غوطه‌ور
فولاد الکترو گالوانيزه
گالواليوم
ورق‌های گالبو
آلومينيوم
براي انتخاب نوع درست اندودکاري لايه بايد هر ماده‌اي که مصرف و در هر مرحله اتخاذ شده را در مراحل مختلف توليد بشناسيم. توليدکننده بايد دانش و آگاهي کافي در مورد ماده و فرايند آن داشته باشد.
آماده سازی
آماده‌سازي لايه مهم‌ترين عمليات لازم براي چسبندگي و قابليت شکل‌پذيري ورق‌هاي فولادي قبل از مرحله پوشش‌دهي با رنگ است. مهم‌ترين توليدکنندگان ورق‌هاي رنگي در هند به جاي اندودکاري با فسفات روي ورق گالوانيزه از تکنولوژي No-Rinse (بدون شست‌وشو) استفاده مي‌کنند، (چون براي نگهداري يا شست‌وشو و ساختار کاملا يکپارچه اندودکاري آن بهتر است و همچنين مي‌تواند به تقاضاي مصرف‌کنندگان نهايي براي قابليت انعطاف‌پذيري بيشتر ورق اندودکاري شده پاسخ دهد.
آماده‌سازي اندودکاري No-Rinse يک لايه بسيار نازک از عمليات شيميايي است که سطح اندودکاري فولاد را به لايه رنگ بعدي مي‌چسباند تا چسبندگي مطلوب، ضدفرسايش و مقاومت يا دوام لايه فولاد افزايش پيدا کند.
کلاف زیر چسب ها (Primer)
پس از آماده‌سازي زيرچسب يکنواختي روي سطح آماده شده به‌کار مي‌رود. زيرچسب انعطاف‌پذيري سيستم رنگ را بالا برده و موجب افزايش زياد مقاومت در برابر فرسايش مي‌شود، چون عوامل ضدفرسايشي دارد. زيرچسب در کوره‌اي که درجه حرارت آن دقيقا قابل کنترل است، پخته مي‌شود.
با توجه به رزين‌هاي مختلف مانند اپوکسي، پلي‌استر، پلي اورتان و PVC زيرچسب‌هاي گوناگوني وجود دارد. زيرچسب اپوکسي برای پوشش سقف‌ها مناسب است، چون رنگدانه کرومات دارد.
اندود کاری کرومات و اندود کاری کلاف بدون کرمات
از نظر تاريخي ترکيبات کروميوم مهم‌ترين عوامل ضدخوردگي در رنگ‌هاي اندودکاري کلاف و آماده‌سازي است. معمولا در يک سيستم دو لايه اندودکاري شامل يک لايه يا پوشش بيروني و يک زيرچسب روي سطح فلز آماده شده، به‌کار گرفته مي‌شود.
در گذشته اکثرا زيرچسب‌هاي اندودکاري کلاف ترکيبات کروميوم مانند استرونيتوم و کرومات روي دارند تا مقاومت ضدخوردگي لازم محصول نهايي بدست ايد. ترکيبات کروميوم هگزاولنت (کروميوم ۶) بعنوان يک اتصال‌دهنده شيميايي ـ الکترونيکي عمل مي‌کند که مي‌تواند مانع واکنش‌هايي روي بيشتر سطوح شود، اما ترکيبات کروميوم هگزاولنت در اندودکاري صنعتي فلزات کاربرد وسيعي دارد که بعنوان سرطان‌زا (طبقه‌بندي يک و ۲) و نيز بعنوان ماده سمي و خطرناک براي محيط‌زيست (براساس اصلاحيه نهم، بيست و هشتمين انطباقيه پيشرفت
فني دستورالعمل مواد خطرناک EEC) طبقه‌بندي شده است. در حقيقت زماني‌که رنگدانه‌ها در غشاء نازک رنگ رسوب مي‌کنند، خطراتي سلامتي انسان را به‌طور جدي تهديد نمي‌کند، اما بايد خطرات مربوط به توليد اين مواد در هر مرحله از عمر آن و هر فرايند مورد توجه قرار گيرد.
جایگزین ها
در چارچوب برنامه توسعه پايدار و مراقبت مسئولانه، در اوايل دهه ۱۹۸۰ اندودکاری BASF شروع به کشف گزينه‌هايي به جاي رنگدانه‌هاي کرومات سمي کرد. از ابتدا مشخص بود که يک جايگزين براي زيرچسب‌هاي محتوي کرومات نه تنها بدون کرومات بود بلکه بايد خود را با عملکرد رقباي حامل کرومات خود منطبق کرده يا از آن پيشي بگيرد. تا دهه ۱۹۸۰ اين شرايط براي لوازم خانگي برقرار نبود، چون شرايط آب و هوايي متفاوت بوده و نياز به شرايط ضدزنگ‌زدگي در داخل خانه نسبت به پانل‌هايي که خارج از فضاهاي سرپوشيده استفاده مي‌شوند کمتر است.
تا سال ۱۹۹۲، اولين نسل آسترها يا زيرچسب‌هاي بدون کرومات معمولي براي کاربردهاي خارجي در سال ۱۹۹۵ به‌کار گرفته شد که يک دستاورد مهم ديگر محسوب مي‌شود.
زيرچسب معمولي بدون کرومات BASF روي سطوح فولادي گالوانيزه نتايج بسيار بهتري را نسبت به اندودکاري آماده شده بدون کرومات و با کرومات نشان داد. تطابق پيوسته و بهينه‌سازي در سال‌هاي بعدي منتج به بهبود بيشتر شد.
سيستم رزين اصلي زيرچسب‌هاي بدون کرومات شامل ترکيبي از پلي‌استر با وزن مولکولي بالا و رزين‌هاي اپوکسي هستند که در يک سيستم براساس آمينورزين‌ها دارايی اتصال متقاطعي هستند. علاوه بر اين، رنگدانه نه تنها بدون کرومات بوده بلکه همچنين عاري از هر فلز سنگين ديگري يا مواد سرطان‌زا است.
براساس نظريات کارشناسان، صنعت ساختماني تا حدي محافظه‌کار است و بايد از مزيت‌ها و مزاياي عملکرد بلندمدت استفاده از اندودکاري بدون کرومات مطمئن شود. اين به نفع اندودکاران کلاف خواهد بود که به سمت استفاده از اندودکاري کلاف بدون کرومات حرکت کرده و نتايج کار را پيگيري کنند.
پوشش بیرونی
پس از آماده‌سازي سطح آستر يا زيرچسب بصورت يکنواختي لايه ضخيمي را پوشش داده و سپس در کوره پخته مي‌شود. لايه رويي شامل ترکيبي از رنگدانه‌هاي متفاوت و افزودني‌ها است که رنگ لازم ورق‌هاي رنگ‌اندود را مشخص مي‌کند و ديگر خواص مانند مقاومت ماوراء بنفش را بوجود مي‌آورد. محصولات اندودکاري شده پس از اين مرحله قبل از روشن شدن کاربردهاي بيشتر دقيقا تست مي‌شوند.
عمدتا بازارهاي پوشش سقف‌ها و ساختماني براي ورق‌هاي اندودکاري رنگي از پوشش‌هاي بيروني استفاده مي‌کنند که روي پلي‌استر، پلي وينيلندن فلورايد (PVDF)، پلي‌استر سيليکون اصلاح شده (SMP) و پلاستيسول براي اقتصادي بودن و دوام پوشش داده مي‌شود.
مزیت های پوشش رنگ روی فولاد گالوانیزه
زماني‌که رنگ و فولاد گالوانيزه با يکديگر استفاده مي‌شوند، سيستم کنترل ضدزنگ به‌کار گرفته شده به تنهايي به هر کدام از سيستم‌هاي به‌کار رفته برتري دارد. اندودکاري گالوانيزه از فولاد زيرين يا پايه حفاظت مي‌کند، حفاظت از کاتد يک و ماده حايل را برقرار کرده و از ميزان رنگ به حدي کم مي‌شود که به مصرف روي اضافه شده و به عمر فولاد گالوانيزه نيز مي‌افزايد.
زماني‌که رنگ تحت تاثير شرايط آب و هوايي قرار گرفته و آسيب مي‌بيند، روي موجود يک حفاظت کاتدي و ماده حايل را ايجاد مي‌کند و پس از رفتن پوسته رنگ مانع زنگ‌زدگي فولاد مي‌شود. بدليل اين اثر مکمل براي اندودکاري دوبلکس، از نظر کمي خاصيت ضدزنگ توليد شده ۱.۵ تا ۲.۵ برابر طولاني‌تر از طول عمر روي و رنگي است که مجزا استفاده مي‌شود، بعنوان مثال اگر عمر اندودکاري گالوانيزه روي فولاد به حدود ۱۵ سال برسد و طول عمر اندودکاري رنگ روي فولاد تقريبا ۵ سال باشد، اگر اندودکاري گالوانيزه و رنگ هر دو همزمان استفاده شوند، عمر آن به ۳۵ سال خواهد رسيد که ۱.۷ برابر جمع هر سيستمي است که به تنهايي استفاده مي‌شود.
انسجام سطحی
توپوگرافي اندودکاري سطحي يک عنصر طراحي بسيار مهمي است، کاربرد کلاف (Roll) اندودکاري در واقع منتج به يک سطح صافي در فرايند اندودکاري مي‌شود، بنابراين در دهه ۱۹۸۰ زماني که توليدکنندگان لوازم خانگي به استفاده از پانل‌هاي پيش‌اندودکاري شده با ترکيبي از قطعات اسپري شده روي آوردند، يک عدم تطابق در ظواهر سطحي وجود داشت. فرايند اندودکاري ضرورت داشت که نشان دهد فرايند رنگ‌کاري با استفاده از اسپري از جمله اثر پوست تمساحي يا پرتقالي انجام شده بود بنابراين با بکارگيري آستر يا زيرچسب بافت مخصوص مقابله که با يک پوشش بيروني مطابق با زيرچسب بود از روي آن مجددا اندودکاري شد. به هرحال در ابتدا به کوشش‌هاي زيادي نياز بود تا بتوان به بافتي با قابليت توليد مجدد دست يافت، اما در اواسط دهه ۱۹۹۰ پس از تلاش‌هاي لازم ابداعات و فناوري‌هاي جديدي به‌کار گرفته شد که در حال حاضر بصورت استاندارد براي اندودکاري کلاف در اروپا و کشورهاي صنعتي جهان از آن استفاده مي‌شود.
علاوه بر جنبه‌هاي طراحي آن، بافت سطح کلاف نيز در فرايند مزيت‌هايي را ارايه مي‌دهد. خواص اصطکاک در قالب‌ها کمتر از اندودکاري صاف سنتي است، علاوه بر اين سطح قوي‌تر است و به آساني در فرايند مونتاژ صدمه نمي‌بيند.
ورق رنگی فولاد مبارکه یکی از بهترین ورق های رنگی تولید شده در جهان است.
در ادامه فرآیند پوشش دهی ورق رنگی در مجتمع فولاد مبارکه تشریح می شود.
فرآیند پوشش دهی ورق رنگی
جهت پوشش دهی ورق رنگی ، آماده سازی اولیه ورق مورد نیاز می باشد که در آن ابتدا کلاف ورق گالوانیزه یا کلاف ورق نورد سرد اسکین شده بصورت پیوسته وارد بخش آماده سازی ورق گالوانیزه می شود. در این قسمت ابتدا محلول چربی زدایی با دمایی مناسب به سطح رویی و زیرین ورق پاشده می شود. سپس غلتک های ویژه دو سطح ورق را برس می زنند. این فرآیند بار دیگر تکرار شده و ورق پس از شستشو با آب توسط دمش هوای گرم کاملا خشک می شود.
در انتهای این مرحله برای بهبود مقاومت خوردگی و افزایش چسبندگی رنگ به سطح ورق ماده شیمیایی مناسبی روی دو سطح ورق اعمال شده و در دمای مناسب خشک می شود. انجام این مرحله سبب می شود که پوشش رنگی حین فرآیندهای شکل دهی بعدی از سطح ورق پوسته نشود. سپس ورق جهت اعمال رنگ وارد قسمت پوشش دهی می شود.
در قسمت پوشش دهی ابتدا رنگ اولیه (پرایمر) از جنس پلی استر و رنگ Back coat به ترتیب روی سطح بالایی و زیرین ورق گالوانیزه اعمال شده و جهت پخت رنگ ، ورق وارد کوره می شود. پس از پخت کامل ورق سرد شده و رنگ نهایی از جنس پلی استر، پلی وینیل ایدین فلوئوراید، اپوکسی، پلی وینیل کلراید و پلی یورتان توسط غلتک روی ورق اعمال شده و عملیات پخت انجام می گیرد.
در صورت استفاده از رنگ های پلاستیسول با ضخامت های بالا ( ۲۰۰ میکرون) بر سطح رویی ورق گالوانیزه می توان با تجهیزی به نام Embooser که بعد از کوره پخت نهایی واقع است بافت های سطحی خاص مشابه چرمی شکل، کتان، گرانیت و غیره روی ورق ایجاد نمود.
در ذیل تصویری از نمای کلی یک ورق رنگی نمایش داده شده است که در آن جزئیات لایه های ورق رنگی بخوبی نمایش داده شده است.
این نوع ورق رنگی دارای مقاومت خوردگی بالا و شکل پذیری عالی است. در مرحله بعدی محصول توسط کنترل کیفی به صورت دقیق بررسی شده و برای جلوگیری از آسیب دیدن رنگ لایه ای از جنس پلی اتیلن یا پلی پروپیلن روی ورق چسبانده شده و ورق بسته بندی می شود.
با استفاده از دستگاهی به نام laminator امکان اعمال فیلم محافظ از جنس Pet و Pvc یر روی سطح ورق به عنوان سطح نهایی محصول ( بر روی لایه رنگ نهایی) وجود دارد. این نوع ورق برای لوازم خانگی از جمله درب یخچال و فریزر کاربرد دارد.
از عمده ترین مصارف ورق رنگی می توان به موارد زیر اشاره نمود:
صنایع ساختمانی : سقف و بدنه انبارها و کارگاه ها ، سقف کاذب ، نمای داخلی و خارجی ساختمان ها
صنایع فلزی: کابینت ، تجهیزات اداری ، پارتیشن ، بدنه کامپیوتر و ...
لوازم خانگی : بدنه خارجی یخچال ، آبگرمکن ، اجاق گاز ، ماشین لباس شویی و ...
صنعت حمل و نقل : ساخت کانتینر ، سردخانه ها و کاروانهای ثابت و متحرک و ...
فرمینگ ورق گالوانیزه رنگی در ۶ طرح متنوع کرکره سینوسی، ذوزنقه تیپ ۱ و ذوزنقه تیپ ۲ ، شادولاین، طرح سفال پالرمو و طرح سفال ژنوا
مشخصات اطلاعات شرکت فروشنده این محصول
گالوانیزه نوعی پوشش فلزی است که جهت جلوگیری از خوردگی بر روی فلزات ایجاد می شود. به طور کلی ورق گالوانیزه به فلز (فولادی) اطلاق می شود که جهت جلوگیری از خوردگی توسط فلز روی پوشانده شده است.
گالوانیزاسیون ( به فرانسوی : Galvanisation ) یکی از روش های محافظت از خوردگی با ایجاد خوردگی گالوانیک است ، که توسط پوشاندن فلز مادر ورق رنگی به ورق فولادی گالوانیزه ای گفته می شود که پس از آماده سازی (Pretreatment) بصورت اتوماتیک و پیوسته چند لایه رنگ به روی ورق و چند لایه رنگ به پشت ورق افزوده شده و در کوره های مخصوص پخته می شوند. در واقع ورق رنگی ، ورق پیش رنگ پایه گالوانیزه می باشد که رنگ آن بصورت کوره ای به ورق افزوده می شود. بر روی ورق پوشش رنگ با ضخامت ۳۵ میکرون و پشت ورق پرایمر با ضخامت ۷ میکرون افزوده می شود.لایه ای از فلز محافظ ( که معمولا فلز روی است) بصورت آند فدایی در سری گالوانیک انجام می شود. در این حالت پوشش خورده شده و فلز مادر محافظت می شود.
فولاد اندودکاری رنگی ارزش افزوده بالایی دارد که علاوه بر دارا بودن خواص لایه ای و اندودکاری ارگانیک، ظاهری زیبا و مقاومت بالا در مقابل سایش و خوردگی دارد. با توجه به تکتولوژی و نوع دستگاهها و کارخانجات سازنده ورق رنگی، فرآیند پوشش دهی ورق رنگی متفاوت می باشد.
اصول اندود کاری کلاف
اندود کاری کلاف یا اندودکاری کلاف های آلومینیوم و فولادها، مرحله ای از تولید محصولات نیمه نهایی صنعتی برای مصرف در لوازم خانگی و نمای خراجی ساختمان ها می باشد. اندود کاری یا پوشش دهی در برابر خوردگی یا فرسایش مقاومت می کند و رنگ بافت مقاوم سطحی بر روی ورق ایجاد می نماید.
پس از آنکه تسمه فلزی اندودکاری شد، ورق ها برش داده شده ، شکل دهی شده و سایز می شوند. و پس از آن مراحل کشش عمیق و کلاف نمودن ورق آغاز می شود. پوشش دهی سطحی باید بتواند در مقابل آسیب های مکانیکی ، گرمایی ، شیمایی و رطوبت مقاوم باشد. بدلیل اینکه معمولا ورق های رنگی در محیط های بیرونی مورد استفاده قرار می گیرند ( مانند سقف شیروانی ) و در معرض باد، باران و نور خورشید قرار می گیرند علاوه بر اندود کاری و لایه رنگ فرآیندهایی نظیر لمینت و uv نیز بر روی ورق های رنگی انجام می شود.
پوشش دهی سطحی باید بتواند در مقابل آسیب های مکانیکی ، گرمایی ، شیمیایی و رطوبت مقاوم باشد.
بدليل اينکه يک ساختمان بايد در مقابل آثار مخرب باد، باران و نورخورشيد مقاوم بوده و در بخش لوازم خانگي سطح آن در معرض انواع استفاده‌های غلط در طول مصرف آن قرار مي‌گيرد، پس علاوه بر موارد فوق کلاف‌های اندودکاری شده کاربردهاي متفاوت و چندگانه‌اي دارند. براي هر ماده و در هر مرحله‌ای از مراحل مختلف توليد يک دانش فني شناخته شده‌ای وجود دارد که نمايانگر دانش کنوني در مورد مواد مختلف و فرايند آن است.
رنگ
سال‌هاست که صنعت ساختماني و توليدکنندگان لوازم خانگي، روند خودروسازان يعني کاربرد رنگ‌هاي متاليک را دنبال مي‌کنند. با توجه به اينکه از نظر تاريخي اين رنگ‌ها فقط در اندودکاري لايه بيروني (topcoats) پلي‌استر، پلي اروتان يا پلي ويني ليدين فلورايد (PVDF) استفاده مي‌شوند، يک فرايند با فرمول خاص رنگ‌های متاليک درخشاني را ايجاد مي‌کند، علاوه بر اين براي پلاستيسول PVC کاربرد دارد.
لایه های زیرین
اندودکاري رنگي روي لايه‌های متعددي انجام مي‌شود که محصولات اقتصادي و کيفي توليد شود تا لايه بيروني با شرايط محيطي تناسب داشته يا مقاومت باشد. لايه‌هايي که معمولا در روش اندودکاري استفاده شده، به شرح زير هستند:
فولاد گالوانيزه گرم غوطه‌ور
فولاد الکترو گالوانيزه
گالواليوم
ورق‌های گالبو
آلومينيوم
براي انتخاب نوع درست اندودکاري لايه بايد هر ماده‌اي که مصرف و در هر مرحله اتخاذ شده را در مراحل مختلف توليد بشناسيم. توليدکننده بايد دانش و آگاهي کافي در مورد ماده و فرايند آن داشته باشد.
آماده سازی
آماده‌سازي لايه مهم‌ترين عمليات لازم براي چسبندگي و قابليت شکل‌پذيري ورق‌هاي فولادي قبل از مرحله پوشش‌دهي با رنگ است. مهم‌ترين توليدکنندگان ورق‌هاي رنگي در هند به جاي اندودکاري با فسفات روي ورق گالوانيزه از تکنولوژي No-Rinse (بدون شست‌وشو) استفاده مي‌کنند، (چون براي نگهداري يا شست‌وشو و ساختار کاملا يکپارچه اندودکاري آن بهتر است و همچنين مي‌تواند به تقاضاي مصرف‌کنندگان نهايي براي قابليت انعطاف‌پذيري بيشتر ورق اندودکاري شده پاسخ دهد.
آماده‌سازي اندودکاري No-Rinse يک لايه بسيار نازک از عمليات شيميايي است که سطح اندودکاري فولاد را به لايه رنگ بعدي مي‌چسباند تا چسبندگي مطلوب، ضدفرسايش و مقاومت يا دوام لايه فولاد افزايش پيدا کند.
کلاف زیر چسب ها (Primer)
پس از آماده‌سازي زيرچسب يکنواختي روي سطح آماده شده به‌کار مي‌رود. زيرچسب انعطاف‌پذيري سيستم رنگ را بالا برده و موجب افزايش زياد مقاومت در برابر فرسايش مي‌شود، چون عوامل ضدفرسايشي دارد. زيرچسب در کوره‌اي که درجه حرارت آن دقيقا قابل کنترل است، پخته مي‌شود.
با توجه به رزين‌هاي مختلف مانند اپوکسي، پلي‌استر، پلي اورتان و PVC زيرچسب‌هاي گوناگوني وجود دارد. زيرچسب اپوکسي برای پوشش سقف‌ها مناسب است، چون رنگدانه کرومات دارد.
اندود کاری کرومات و اندود کاری کلاف بدون کرمات
از نظر تاريخي ترکيبات کروميوم مهم‌ترين عوامل ضدخوردگي در رنگ‌هاي اندودکاري کلاف و آماده‌سازي است. معمولا در يک سيستم دو لايه اندودکاري شامل يک لايه يا پوشش بيروني و يک زيرچسب روي سطح فلز آماده شده، به‌کار گرفته مي‌شود.
در گذشته اکثرا زيرچسب‌هاي اندودکاري کلاف ترکيبات کروميوم مانند استرونيتوم و کرومات روي دارند تا مقاومت ضدخوردگي لازم محصول نهايي بدست ايد. ترکيبات کروميوم هگزاولنت (کروميوم ۶) بعنوان يک اتصال‌دهنده شيميايي ـ الکترونيکي عمل مي‌کند که مي‌تواند مانع واکنش‌هايي روي بيشتر سطوح شود، اما ترکيبات کروميوم هگزاولنت در اندودکاري صنعتي فلزات کاربرد وسيعي دارد که بعنوان سرطان‌زا (طبقه‌بندي يک و ۲) و نيز بعنوان ماده سمي و خطرناک براي محيط‌زيست (براساس اصلاحيه نهم، بيست و هشتمين انطباقيه پيشرفت
فني دستورالعمل مواد خطرناک EEC) طبقه‌بندي شده است. در حقيقت زماني‌که رنگدانه‌ها در غشاء نازک رنگ رسوب مي‌کنند، خطراتي سلامتي انسان را به‌طور جدي تهديد نمي‌کند، اما بايد خطرات مربوط به توليد اين مواد در هر مرحله از عمر آن و هر فرايند مورد توجه قرار گيرد.
جایگزین ها
در چارچوب برنامه توسعه پايدار و مراقبت مسئولانه، در اوايل دهه ۱۹۸۰ اندودکاری BASF شروع به کشف گزينه‌هايي به جاي رنگدانه‌هاي کرومات سمي کرد. از ابتدا مشخص بود که يک جايگزين براي زيرچسب‌هاي محتوي کرومات نه تنها بدون کرومات بود بلکه بايد خود را با عملکرد رقباي حامل کرومات خود منطبق کرده يا از آن پيشي بگيرد. تا دهه ۱۹۸۰ اين شرايط براي لوازم خانگي برقرار نبود، چون شرايط آب و هوايي متفاوت بوده و نياز به شرايط ضدزنگ‌زدگي در داخل خانه نسبت به پانل‌هايي که خارج از فضاهاي سرپوشيده استفاده مي‌شوند کمتر است.
تا سال ۱۹۹۲، اولين نسل آسترها يا زيرچسب‌هاي بدون کرومات معمولي براي کاربردهاي خارجي در سال ۱۹۹۵ به‌کار گرفته شد که يک دستاورد مهم ديگر محسوب مي‌شود.
زيرچسب معمولي بدون کرومات BASF روي سطوح فولادي گالوانيزه نتايج بسيار بهتري را نسبت به اندودکاري آماده شده بدون کرومات و با کرومات نشان داد. تطابق پيوسته و بهينه‌سازي در سال‌هاي بعدي منتج به بهبود بيشتر شد.
سيستم رزين اصلي زيرچسب‌هاي بدون کرومات شامل ترکيبي از پلي‌استر با وزن مولکولي بالا و رزين‌هاي اپوکسي هستند که در يک سيستم براساس آمينورزين‌ها دارايی اتصال متقاطعي هستند. علاوه بر اين، رنگدانه نه تنها بدون کرومات بوده بلکه همچنين عاري از هر فلز سنگين ديگري يا مواد سرطان‌زا است.
براساس نظريات کارشناسان، صنعت ساختماني تا حدي محافظه‌کار است و بايد از مزيت‌ها و مزاياي عملکرد بلندمدت استفاده از اندودکاري بدون کرومات مطمئن شود. اين به نفع اندودکاران کلاف خواهد بود که به سمت استفاده از اندودکاري کلاف بدون کرومات حرکت کرده و نتايج کار را پيگيري کنند.
پوشش بیرونی
پس از آماده‌سازي سطح آستر يا زيرچسب بصورت يکنواختي لايه ضخيمي را پوشش داده و سپس در کوره پخته مي‌شود. لايه رويي شامل ترکيبي از رنگدانه‌هاي متفاوت و افزودني‌ها است که رنگ لازم ورق‌هاي رنگ‌اندود را مشخص مي‌کند و ديگر خواص مانند مقاومت ماوراء بنفش را بوجود مي‌آورد. محصولات اندودکاري شده پس از اين مرحله قبل از روشن شدن کاربردهاي بيشتر دقيقا تست مي‌شوند.
عمدتا بازارهاي پوشش سقف‌ها و ساختماني براي ورق‌هاي اندودکاري رنگي از پوشش‌هاي بيروني استفاده مي‌کنند که روي پلي‌استر، پلي وينيلندن فلورايد (PVDF)، پلي‌استر سيليکون اصلاح شده (SMP) و پلاستيسول براي اقتصادي بودن و دوام پوشش داده مي‌شود.
مزیت های پوشش رنگ روی فولاد گالوانیزه
زماني‌که رنگ و فولاد گالوانيزه با يکديگر استفاده مي‌شوند، سيستم کنترل ضدزنگ به‌کار گرفته شده به تنهايي به هر کدام از سيستم‌هاي به‌کار رفته برتري دارد. اندودکاري گالوانيزه از فولاد زيرين يا پايه حفاظت مي‌کند، حفاظت از کاتد يک و ماده حايل را برقرار کرده و از ميزان رنگ به حدي کم مي‌شود که به مصرف روي اضافه شده و به عمر فولاد گالوانيزه نيز مي‌افزايد.
زماني‌که رنگ تحت تاثير شرايط آب و هوايي قرار گرفته و آسيب مي‌بيند، روي موجود يک حفاظت کاتدي و ماده حايل را ايجاد مي‌کند و پس از رفتن پوسته رنگ مانع زنگ‌زدگي فولاد مي‌شود. بدليل اين اثر مکمل براي اندودکاري دوبلکس، از نظر کمي خاصيت ضدزنگ توليد شده ۱.۵ تا ۲.۵ برابر طولاني‌تر از طول عمر روي و رنگي است که مجزا استفاده مي‌شود، بعنوان مثال اگر عمر اندودکاري گالوانيزه روي فولاد به حدود ۱۵ سال برسد و طول عمر اندودکاري رنگ روي فولاد تقريبا ۵ سال باشد، اگر اندودکاري گالوانيزه و رنگ هر دو همزمان استفاده شوند، عمر آن به ۳۵ سال خواهد رسيد که ۱.۷ برابر جمع هر سيستمي است که به تنهايي استفاده مي‌شود.
انسجام سطحی
توپوگرافي اندودکاري سطحي يک عنصر طراحي بسيار مهمي است، کاربرد کلاف (Roll) اندودکاري در واقع منتج به يک سطح صافي در فرايند اندودکاري مي‌شود، بنابراين در دهه ۱۹۸۰ زماني که توليدکنندگان لوازم خانگي به استفاده از پانل‌هاي پيش‌اندودکاري شده با ترکيبي از قطعات اسپري شده روي آوردند، يک عدم تطابق در ظواهر سطحي وجود داشت. فرايند اندودکاري ضرورت داشت که نشان دهد فرايند رنگ‌کاري با استفاده از اسپري از جمله اثر پوست تمساحي يا پرتقالي انجام شده بود بنابراين با بکارگيري آستر يا زيرچسب بافت مخصوص مقابله که با يک پوشش بيروني مطابق با زيرچسب بود از روي آن مجددا اندودکاري شد. به هرحال در ابتدا به کوشش‌هاي زيادي نياز بود تا بتوان به بافتي با قابليت توليد مجدد دست يافت، اما در اواسط دهه ۱۹۹۰ پس از تلاش‌هاي لازم ابداعات و فناوري‌هاي جديدي به‌کار گرفته شد که در حال حاضر بصورت استاندارد براي اندودکاري کلاف در اروپا و کشورهاي صنعتي جهان از آن استفاده مي‌شود.
علاوه بر جنبه‌هاي طراحي آن، بافت سطح کلاف نيز در فرايند مزيت‌هايي را ارايه مي‌دهد. خواص اصطکاک در قالب‌ها کمتر از اندودکاري صاف سنتي است، علاوه بر اين سطح قوي‌تر است و به آساني در فرايند مونتاژ صدمه نمي‌بيند.
ورق رنگی فولاد مبارکه یکی از بهترین ورق های رنگی تولید شده در جهان است.
در ادامه فرآیند پوشش دهی ورق رنگی در مجتمع فولاد مبارکه تشریح می شود.
فرآیند پوشش دهی ورق رنگی
جهت پوشش دهی ورق رنگی ، آماده سازی اولیه ورق مورد نیاز می باشد که در آن ابتدا کلاف ورق گالوانیزه یا کلاف ورق نورد سرد اسکین شده بصورت پیوسته وارد بخش آماده سازی ورق گالوانیزه می شود. در این قسمت ابتدا محلول چربی زدایی با دمایی مناسب به سطح رویی و زیرین ورق پاشده می شود. سپس غلتک های ویژه دو سطح ورق را برس می زنند. این فرآیند بار دیگر تکرار شده و ورق پس از شستشو با آب توسط دمش هوای گرم کاملا خشک می شود.
در انتهای این مرحله برای بهبود مقاومت خوردگی و افزایش چسبندگی رنگ به سطح ورق ماده شیمیایی مناسبی روی دو سطح ورق اعمال شده و در دمای مناسب خشک می شود. انجام این مرحله سبب می شود که پوشش رنگی حین فرآیندهای شکل دهی بعدی از سطح ورق پوسته نشود. سپس ورق جهت اعمال رنگ وارد قسمت پوشش دهی می شود.
در قسمت پوشش دهی ابتدا رنگ اولیه (پرایمر) از جنس پلی استر و رنگ Back coat به ترتیب روی سطح بالایی و زیرین ورق گالوانیزه اعمال شده و جهت پخت رنگ ، ورق وارد کوره می شود. پس از پخت کامل ورق سرد شده و رنگ نهایی از جنس پلی استر، پلی وینیل ایدین فلوئوراید، اپوکسی، پلی وینیل کلراید و پلی یورتان توسط غلتک روی ورق اعمال شده و عملیات پخت انجام می گیرد.
در صورت استفاده از رنگ های پلاستیسول با ضخامت های بالا ( ۲۰۰ میکرون) بر سطح رویی ورق گالوانیزه می توان با تجهیزی به نام Embooser که بعد از کوره پخت نهایی واقع است بافت های سطحی خاص مشابه چرمی شکل، کتان، گرانیت و غیره روی ورق ایجاد نمود.
در ذیل تصویری از نمای کلی یک ورق رنگی نمایش داده شده است که در آن جزئیات لایه های ورق رنگی بخوبی نمایش داده شده است.
این نوع ورق رنگی دارای مقاومت خوردگی بالا و شکل پذیری عالی است. در مرحله بعدی محصول توسط کنترل کیفی به صورت دقیق بررسی شده و برای جلوگیری از آسیب دیدن رنگ لایه ای از جنس پلی اتیلن یا پلی پروپیلن روی ورق چسبانده شده و ورق بسته بندی می شود.
با استفاده از دستگاهی به نام laminator امکان اعمال فیلم محافظ از جنس Pet و Pvc یر روی سطح ورق به عنوان سطح نهایی محصول ( بر روی لایه رنگ نهایی) وجود دارد. این نوع ورق برای لوازم خانگی از جمله درب یخچال و فریزر کاربرد دارد.
از عمده ترین مصارف ورق رنگی می توان به موارد زیر اشاره نمود:
صنایع ساختمانی : سقف و بدنه انبارها و کارگاه ها ، سقف کاذب ، نمای داخلی و خارجی ساختمان ها
صنایع فلزی: کابینت ، تجهیزات اداری ، پارتیشن ، بدنه کامپیوتر و ...
لوازم خانگی : بدنه خارجی یخچال ، آبگرمکن ، اجاق گاز ، ماشین لباس شویی و ...
صنعت حمل و نقل : ساخت کانتینر ، سردخانه ها و کاروانهای ثابت و متحرک و ...
فرمینگ ورق گالوانیزه رنگی در ۶ طرح متنوع کرکره سینوسی، ذوزنقه تیپ ۱ و ذوزنقه تیپ ۲ ، شادولاین، طرح سفال پالرمو و طرح سفال ژنوا
مشخصات اطلاعات شرکت فروشنده این محصول
