با فرمول شیمیایی Al۲(SO۴)۳ یک ترکیب سفید رنگ با قابلیت انحلال بسیار بالا در آب می باشد که پس از اکسید آلومینیوم دومین ترکیب پر مصرف آلومینیوم می باشد، این ماده می تواند به صورت ساده یا نمک مضاعف با پتاسیم، آمونیوم یا سدیم تولید شود که در این صورت زاج آلومینیوم نامیده می شود. مهمترین زاج آلومینیوم نمک تشکیل شده با آمونیوم، با فرمول شیمیایی NH۴Al(SO۴)۲ می باشد. که بسیاری از افراد این دو ماده را با هم اشتباه گرفته و آنها را شکلهای مختلفی از یک محصول میدانند. سولفات آلومینوم بسته به مقدار آب مصرف شده برای رقیق سازی سولفوریک اسید مصرفی، می تواند ۳۲-۸ مولکول آب در ترکیب خود داشته باشد .

فرآیند تولید سولفات آلومینیوم

سولفات آلومینیوم از طریق واکنش سولفوریک اسید با هیدروکسید آلومینیوم و سرد کردن محلول مذاب حاصل شده در حوضچه های خنک کن تولید می شود. سولفات آلومینیوم با کیفیت پایین تر به وسیله ی واکنش سولفوریک اسید با بوکسیت در دمای ۱۷۰ درجه ی سانتیگراد و در مخازن هم زن دار و تحت فشار تولید می شود.
انواع مختلف فرایند سولفات آلومینیوم
۱- زاج آلومینیوم:

از طریق واکنش سولفوریک اسید رقیق شده با آب به همراه گل سیاه یا خاک سیاه که بسیار ارزان قیمت میباشد و افزودن آمونیوم پرسولفات به محلول و سرد کردن تدریجی محلول تولید شده در وان های پلی اتیلنی یا کریستالیزاتور، تولید می شود که معمولا درصد خلوص AL آن ماگزیمم بین ۵-۶ درصد میباشد شکل ظاهری آن بصورت کریستالهای سفید رنگ ریزودرشت بوده که در بعضی از صنایع خاص مثل عطاری ها صنایع نساجی وچرم سازی مورداستفاده قرارمیگیرد. ضمنا فرمول شیمیایی آن ( Al۲(So۴)۳.(NH۴)۲So۴.۲۴H۲O ) میباشد که بسیاری از افراد آنرا با سولفات الومینیوم ( Al۲(So۴)۳) یکی فرض میکنند همچنین جهت تعیین درصد خلوص AL در محلول نمک آلومینیوم با وجود یک یون امونیوم اضافی معمولا میزان درصد خلوص AL را بعلت همپوشانی به خطا می اندازد.
۲- سولفات آلومینیوم:

از طریق واکنش سولفوریک اسید با گل سود که از ضایعات کارخانه جات آلومینیوم کاری بدست می آید ترکیب شده وحاصل ان یک پودر خاکستری رنگ با درصدعیارAL بین ۶-۷ درصد بوجود میاید که شامل نا خالصی های فراوانی میباشد ودرصد سولفات آلومینیوم آن بین ۶۰ الی ۷۰ درصدبوده ومابقی آن ناخالصی مواد دیگر میباشد. البته بعضی از صنایع از این مواد بعلت پایین بودن قیمت آن واینکه خیلی خلوص آن تاثیر در کیفیت محصول آنها نخواهد گذاشت از ماده مذکور استفاده میکنند. مانند صنایع روی وصنایع کارتن سازی .
۳- سولفات آلومینیومی که ازطریق واکنش سولفوریک اسید رقیق شده با آب، با هیدروکسید آلومینیوم جاجرم ویا معادن خاک آلومینیوم دیگر تولید میگردد.

ماده حاصل از این نوع فرایند ماده ای سفید رنگ پودری است . و درصد خلوص AL آن بین ۸٫۵ الی۹٫۵ با PH ۳ و درصد سولفات آلومینیوم آن بین ۸۵ الی ۹۵ درصد میباشد. البته نوع دیگری که بعضی از کارخانه جات تولید میکنند از همین ماده اولیه استفاده شده ولی به جهت شرایط وفرایند های تولیدی توان افزایش دما و خنثی سازی مواد تولیدی را نداشته ومجبور به تخلیه آن بطور زود هنگام میشوند. که در ان صورت خلوص AL روی ۷٫۵ الی۸٫۵ قرار میگیرد ولی خلوص سولفات الومینیوم ان همانند مورد قبل بین ۸۵ الی۹۵ میباشد این روش تولید به جهت سرعت کار بالا ومصرف پایین هیدروکسید الومینیوم هم ازلحاظ اقتصادی ونیز کیفیت مقرون بصرفه تر از دیگر روشهای تولیدی میباشد.
کاربرد سولفات آلومینیوم :

حدود ۵۰% از سولفات آلومینیوم در کاغذ سازی و کارتن سازی استفاده می شود. همچنین از سولفات آلومینیوم به دلیل سه ظرفیتی بودن آلومینیوم و توانایی بالای آن در انعقاد و لخته سازی ذرات کلوئیدی، در تصفیه ی آب و فاضلاب استفاده می شود. سولفات آلومینیوم به دلیل ترکیب شدن یون آلومینیوم با هالوژن هایی نظیر کلر و فلوئور و ایجاد رسوب و کمک به حذف آن ها از محلول سولفات روی حاصل از لیچینگ خاک یا کنسانتره ی روی، جهت جلوگیری از چسبندگی فلز روی به کاتد ها در صنعت تولید روی مصرف می شود. از جمله کاربردهای آن درصنایع را میتوان به نکات زیر اشاره نمود.
کاربرد سولفات آلومینیوم درصنایع مختلف:

۱- صنایع شکر

۲- صنایع کاغذ سازی

۳- صنایع کنسروسازی

۴- صنایع نساجی وسلولزی

۵- صنایع کارتن سازی

۶- تصفیه روغن و چربی

۷- تصفیه آب و پساب های صنعتی

۸- صنایع کاشی سرامیک

۹- صنایع تولید برخی فلزات از جمله روی

۱۰- صنایع پتروشیمی بعنوان کاتالیست در تولید اتان

۱۱- صنایع رنگ ورزین جهت تهیه رزینهای الومینیوم
ویژگی سولفات آلومینیوم :

این ترکیب پس از انحلال به سرعت با عوامل قلیایی موجود در آب وارد واکنش شده و رسوب ژلاتینی هیدروکسید آلومینیوم را تولید می نماید که بعلت سنگینی آن از محلول آب باعث نشست در سطح آب میشود وبا این عمل باعث جذب تمامی ذرات و نا خالصی های معلق موجود در آب می گردد.