گیاه چای به صورت بوته، درختچه یا درختی با نام علمی THEA SINENSIS یا CAMELIA و از خانوادهی چای (THEACEAE) است. این گیاه در در آب و هواي گرم و در نقاطی از جهان مانند هندوستان، چین، سریلانکا، ژاپن، ایران پرورش مییابد.
چای، گیاهی با قدمت ۳ هزار ساله است که کمتر از ۱۱۵ سال از عمر ورود آن به ایران میگذرد. زمانی که حوالی سال ۱۲۸۰، نحوه برداشت از گیاه چای و مصرف آن به ایرانیان عرضه شد، کسی فکرش را هم نمیکرد که این نوشیدنی گرم و دلپذیر، به نوشیدنی شماره یک کشور تبدیل شود و جای قهوه را، بهخصوص در قهوهخانهها، بگیرد. علاقه و استقبال مردم ایران از چای بهاندازه بود که کمتر از ۲۵ سال از ورود برگ چای به کشور تا زیر کشت رفتن هکتارها زمین برای تولید داخلی آن طول کشید. چای سرد، یکی از محصولات جدید چای در سراسر جهان است که همین سرد و طعمدار بودن آن، طرفداران زیادی را به خود اختصاص داده است. چای سرد لیمو، محصولی با عطر و طعم ویژه برای تمام هواداران لیمو است که میتواند در برنامه غذایی ما جای بگیرد.
ارزش تغذیهای
چاي سياه منبع خوبي برای دریافت پتاسيم، منگنز، فلورايد، ويتامين A و B۶ محسوب میشود. ضمن اینکه نمیتوان از کافئین موجود در آن هم چشمپوشی کرد.
بایدها و نبایدهای مصرف چای سرد لیمو
چای سیاه، دو نوع آنتیاکسیدان بسیار قوی و منحصر به فرد به نامهای تیفلاوین و تیروبیجین دارد. هر دوی این آنتیاکسیدانها، نقش بسیار موثری در کاهش سطح کلسترول خون دارند. چاي، داراي خواص آنتي اكسيداني است و تركيبات آنتیاکسیداني موجود در آن میتوانند از بدن در برابر رادیکالهای آزاد، محافظت کنند. چاي حجم بالایی از پلي فنول را به عنوان آنتیاکسیدانی قوی هم در خود جای داده است. پلیفنولها دارای خاصیت ضد باكتري، ضد ويروس و ضد سرطان هستند. کافئین بالای موجود در چای هم باعث افزایش هوشیاری میشود و به همین دلیل هم مصرف چای به صورت گرم یا سرد در وعده صبحانه یا در زمان امتحانها برای دانشآموزان و دانشجویان (و تمام کسانی که نیاز به هوشیاری و تمرکز دارند) بسیار مفید است. البته یادتان نرود که همین کافئین میتواند باعث دفع آهن از بدن شود و از این رو، مصرف چای تا حدود ۳۰ دقیقه بعد از صرف وعدههای اصلی غذایی به خانمها و افراد مبتلا به کمخونی توصیه نمیشود.
چقدر و کی بخوریم؟
نوشیدن حداقل ۳ فنجان چای سیاه در طول روز میتواند شانس سکته مغزی و قلبی را هم تا ۲۱ درصد کاهش دهد. البته حواستان باشد که کافئین موجود در چای، هم مدر است و هم خواب را از سر شما میپراند. بنابراین مصرف این محصول در ساعتهای پایانی شب، به خصوص برای سالمندان و کودکان، توصیه نمیشود.