اکسیژن به طور مستقل در سال ۱۷۷۳ توسط کارل ویلهلم شیله و نیز توسط جوزف پریستلی در سال ۱۷۷۴ کشف شد، ولی به دلیل انتشار زودتر این کشف توسط پریستلی، وی را کاشف اکسیژن میدانند. اکسیژن از سوی آنتوان لاوازیه در سال ۱۷۷۴ به این اسم نامگذاری شد.
ایمنی و طبقه بندی
اکسیژن اکسیدکننده است و جزء گازهای آتشگیر محسوب نمیشود. ولی میتواند سبب شدت آتش شده و در صورت گرما دیدن منفجر شود. تمامی اتصالات و شیرها عاری از هرگونه گریس و روغن باشد چراکه در تماس با اکسیژن سبب انفجار آن میشود. تنفس پیوسته در غلظتهای بالاتر از ۷۵% سبب تهوع، سرگیجه، تنفس سخت و تشنج میشود.
سازگاری
در شرایط عادی پایدار است. با روغنها، گریس، هیدروکربنها و مواد آتشگیر ناسازگار است. همچنین با بونا اِن، بوتیل رابر، نئوپرن و ویتون سازگاری ندارد.
منابع
اکسیژن در مقیاس تجاری از میعان و سپس تقطیر هوا به دست میآید. برای اکسیژن با خلوص بسیار بالا به طور معمول لازم است که محصول را از یک دستگاه جداسازی هوا طی یک مرحله خالص سازی و تقطیر ثانویه به دست آورد. از سوی دیگر اکسیژن با خلوص بالا میتواند از الکترولیز آب نیز تولید شود. اکسیژن با خلوص پایین تر را از طریق روش غشایی تولید می کنند .
کاربردها
بسیاری از صنایع شیمیایی از اکسیژن خالص برای انجام واکنش های اکسیدی استفاده میکنند.
از اکسیژن بسیار خالص در تشکیل سیلیکوندیاکساید و اکسیدهای فلزی، و در ترکیب با هیدروکربن ها برای تراش سیلیکون به کار میرود.
اکسیژن در ترکیب با هیدروژن به عنوان سوخت در مشعل جوشکاری، لحیمکاری، شیشه گری و آببندی تیوپ ها برای بسیاری از قطعات الکترونیکی کاربرد دارد.
اکسیژن در فرآیند تولید فیبر نوری به کار میرود.
از متان و اکسیژن بسیار خالص در راکتورهای هسته های پیش سردشده با گاز (AGR) استفاده میشود تا بالانس کربن (CO۲) به عنوان خنک کننده در مرکز هسته ای حفظ شود.
بهعنوان اکسید کننده کاربرد بسیار زیادی دارد.
اکسیژن به جای هوا در محفظه سوختن در بسیاری از صنایع جهت افزایش دما به کار میرود. متداول ترین آنها صنایع شیشه، استیل و سیمان است.
اکسیژن در صنایع غذایی هنگام حمل و نقل ماهی زنده و غذاهای دریایی به کار میرود.
اکسیژن در صنایع دارویی و شیمیایی، برای آببندی به وسیله شعله ی آمپول های شیشه ای محصول نهایی استفاده میشود.
برای غنی کردن هوای در هنگام تخمیر از اکسیژن استفاده میشود.
جوشکاری و برشکاری
اکسیژن میتواند به عنوان گاز کالیبراسیون به کار رود.
اکسیژن را در برخی موارد در بستهبندی با اتمسفر اصلاحشده (MAP) در صنایع غذایی استفاده میکنند. در این حالت اکسیژن به صورت خالص یا در ترکیب با نیتروژن یا کربندیاکسید به کار میرود.
فرافن گاز تهران تامین کننده گاز اکسیژن با خلوص های ۹۹.۹۹۹۵%، ۹۹.۹۹۹% و صنعتی باتوجه به نیاز مشتریان، در سیلندرهای ۲ تا ۵۰ لیتری و … می باشد.