در این مطلب قصد داریم تا شما را با تیرچه فلزی و تمام مزایا و معایب آن آشنا کنیم :
نام دیگر تیرچه فلزی ( کرومیت ) تیرچه فولادی با جان باز میباشد .
تیرچه فلزی از یک ورق در بال تحتانی و یک ورق نرم شده ( نبشی ) در بال فوقانی و میلگرد ۱۰ یا ۱۲ به جای زیگزاگ که با جوش به نبشی و ورق متصل میشود ، تشکیل میشود .
در دو سر تیرچه های فلزی از نری یا همان ورق به عنوان برشگیر تیرچه استفاده میشود .
در تیرچه های طول بلند از نبشی به صورت دوبل ، میلگرد با قطر های متفاوت یا سپری در بال فوقانی و یک یا دو میلگرد یا ورق نری در عضو کششی تیرچه استفاده میگردد .
در تیرچه های بلند تر از ۶/۵ متر علاوه بر ورق برشگیر از گوشواره ( میلگردهای زیگزاگ تقویتی ) در دو سر تیرچه اضافه میشود .
در ساخت تیرچه فلزی در قسمت بالا از نبشی استفاده میشود در وسط یک ردیف میلگرد زیگزاگ و در پایین از یک ورق به عنوان پاشنه استفاده میشود و در دو سمت تیرچه دو عدد ورق جوش میدهند .
تیرچه های فلزی با جان باز ( تیرچه کرومیت ) چیست ؟
در این تیرچه ها بال فوقانی از یک تسمه یا دو میلگرد و بال تحتانی از یک تسمه تشکیل شده است دو بال توسط یک میلگرد خم شده که نقش جان باز را ایفا میکند به یکدیگر متصل میشوند . در فاصله تیرچه ها از بلوک های پیش ساخته بتنی سفالی و یا طاق ضربی استفاده میشود انواعی از این تیرچه ها که بر پایه ضوابط انجمن تیرچه های فولادی و انجمن ساختمان های فولادی آمریکا طرح و محاسبه و اجرا میشوند از نوع خود ایستا بوده و هنگام عملیات اجرایی نیاز به شمع بندی ندارند و قادرند بارهای اجرایی را مستقیماً تحمل نمایند و از این رو برای مواردی که ارتفاع طبقات زیاد و شمع بندی دشوار و پرهزینه است بسیار مناسب هستند .
عملیات بتن
عملیات بتن تکمیلی در این نوع پوشش عین سقف های تیرچه و بلوک متداول است.عضو پیش ساخته ای است که به صورت خرپاهای ویژه دو سر ساده اجرا میشود. تیرچه فولادی با جان باز در سه مرحله تحت بارگذاری قرار میگیرد .
در مرحله اول باربری تیرچه هنگام حمل و نقل بار ناشی از وزن خود را در مرحله دوم در زمان اجرای سقف و قبل از گرفتن بتن بار مرده سقف ( شامل وزن سقف ، تیرچه ، بلوک ، بتن درجا و قالب ها ) و بار زنده عوامل اجرایی را در حد فاصل تکیه گاه های تیرجه تحمل میکند .
در مرحله سوم باربری و پس از گرفتن بتن مقطع مرکب شامل تیرچه و بتون تنش های ناشی از تمام بارهای وارده به سقف را تحمل میکند تیرچه فولادی برای تحمل مراحل سه گانه ی بارگذاری مذکور از اجزای زیر تشکیل شده است .
بال تحتانی
بال تحتانی تیرچه که از تسمه ساخته میشود ، بعنوان عضو کششی خرپا عمل کرده و بارهای وارده در سه مرحله بارگذاری ذکر شده را تحمل میکند . در مرحله اول بارگذاری تیرچه بال تحتانی به عنوان عضو کششی خرپای تیرچه باید قادر به تحمل نیروی کششی ( حاصل از لنگر خمشی ) ناشی از وزن خود تیرچه در زمان حمل و نقل باشد . این عضو در مرحله دوم بارگذاری تیرچه بایستی قادر به تحمل نیروی کششی (حاصل از لنگر خمشی ) ناشی از وزن مرده سقف در فاصله ی محور تا محور تیرچه ها باشد . در مرحله سوم بارگذاری تیرچه ( مرحله بهره برداری ) نیز بال تحتانی به عنوان عضو کششی تحت لنگر ناشی از بارهای وارده عمل میکند .
اعضای قطری
اعضای قطری تیرچه که معمولا از میلگرد میباشند به عنوان عضو مورب خرپا عمل نموده و به کمک اعضای کششی و فشاری ایستایی لازم را برای تحمل بارهای وارده در سه مرحله بارگذاری تامین مینمایند در مرحله اول بارگذاری عضو قطری تیرچه به کمک اعضای کششی زیرین و اعضای بالایی ایستایی لازم را جهت تحمل وزن خود تیرچه در هنگام حمل و نقل تامین میکند . در مرحله دوم بارگذاری نیز این عضو ایستایی لازم را جهت تحمل وزن مرده سقف بین تکیه گاه های موقت تامین مینماید . در مرحله سوم بارگذاری تیرچه ها عضو قطری قسمتی از نیروی برشی وارده را تحمل میکند .
بال فوقانی
بال فوقانی تیرچه از نبشی تسمه یا ناودانی ساخته شده و در داخل بتن پوششی قرار میگیرد . این عضو در مرحله اول و دوم بارگذاری وزن تیرچه را به هنگام حمل و نقل و همچنین وزن مرده سقف را در هنگام بتن ریزی و قبل از حصول مقاومت بتن پوششی تحمل مینماید . در مرحله سوم بارگذاری تیرچه به همراه سایر اعضای تیرچه بار ناشی از بارهای مرده و زنده را در هنگام بهره برداری تحمل میکند .
ارزان تر تمام شدن سقف کرومیت نسبت به تیرچه پاشنه بتنی در اتمام کار میباشد ، درست است که تیرچه کرومیت گران تر از پاشنه بتنی است اما فاصله و تعداد آن کمتر میباشد اما تفاوت اصلی هنگام بتن ریزی به وجود می آید که در تیرچه معمولی هر متر مکعب بتن حدود ۵/۶ الی ۷ متر مربع را پوشش میدهد ، اما در کرومیت ۱۰ متر مربع را میپوشاند که با توجه به قیمت بتن که از اصلی ترین مصالح ساختمان میباشد حدود ۲۵ الی ۳۰ درصد کمتر مصرف میشود و در انتهای کار قیمت بتن مصرفی هزینه کل سقف تمام شده را تغییر داده و کرومیت ارزان تر و سریعتر میباشد .