مترونیدازول یک داروی نیتروایمیدازول ضد تک یاخته است وداروی انتخابی برای درمان آمیبیاز خارج روده ای است این دارو تروفوزوئیت ها ( ولی نه کیست ها) E Histolitica را نابود می کندتاثیر آن بر انگلهای روده ای قابل اعتماد نبوده ولذا برای اطمینان از حذف عفونت باید باید به همراه یک آمیب کش روده ای به کار رود.مترونیدازول طور موثر موجب ریشه کنی عفونت ها در بافت های روده ای وخارج روده ای می گردد.. فعالیت ضد باکتریائی قوی علیه بی هوازی ها -از جمله کلستریدیوم و باکتروئید نیز دارد. وداروی انتخابی برای درمان ژیاردیا وتریکومونااست. مترونیدازول به صورت انتخابی توسط باکتری های بی هوازی وبرخی تک یاخته های حساس برداشت می شود. وبه دنبال برداشت توسط باکتری های بی هوازی، در اثر واکنش با فرودوکسین احیائ شده، به صورت غیر آنزیمی احیائ می شود. محصول این فرایند احیا تشکیل مواد سمی برای سلول بی هوازی بوده وامکان تجمع انتخابی آنها در باکتری های بی هوازی فراهم می شود. ورود متابولیت های مترونیدازول به داخل ملکول DNA،باعث ناپایداری آنها می شود . این اثر تنها زمانی رخ می دهد که مترونیدازول به صورت نسبی احیا شده باشد واز آنجائی که فرایند احیای مترونیدازول معمولاً تنها در سلول های بی هوازی اتفاق می افتد، تاثیر نسبتاً ناچیزی بر روی سلول های انسان یا بکتری های هوازی دارد.
مترونیدازول پس از تجویز خوراکی به خوبی جذب می شود،به طور گسترده به وسیله انتشار ساده به تمامی بافت ها نفوذ و توزیع می شودحد اکثر غلظت سرمی در عرض ۱-۳ ساعت حاصل می شود.اتصال پروتئینی اندک بوده (بین ۱۰-۲۰درصد) .وپس از یک دوز ۲۵۰ میلیگرم خوراکی به میزان سرمی ۴-۶نانوگرم در میلی لیتر میرسد.نیمه عمر داروی تغییر نیافته ۵/۷ ساعت است. . مترونیدازول در کبد متابولیزه می شودومتابولیت های آن عمدتاً از طریق ادرار دفع می شود.کلیرانس پلاسمائی مترونیدازول در بیماران مبتلا به اختلال کار کبدی کاهش می یابد. ودر صورت عدم کفایت کبدی ، ممکن است تجمع یابد.دوز داروباید در نارسائی کلیوی وکبدی شدید تعدیل شود. در بیماران این دارو به خوبی در مایع مغزی-نخائی ومغز نفوذ می کند.وبه میزانی مشابه غلظت سرمی می رسد.
موارد ومقدار مصرف:
مترونیدازول برای درمان عفونت های بی هوازی یا مختلط درون شکمی ( در ترکیب با سایر داروهای موثر بر ارگانیسم های هوازی )، واژینیت (تریکوموناها، واژینوزباکتریائی) عفونت ناشی از کلستریدیوم دیفیسیل وآبسه مغزی به کار می رود.دوز معمول ۵۰۰ میلیگرم سه بار در روز به صورت خوراکی یا وریدی است (mg/kg/d۳۰). واژینیت ممکن است به تک دوز ۲ گرکی پاسخ دهد .عفونت خفیف تا متوسط وشدید روده ای دوز۷۵۰ میلیگرم سه بار در روز برای ۱۰ روز . جهت آبسه کبدی آمبوما وسایر بیماریهای خارج روده ای دوز ۷۵۰ میلیگرم سه بار در روزبرای ۱۰ روز است . دوز مورد نیاز برای ژیاردیا بسیار کمتر از آمیبیاز بوده ولذا بهتر تحمل می شود کارائی آن پس از یک دوره درمانی، در حدود ۹۰% است.مترونیدازول درمان انتخابی جهت تریکومونا است تک دوز ۲ گرمی آن موثر است. ارگانیسم های مقاوم به درمان ممکن است باعث شکست درمان شوند.
عوارض جانبی:
عوارض جانبی عبارتند از: تهوع،سردرد،خشکی دهان یا احساس طعم فلزی شایع هستند.عوارض جانبی ناشایع عبارتند از استفراغ اسهال،استئوماتیت، ودر صورت مصرف طولانی مدت نوروپاتی محیطی ، بی خوابی ضعف سرگیجه، برفک دهان، بثورات جلدی، سوزش ادرار ، ادرار تیره، گز گز انتهاهاونوتروپنی ، مصزف دارو با غذا موجب کاهش عوارض گوارشی می گردد . پانکراتیت وعوارض شدید CNS(اتاکسی ،انسفالوپاتی، تشنج )نادر هستند در بیماران دچار بیماری دستگاه عصبی مرکزی ،باید دارو رابا احتیاط تجوی نمود. مترونیدازول یک اثر شبه دی سولفیرام دارد وباید بیماران را راهنمائی کرد که از مصرف الکل پرهیز کنند. گزارش شده است که مترونیدازول موجب تشدید اثر ضدانعقادی های کومادینی می گردد. فنوباربیتال و فنی توئین ممکن است موجب تسریع در حذف دارو شوند در حالیکه سایمتیدین ممکن است کلیرانس پلاسمائی را کاهش دهد.تجویز همزمان با داروی با Aprenavirریسک واکنشهای شبه دی سولفیرام را افزایش می دهد.
مصرف در بارداری وشیردهی:
مترونیدازول اگر چه در برخی حیوانات تراتوژن است.داده های مربوط به تراتوژن بودن مترونیدازول متناقض هستند لذا بهتر است تجویز مترونیدازول در زنان باردار وشیر ده پرهیز شود . هرچند ارتباط ناهنجاری های جنینی با مصرف مترونیدازول در انسان به اثبات نرسیده است.