آثار فارماکولوژیکی و مکانیسم اثر:

خارمریم: به طور کلی خارمریم در درمان مسمومیت های کبدی ناشی از سموم متابولیک مانند الکل و سموم قارچ ، اختلالات کبدی پس از هپاتیت، نارسایی های مزمن کبدی توام با تخریب سلولی مانند سیروز کبدی، کبد چرب و بیماریهای کبدی خفیف مورد مصرف قرار می گیرد.

اثر ضد سمیت کبدی ترکیبات فلاوونولیگنان حاصل از میوه های خار مریم کاملاً تایید شده است. از نظر مکانیسم اثر، سیلی مارین سبب ممانعت از اتصال سموم به رسپتورهای سلولهای کبدی و غیر قابل نفوذ کردن سلولهای مزبور نسبت به سموم کبدی می گردد. همچنین با تحریک بیوسنتز mRNA از طریق اثر بر روی پلی مراز A سبب افزایش بیوسنتز پروتئین و تولید سلولهای جدید در کبد می شود. از اثرات فارماکولوژیک دیگر سیلیمارین، خصوصیت ضد چربی است که این اثر به صورت کاهش میزان لیپوپروتئینهای VLDL، LDL و افزایش میزان لیپوپروتئین HDL مشخص می گردد. علاوه بر این طی تحقیقات انجام شده، سیلیمارین اثراتی از جمله حفاظت از ساختمان گلیکوژن و mRNA، تثبیت فعالیت آنزیمهای کبدی و جلوگیری از مسمومیت با داروهایی نظیر ایندومتاسین، ایزونیازید، لورازپام و کلوفیبرات از خود نشان داده است.

سیلی مارین با مهار تولید لوکوترینها پاسخ ضد التهابی ایجاد می کند. این اثر در درمان سیروز کبدی یا فیبروز مفید می باشد.

همچنین RNA پلیمراز I را در هسته ی سلولهای کبدی تحریک می کند و در نتیجه باعث افزایش سنتز پروتئین ریبوزومی شده و توانایی بازسازی کبد را افزایش می دهد. این مکانیسم به ویژه در خنثی کردن اثر سموم قارچها و مسمومیت ها دخالت دارد. سیلی مارین از بین برنده رادیکال های آزاد نیز هست.

زردچوبه: زردچوبه ضد سمیت کبد، کاهش دهنده چربی خون، ضد ترومبوتیک و ضد التهاب است. همچنین خاصیت آنتی اکسیدانی،ضد تومور و ضد میکروبی نیز دارد. زردچوبه تشکیل پروستاگلاندین در شرایط آزمایشگاهی را مهار می کنند. تصور می شود که اثرات ضد التهابی زردچوبه به علت مهار بیوسنتز لوکوترین و تغییر در تولید پروستاگلاندین باشد.

خاصیت صفرا آوری آن مربوط به مواد رنگی به خصوص دی فرولویل متان می باشد. علاوه بر این اسانس فرار آن به علت داشتن پارا- تولیل متیل کربینل، خاصیت صفرا آوری دارد. همچنین اسانس فرار و مواد رنگی آن اثر آنتی سپتیک دارند. زردچوبه برای تسکین دردهای روماتیسمی و به صورت موضعی در درمان برخی التهابات پوستی کاربرد دارد. زردچوبه برای اختلالات سوء هاضمه، به خصوص احساس پری بعد از غذا و نفخ شکم، اسهال، تب متناوب، ادم، سرماخوردگی، التهاب کلیه و مثانه نیز استفاده می شود.

کنگر فرنگی: کنگر فرنگی دارای اثرات مدر، صفرا آور، پایین آورنده کلسترول و چربی خون بوده و در درمان برخی از بیماریهای کبدی و اختلالات گوارشی نظیر سوء هاضمه و تهوع مورد استفاده قرار می گیرد.

در مطالعات حیوانی به عمل آمده بر روی موش صحرایی اثرات صفرا آور، پایین آورنده کلسترول و چربی خون عصاره های تام و خالص سازی شده کنگرفرنگی به اثبات رسیده است. مطالعات انجام شده ثابت نموده است که مصرف عصاره آرتیشو می تواند تعداد سلولهای دو هسته ای کبد و غلظت RNA داخل سلولی را افزایش دهد. بر اساس این مطالعات سینارین موجود در این گیاه تنها ترکیبی است که فعالیت محافظت کننده سلولی و محافظت کننده کبدی برجسته ای از خود نشان می دهد. نتایج اولیه نشان میدهد که سینارین کلسترول سرم را از طریق افزایش دفع صفراوی استرولها و با افزایش ترشح و تخلیه صفرا کاهش می دهد.

گرچه سینارین به طور کلاسیک مسبب اثرات کنگرفرنگی محسوب می شود با این حال برخی محققین مشتقات مونوکافئیل کینیک نظیر اسید کلروژنیک و اسید نئوکلروژنیک را موثر دانسته و برخی ثابت نموده اند که مخلوط اسید الکلهای موجود در گیاه اثر تنظیمی بر ترشح صفرا دارند.

عوارض جانبی: در صورت رعایت دوز مصرفی پیشنهاد شده هیچگونه عوارض جانبی ایجاد نخواهد کرد مگر بیمارانی که نسبت به گیاه به کار رفته در دارو حساسیت داشته باشند.

موارد عدم مصرف و نکات قابل توصیه:

سیلیمارین اثر آنتاگونیستی با یوهمبین و فنتولامین دارد.
مصرف همزمان سیلیمارین و بوتیروفنون یا فنوتیازینها منجر به کاهش پراکسیداسیون چربی میشود.
مصرف دارو در افراد مبتلا به سنگ صفرا و یا زخم دستگاه گوارش ممنوع می باشد.
زردچوبه ممکن است لخته شدن خون را کاهش داده و خطر کبودی و خونریزی را افزایش دهد.
مصرف این دارو با داروهای ضد انعقاد خون، ضد پلاکت ، داروهایی با وزن مولکولی پایین، هپارین و داروهای ترومبولیتیک تداخل دارد.
مصرف این دارو در بیماریهای انسدادی کیسه صفرا ممنوع می باشد.
کنگرفرنگی در افراد حساس به گیاهان خانواده کاسنی مانند گلهای داوودی، جعفری و بابونه ممکن است سبب بروز واکنش های آلرژیک شود.
در صورت وجود حساسیت به هر یک از ترکیبات موجود در دارو مصرف دارو را قطع و با پزشک یا دارو ساز مشورت گردد.
مصرف در دوران بارداری و شیردهی توصیه نمی شود.
در دوران مراقبت های خاص پزشکی، همچنین مصرف همزمان داروهای دیگر، قبل از مصرف با پزشک خود مشورت نمایید.
دور از دسترس اطفال نگهداری شود.

شرایط نگهداری: در صورت نگهداری در دمای کمتر از ۳۰ درجه سانتیگراد ، دور از نور و رطوبت به مدت ۲ سال فرآورده پایدار می باشد.