آربوتامین یک کاتکول آمین سنتزی است که دارای اثرات کورونوتروپیک مثبت (افزاینده تعداد ضربان قلب) و اینوتروپیک مثبت (افزاینده قدرت ضربانی قلب) است و در اکوکاردیوگرافی و آنژیوگرافی تشخیصی عروق کرونر کاربرد دارد.
آربوتامین
مکانیسم اثر
اثرات کورونوتروپیک و اینوتروپیک آربوتامین باعث القای حالات مشابه ورزش به وسیله افزایش کار قلب می شود. آربوتامین در افراد دارای اختلالات عروق کرونر باعث تحریک ایسکمی میوکارد می شود. تصور می شود افزایش ضربان قلب توسط آربوتامین سبب محدود کردن ناحیه ای جریان خون می شود که نتیجه آن محدود شدن اکسیژن رسانی بافتی است.
در بررسی عملکردی, داروی آربوتامین برای گیرنده های بتا آدرنرژیک اختصاصی تر از گیرنده های آلفا آدرنرژیک عمل می کند. اثر بتا آدرنرژیک این دارو سبب ایجاد استرس قلبی به وسیله افزایش ضربان قلب, افزایش قدرت انقباضی قلب و افزایش فشار سیستولیک می شود.
فارماکودینامیک
داروی آربوتامین به گیرنده های بتا آدرنرژیک میوکارد متصل شده و باعث افزایش ضربان و قدرت انقباضی قلب می شود. این دارو به وسیله اثر اینوتروپیک و کورونوتروپیک اثرات استرس قلبی را تقلید می کند.
عملکرد آربوتامین مشابه حرکات ورزشی است و ممکن است باعث کاهش خون رسانی و اکسیژن رسانی بافتی در افراد دارای اختلالات عروق کرونری شود.
فارماکوکینتیک
اطلاعات زیادی در مورد جذب, حجم توزیع و راه دفع آربوتامین در دسترس نیست. اتصال پروتئینی داروی آربوتامین ۵۸ درصد می باشد. آربوتامین به متوکسی آربوتامین و کتو آربوتامین متابولیزه می شود و متابولیت ها اثرات دارویی کمتر و نیمه عمر طولانی تری نسبت به داروی اصلی دارند. نیمه عمر حذف دارو حدود ۸ دقیقه است.
موارد مصرف آربوتامین
القای اثرات قلبی عروقی مشابه ورزش برای اعمال تشخیصی عملکرد عروق کرونر (در بیماران ناتوان برای انجام ورزش)
مقدار مصرف آربوتامین
بزرگسالان
کمک به تشخیص در بیماری عروق کرونری :
انفوزیون وریدی حداکثر ۱۰ میکرو گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن توسط دستگاه دارو رسان
**سرعت تزریق دارو حداکثر ۰.۸ میکرو گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در دقیقه بایستی باشد.
کودکان
اثربخشی و بی خطری دارو در کودکان ثابت شده نیست.
موارد منع مصرف
نارسایی قلبی مزمن , سندروم کرونری حاد , گلوکوم زاویه بسته , هایپرتیروئیدیسم , تاکی آریتمی , وجود دستگاه ضربان ساز (پیس میکر) , اورژانس فشارخون , آریتمی فوق بطنی
عوارض جانبی آربوتامین
اضطراب , خشکی دهان , سرگیجه , کاهش فشارخون , آریتمی قلبی , حساسیت به نور , خستگی , لرز , آنژین پکتوریس , کوتاه شدن تنفس
آنژین پکتوریس (درد شدید قفسه سینه) - آریتمی قلبی (بطنی و فوق بطنی) -
تداخلات دارویی
بتاکسولول , پروتریپتیلین , لیدوکائین , فلکاینید | فلکایینید , کینیدین | کوئینیدین , آتروپین , پیندولول , برتیلیوم
• داروهای مهار کننده گیرنده بتا آدرنرژیک : مهار کردن اثرات آربوتامین (حداقل ۴۸ ساعت قبل از مصرف آربوتامین باید قطع شوند)
• داروهای ضد آریتمی کلاس یک (فلکایناید , لیدوکائین و کینیدین): ایجاد اثرات پروآریتمیک
• ضد افسردگی های سه حلقه ای : افزایش اثرات اینوتروپیک و یا کورونوتروپیک
• آتروپین یا سایر ترکیبات آنتی کولینرژیک : افزایش اثرات اینوتروپیک و یا کورونوتروپیک
• گلیکوزیدهای دیژیتال : افزایش اثرات اینوتروپیک و یا کورنوتروپیک
هشدارها
حداکثر دوز مجاز آربوتامین که توسط دستگاه دارو رسان تزریق می شود ۱۰ میکروگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن می باشد.
آربوتامین سریع در بدن متابولیزه و دفع می شود بنابراین در صورت تزریق مقادیر بیشتر از حد مجاز، همودیالیز یا سایر روش های حذف دارو از خون کاربردی نخواهد داشت.
در صورت بلعیدن داروی آربوتامین, اثرات و جذب آن قابل پیش بینی نیست.
این دارو با همان غلظت موجود در سرنگ از پیش پر شده تزریق می شود و نیازی به رقیق کردن ندارد.
قبل از تزریق دارو بایستی با بررسی چشمی، از عدم وجود کدورت و ذرات معلق در دارو مطمئن شد.
آربوتامین باید در دمای یخچال و دور از نور نگهداری شود و از یخ زدگی نیز محافظت شود.
نکات قابل توصیه
در صورت وجود هرکدام از موارد زیر قبل از مصرف دارو با پزشک مشورت شود:
سابقه آلرژی به دارو یا ترکیبات آن و آلرژی به سایر داروها و مواد غذایی
مصرف در بارداری
گروه B ( در این گروه از داروها، مطالعات بر روی حیوانات باردار نشانگر این بود که دارو خطری بر روی جنین ندارد، اما مطالعات کافی روی زنان باردار برای میزان خطر روی جنین در سه ماهه اول بارداری انجام نشده است.)
دارو های مشابه
ایزوپروترنول , دوبوتامین