گیاه گل گاوزبان ایرانی بهطور خودرو، در دامنهٔ کوههای البرز و همچنین در بازفت چهارمحال و بختیاری به عمل میآید و تاکنون اهلی نشده و قابل کشت نیست. گل گاوزبان مقوی روح و اعضای رئیسه بدن بوده، حواس پنجگانه انسان را تقویت میکند. گل گاوزبان شکم را نرم و کیسه صفرا را باز میکند، اخلاط سوخته سوداوی را از معده خارج و عوارض آن را از بین میبرد. از دیگر خواص گل گاوزبان این است که جوشانده آن همراه با داروهای دیگر جهت سرسام (مننژیت)، برسام (ورم حجاب حاجز)، مالیخولیا، جنون و رفع حواسپرتی مفید میباشد. جوشانده گل گاوزبان نشاطآور بوده رنگ رخسار را باز میکند. یکی دیگر از خواص گل گاوزبان این است که، سینه را نرم میکند، تنگی نفس و درد گلو را تسکین میدهد. یکی از خواص گل گاوزبان این است که، دلهره و وحشت را از بین میبرد و غم و غصه را کم میکند و برای کسانی که با خود حرف میزنند سودمند میباشد. جوشانده گل گاوزبان با عسل جهت تنگی نفس تجویز شدهاست. از دیگر خواص گل گاوزبان این است که، جویدن برگ تازه گل گاوزبان جهت درمان جوشهای چرکی دهان اطفال، برفک، سستی بیخ دندان و رفع حرارت دهان نافع است. مقدار خوراک گل آن دو مثقال تا پنج مثقال میباشد. عرق گل گاوزبان جهت بیماریهای سوداوی، وسواس و خفقان مفید است.
گل گاوزبان دارای منیزیم بوده و از سرطان پیشگیری میکند. تحقیقات جدید بیانگر این مطلب هستند که عصاره آبی گل گاوزبان دارویی مؤثر و بیخطر برای درمان بیماران مبتلاء به اختلال وسواسی اجباری میباشد. گل گاوزبان دارای موسیلاژ، فلاونوئید ۱۵/۰درصد و آنتوسیانین با آگلیکون دلفینیدین و سیانیدین به میزان ۳۴/۱۳ درصد و به مقدار ناچیز آلکالوئید از دسته پیرولیزیدین است. گل مرغوب گلی است که دارای دم سفید و گلبرگهای بنفش باشد. برگهای تازه گل گاوزبان دارای مقدار زیادی ویتامین C میباشد. همچنین این گیاه دارای شوره نیست، عرق و ادرار را زیاد نمیکند.
جهت مشکلات پوستی، مثل اگزما مصرف میشود. همچنین گل گاوزبان به دلیل داشتن مقدار زیادی کلسیم و آهن و مواد مغذی مثل پتاسیم، روی، ویتامینهای C و B و بتاکاروتن برای خانمهایی که دچار کمبود این مواد ضروری هستند مفید میباشد. گل گاوزبان به دلیل دارا بودن خواص تسکیندهنده برای درمان بیماریهای عصبی نیز توصیه میشود. گل گاوزبان در عین حال برای درمان افسردگی و بیتعادل روانی ناشی از دورههای قاعدگی و یائسگی مصرف میشود. این گیاه آرام بخش، در درمان جوشهای دهانی و آفت دهانی تأثیر شگرف میگذارد و معمولاً دمنوشهای این گیاه برای سرماخوردگی و در بعضی مواقع سرفههای خشک در فصل سرما جوشاندهای قدرتمند و مرهمی قوی است. این گیاه دارویی باعث کاهش تب میشود و در تمام موارد تب مثل سرخک،