دسته دارويي: ويتامين محلول در آب

ويژگي ها و اثرات:
ویتامین C، یک ويتامين محلول در آب ضروري براي سنتز و نگهداري كلاژن و مواد داخل سلولي بافتهاي بدن، عروق خوني، غضروف، استخوانها، دندانها، پوست و تاندونها مي باشد. براي ترميم زخم و مقاومت در برابر عفونت لازم است. آنتي اكسيداني قوي و عامل احياء كننده اساسي براي بسياري از فعاليت هاي آنزيمي سلول و فرآيند هاي نقل و انتقال الكترون مي باشد. در متابوليسم كربوهيدراتها، تبديل اسيد فوليك به اسيد فولينيك ، متابوليسم فنيل آلانين و تيروزين و در حفظ تون و يكپارچگي عروق نقش مهمي ايفاء مي كند. از آنجايي كه بدن انسان قادر به سنتز ويتامين C نمي باشد، بنابراين بايد آن را به صورت روزانه و از منابع خارج از بدن تامين نمايد.

فارماكوكينتيك:
اسيد اسكوربيك به راحتي از دستگاه گوارش جذب مي شود و به طور وسيعي در بافتهاي بدن توزيع
مي گردد. غلظت خوني اسيد آسكوربيك با افزايش دوز دارو افزايش مي يابد و هنگامي كه مقادير دريافت روزانه به ۹۰ تا ۱۵۰ ميلي گرم برسد، غلظت خوني دارو به سطح ثابت مي رسد. ذخيره اين ويتامين در يك فرد سالم حدود ۵/۱ گرم است و ميزان اين ذخيره درصورتيكه دريافت روزانه اين ويتامين به ۲۰۰ ميلي گرم برسد، افزايش مي يابد. غلظت ويتامين C در لكوسيتها و پلاكتها از غلظت آن در پلاسما و اريتروسيت ها بيشتر است.
اسيد آسكوربيك به صورت برگشت پذير به دهيدروآسكوربيك اسيد متابوليزه مي گردد. مقداري از اين ويتامين نيز به ماده غير فعال آسكوربات ۲ - سولفات و همچنين اسيد اگزاليك تبديل مي گردد كه از راه ادرار دفع مي شوند. مقاديري از اسيد اسكوربيك كه مازاد نياز بدن است دست نخورده از راه ادرار دفع مي گردد. اين مساله هنگامي اتفاق مي افتد كه ميزان دريافت روزانه دارو از ۲۰۰ ميلي گرم بيشتر باشد. اين ويتامين از جفت عبور مي كند و در شير نيزترشح مي شود. ويتامين C توسط همودياليز از بدن خارج مي شود.

موارد مصرف:
در پيشگيري و درمان اسكوروی، به عنوان آنتي اكسيدان در فرمولاسيون فرآورده هاي دارويي و صنايع غذايي، همراه با دفروكسامين در درمان تالاسمي (به منظور افزايش خاصيت شلات كننده دفروكسامين ) در فقر آهن به منظور افزايش جذب گوارشي آهن، مت هموگلوبينمي و نيز براي اسيدي كردن ادرار بكار مي رود. همچنين گفته مي شود در موارد زير اين ويتامين موثر است، اگر چه بايد مطالعات بيشتر براي اثبات اين گفته صورت گيرد:
آلزايمر، آترواسكلروز، سرطان، سرماخوردگي، ترومبوسيتوپني، پره اكلامپسي، بهبود زخم، آسم

مقدار و نحوه تجويز:
درمان:
بالغين: mg۵۰۰ – ۱۵۰ روزانه از راه خوراكي، تزريق عضلاني یا وريدي در يك تا دو دوز تجویز
مي شود.
كودكان: mg۳۰۰–۱۰۰ روزانه از راه خوراكي، تزريق عضلاني و یا وريدي در دوزهاي منقسم تجويز
مي شود.
پروفيلاكسی:
بالغين: mg ۶۰ – ۴۵ روزانه از راه خوراكي، تزريق عضلاني و یا وريدي تجويز مي شود.
كودكان: mg۵۰– ۲۰ روزانه از راه خوراكي، تزريق عضلاني و یا وريدي تجويز مي شود.
اسيدي كننده ادرار:
بالغين: g ۲۰ – ۴ روزانه از راه خوراكي، تزريق عضلاني و یا وريدي تجويز مي شود.
همراه با دفروكسامين:
۲۰۰ – ۱۰۰ میلی گرم روزانه به منظور افزايش خاصيت شلات كنندگي دفروكسامين به كار مي رود.

موارد منع مصرف:
مصرف سديم اسكوربات در بيماران با محدوديت دريافت سديم و مصرف كلسيم اسكوربات در بيماراني كه ديژيتال دريافت مي كنند..

موارد احتياط:
تجویز دوزهاي زیاد در بيماران با كمبود G۶PD ، هموكروماتوز، تالاسمي، آنمي داسي شكل، بيماران مستعد نقرس يا سنگهاي كليه باید با احتیاط صورت گیرد.

بارداري و شيردهي:
گروه A. درصورت مصرف بيش از مقادير توصيه شده درگروه C قرار مي گيرد.
بي ضرري مصرف دارو در مادران شيرده ثابت نشده است و بايد با احتياط مصرف شود.

عوارض جانبي:
در دوزهاي معمول دارو به خوبي تحمل مي شود. در دوزهاي بالا عوارض جانبي عبارتند از: تهوع، اسهال، استفراغ، سوزش سر دل، كرامپ شكمي، سر درد، بي خوابي، سوزش ادرار، كريستالوري، هيپراوريسمي، فرسايش دندان با مصرف طولاني مدت قرص هاي جويدني.
در مورد فرآورده تزريقي، درد خفيف در محل تزريق، سرگيجه، غش و ضعف در صورت تزريق سريع وريدي، ترومبوز وريدهاي عمقي ديده مي شود.

تداخلات دارويي:
دوزهاي بالاي ويتامين C ممكن است اثرات هيپوپروترومبينمي ضد انعقاد هاي خوراكي را كاهش دهد. همچنين دفع ساليسيلات ها را كاهش مي دهد. مصرف طولاني دوز هاي بالاي ويتامين Cممكن است سطح خوني پروپرانولول و استامينوفن را كاهش دهد. ويتامين Cميزان بروز تحمل به نيترات ها را نيز كاهش مي دهد.

توصيه ها:
ويتامين C تزريقي با تعدادي از داروها ناسازگار است. بهتر است قبل از مصرف با دكتر داروساز مشورت گردد.
اسيد آسكوربيك داخل وريدي را مي توان با محلولهاي وريدي رقيق نموده و به صورت انفوزيون مداوم تجويز نمود.

بسته بندي:
قرص هاي جويدني ۲۵۰ ميلي گرمي در ۵ طعم ميوه اي، جعبه ۳۰ عددي
قرص هاي جويدني ۵۰۰ ميلي گرمي در ۵ طعم ميوه اي، جعبه ۲۸ عددي
آمپولهاي ml ۵mg/۵۰۰ ، جعبه ۱۰ عددي
قرصهاي جوشان ۵۰۰ و ۱۰۰۰ ميلي گرم، لوله ۱۰ و۲۰ عددي
ساشه هاي g۵mg/ ۵۰۰ ، جعبه ۱۰ عددي