زباله سوز – زباله سوزی راه حل دیگری برای دفع پسماندها می باشد که از سالها قبل در کشورهای پیشرفته صنعتی دنیا مرسوم بوده است. زمانی که بحث دفع پسماندهای خطرناک و بیمارستانی مطرح می گردد، نقش زباله سوزها بیشتر نمایان می گردد. زباله سوزها به عنوان واحدهایی تعریف می گردند که توسط حرارت، مواد زائد را اکسید و مواد کربنی را کاهش می دهند.

محصولات خروجی از زباله سوزها، دی اکسید کربن، آب، خاکستر و حرارت حاصل از احتراق می باشد. علاوه بر این، آلاینده های هوا نظیر ترکیبات سولفور و گاز نیتروژن و هالوژنها و فلزات سنگین گوناگون (مانند کادمیم، جیوه و … ) نیز از محصولات دیگر احتراق می باشند. در برخی موارد، سوزاندن پسماندها یکی از مناسب ترین شیوه های مدیریت پسماند بشمار می رود. زباله سوزها به دو دسته کلی زیر تقسیم می شوند که هر یک شامل سیستم های مختلفی هستند.

زباله های جامد خاکستر زیادی تولید می کنند-در حین عمل احتراق- و به این دلیل است که محفظه احتراق زباله سوز برای مقادیر زباله بیشتر از ۹۰Kg/h باید خاکستر را تخلیه کند. برای مقادیر کم پسماند زباله سوز کوره ای ثابت مناسب است و برای مقادیر بشتر از ۳۰۰Kg/h یک زباله سوز Rotary Kiln، Moving grate یا Fluidized bed استفاده می شود.

برای زباله های جامد، زمانی که ارزش گرمایی بالا است یک زباله سوز Rotary Kiln گزینه مناسبی است. زباله سوزهای R.K به طور معمول برای پسماندهای بیمارستانی و خطرناک استفاده می گردد.

برای پسماندهای جامد در جائی که ارزش گرمایی پائین می باشد، زباله سوز نوع grate مناسب می باشد. این نوع زباله سوز بیشتر برای پسماندهای خانگی استفاده می شود.اگر پسماندهای بیمارستانی در این زباله سوز سوزانده شود نقاط داغ (Hot Spot) در آن ایجاد شده و ممکن است آسیب ببیند، و علت این موضوع که چرا به خط تغذیه جداگانه ای برای زباله های با ارزش گرمایی بالا نیازمندند، همین امر می باشد.

بنابراین زباله سوز نوع grate قادر به تأمین دماهای بالا نبوده و به این دلیل از زباله سوزهای R.K برای پسماندهای با ریسک بالا و پسماندهای بیمارستانی استفاده می شود.

برای زباله های جامد، زمانی که دانسیته پائین می باشد، و همچنین پسماند همگن می باشد استفاده از یک زباله سوز Fluidized bed راه حل مناسبی می باشد. این نوع زباله سوزها معمولاً برای سوزاندن لجن واحدهای تصفیه پساب مورد استفاده قرار می گیرند.
سابقه نصب زباله سوزها:

– زباله سوزها از قدیمی ترین و معتبر ترین روشهای امحاء پسماند می باشد. در حال حاضر سالانه بیش از ۱۴۳ میلیون تن پسماند در سطح جهان در زباله سوزها سوزانده می شوند از این مقدار بیش از ۸۰ میلیون تن از نوع توده سوز، بیش از ۴۰ میلیون تن RDF سوز می باشند. ظرفیت نیروگاههای زباله سوز بیش از ۴۰۰۰ مگا وات می باشد.

– اروپا ، آمریکا و ژاپن بیشترین میزان نصب را به خود اختصاص داده اند.

– آمریکا از سال ۲۰۰۴ نصب توده سوزها را ممنوع اعلام نموده ولی اخیرا احداث ۱۰.۰۰۰ مگا وات را برای ۱۳ سال آ ینده برنامه ریزی کرده است.

– هر چند در گذشته اغلب زباله سوزها برای امحای زباله نصب می شدند ولی از سال های قبل تولید برق و حرارت از آنها بشدت رشدیافته است. بعنوان نمونه ژاپن قصد دارد تا سال ۲۰۱۰ با اضافه نمودن بخش تولید برق به ۱۹۰۰ زباله سوز موجود، ظرفیت نیروگاه ها ی زباله سوزی خود را از ۱۶۰۰ مگا وات به ۴۸۶۰ مگا وات برساند.
ویژگی های زباله سوز:

ـ دارای قابلیت امحاء زباله های شهری، زباله ها و زائدات صنعتی و بیمارستانی و اغلب زائدات خطرناک هستند. برخی سیستم های زباله سوز قابلیت امحاء لجن های فاضلاب را دارا هستند.
ـ قابلیت امحاء نخاله های ساختمانی و مواد غیر قابل اشتعال را ندارد.
ـ نیازمند سیستم های فیلتراسیون قوی بدلیل تولید دی اکسین و فوران و وجود فلزات سنگین و نیاز به پالایش دودهای خروجی می باشند که در این صورت به سیستم های بسیار کم خطرتر و سازگار با محیط زیست تبدیل می شوند.
ـ قابلیت تولید برق و حرارت که از حرارت آن می توان در خشک کردن شیرابه و یا کاربردهای حرارتی و یا خشک کردن زباله تر ورود ی به زباله سوز استفاده نمود.
ـ فضای لازم جهت احداث بیشتر از سیستم پلاسما می باشد.
ـ باقیمانده حداکثر ۱۰ % زباله
ـ نیاز به تفکیک زباله بویژه شیشه و فلزات و خرد کردن در آن بسیار جدی و حساس می باشد.
ـ انواع مختلفی زباله سوز در دنیا نصب شده اند که نوع توده سوز رتبه اول را به خود اختصاص داده است.
ـ هزینه سرمایه گذاری اولیه و تعمیر و نگهداری آن بالا و هزینه تفکیک و پردازش پسماند نیز قابل توجه است.
مزایای زباله سوز:

ـ کاهش حجم زباله
ـ کاهش سریع حجم پسماند
ـ دفع پسماندهای خطرناک
ـ کاهش هزینه های نگهداری و دفع پسماند
ـ از بین رفتن خطر آلودگی آبهای سطحی
ـ کاهش بو
ـ کاهش میزان گازهای گلخانه ای
ـ کاهش میزان آلاینده های هوا
ـ از بین رفتن زیستگاه جانوران موذی
ـ کاهش نیاز به زمین برای دفن