ماست یکی از شناختهشدهترین لبنیات موجود در میان محصولات به دست آمده از شیر است. عامل اصلی تولید ماسـت باکتری لاکتوباسیلوس است و خوشبختانه از هر نوع شیری میتوان برای درست کردن یوقورت استفاده کرد. یوقورت نام دیگر ماست است که ریشه ترکی دارد. البته ریشه اصلی این کلمه به منطقه قفقاز برمیگردد. باور بر این است که مصرف روزانه و منظم ماست میتواند عمر طولانی به انسان بدهد.
به احتمال زیاد اولین ماست تولید شده به دست انسان کاملاً تصادفی درست شده است. چرا که در گذشته از مشک یا پوست بز برای حمل شیر استفاده میکردند و بر اثر واکنش میان باکتریهای موجود در پوست بز به همراه شیر، ماده دیگری تولید میشد که نامش ماسـت بود.
باکتری لاکتوباسیلوس خواص سلامتی فراوانی برای بدن انسان دارد و از این رو اروپاییان کوشیدند مصرف ماست را در سراسر اروپا گسترش دهند تا بتوانند از ماست در سفره غذایی همه مردم استفاده کنند. اولین کارخانه ماسـت اروپایی در سال ۱۹۱۹ در شهر بارسلونای اسپانیا پایهگذاری شد.
ارزش غذایی ماست
در هر ۱۰۰ گرم از ماسـت شما شاهد وجود ترکیبات به شرح زیر هستید:
۱۰۰ کالری انرژی
۴ گرم کربوهیدرات
۵ گرم چربی
۹ گرم پروتئین
۲۲ میکروگرم بتاکاروتن
۲۲ میکروگرم لوتئین
۰٫۰۲۵ میلیگرم یا ۲ درصد نیاز روزانه تیامین
۰٫۲۸ میلیگرم ریبوفلاوین
۰٫۳۳ میلیگرم یا ۷ درصد نیاز روزانه پانتوتنیک اسید (ب ۵)
۰٫۰۶۵ میلیگرم یا ۵ درصد نیاز روزانه ویتامین ب ۶
۵ میکروگرم فولات
۰٫۷۵ میکروگرم یا ۳۱ درصد نیاز روزانه ویتامین ب ۱۲
۱۱ میکروگرم یا ۳ درصد نیاز روزانه منیزیم
۱۳۵ میلیگرم یا ۱۹ درصد نیاز روزانه فسفر
۱۴۱ میلیگرم یا ۳ درصد نیاز روزانه پتاسیم
۰٫۵۲ میکروگرم یا ۵ درصد نیاز روزانه روی
با وجود مواد مغذی ذکر شده در ماست، مسلماً خوردن آن به صورت روزانه میتواند مزایای سلامتی زیادی برای انسان به مانند اشتهاآوری، چاقکنندگی، دفع سموم، رفع یبوست، خاصیت ضد میکروبی، خاصیت ضد سرطانی، خاصیت کاهنده چربی خون و همچنین زیبایی داشته باشد.
یکی از بهترین، نیرومندترین و ارزانترین و سهل الهضمترین غذاها ماست است.
طبیعت ماست گرم و در درجه دوم سرد است؛ هرچه ماست ترشتر باشد سردی آن زیادتر است.
این ماده معده را تقویت و به هضم غذا کمک میکند و از رشد میکروبها در رودهها جلوگیری کرده و در درمان اسهال مؤثرست.
ماست به انسان نشاط بخشیده و عمر را طولانی و آدمی را در مقابل امراض عفونی حفظ میکند و به او آرامش میبخشد.
شستوشوی سر با ماست، مو را تقویت کرده و از ریزش آن میکاهد و مالیدن ماست به دست و صورت باعث نرمی و لطافت پوست شده و از امراض جلدی بویژه جوش غرور جلوگیری میکند.
ماست انسان را از امراضی همانند اگزما و کهیر حفظ میکند و به علت داشتن فسفر تقویت کننده حافظه است.
ماست به علت داشتن ویتامین D ، استخوانها را محکم میکند.
این ماده غذایی نیرو ، نشاط ، مقاومت و چابکی به فرد میدهد و دستگاه بدن را از سموم پاک میکند. به همین دلیل است که در تمام بیماریها ، خوردن آن را تجویز میکنند.
ماست به رودهها کمک میکند تا به حال عادی خود برگردند، باکتریهای مضر را از رودهها خارج میکند و در نتیجه هضم و جذب غذا آسان میشود.
کلسیم موجود در ماست برای سالخوردگان بیاندازه مفید است و این اشخاص که همیشه از عفونتهای رودهای خود مینالند اگر بطور مرتب ماست بخورند گاز و عفونت روده آنها به کلی برطرف خواهد شد.
ماست بهترین دارو برای معده است، زیرا علاوه بر اثرات درمانی که در یبوستهای مزمن و اسهال دارد باکتریهای مفیدی در معده تولید میکند که برای سلامت بسیار مفید است.
باکتریهای ماست بسیاری از ویتامینهای گروه B را میسازد و به خون میفرستد اسید لاکتیکی که از ماست حاصل میشود رودهها را از میکروبها و عمل زیانبخش آنها پاک میکند.
مبتلایان به خارش، سوزش، جوش و ناراحتیهای پوستی میتوانند برای سلامتی خود از ماست استفاده کنند و ماست از پنیسیلین هم قویتر است.
از خوردن پرتقال و ماست با هم پرهیز نمایید چرا که باعث بروز اگزما میشود. بهتر است بدانیم ماست ترش به مراتب بهتر از ماست شیرین است در موارد اسهال معمولا از ماست ترش استفاده کنید.
هضم ماست آسانتر از شیر است.
ماست با تقویت باکتریهای مفید ساکن روده ، باعث افزایش سلامت دستگاه گوارش میشود.
ماست با خنثی سازی برخی ترکیبات مضر صفراوی ، از تحریک جدار رودهها کاسته واحتمال بروز سرطان روده را کاهش میدهد. کلسیم موجود درماست نیز مانع رشد بی رویه سلولهای پوششی روده بزرگ میشود. بررسیها نشان داده است افرادی که کلسیم بیشتری مصرف میکنند، سرطان روده در آنها کمتر است.
ماست با ایجاد شرایط مناسب بیولوژیکی ، باعث جذب بهتر برخی مواد غذایی میگردد که از جمله آنها میتوان به افزایش جذب کلسیم و ویتامینهای گروه B اشاره نمود.
اسید موجود در ماست به برگشت حالت عادی رودهها پس از عفونتها کمک مینماید. ماست میتواند در پیشگیری از بروز عفونتها و بیماریهای گوارشی ناشی از ویروسها و حساسیتهای غذایی مفید باشد.
ماست در کمک به درمان اسهال کودکان مفید بوده است.
متخصصان در هنگام مصرف آنتیبیوتیکها ، مصرف ماست را توصیه مینمایند زیرا اغلب آنتیبیوتیکها باعث نابودی باکتریهای مفید دستگاه گوارش شده و متعاقبا باعث اختلال در کار دستگاه گوارش میشوند. ماست میتواند به برگشت شرایط طبیعی رودهها کمک نماید. توصیه شده در هنگامی که قرار است بیمار بیش از ۲هفته آنتی بیوتیک مصرف نماید، حداقل ۲۵۰ میلیلیتر ماست را در رژیم غذایی روزانه خود قرار دهد.
ماست باعث کاهش عفونتهای ناشی از قارچها در دستگاه تناسلی زنان میشود.
ماست منبعی غنی از کلسیم است.
ماست منبع بسیار خوبی برای جذب پروتئین است.
ماست میتواند باعث کاهش کلسترول خون شود. این ممکن است به علت تأثیر فعالیت باکتریهای زنده و سهولت متابولیسم کلسترول باشد.
در کودکانی که دچار بیماری سوء جذب هستند، ماست به جذب دو ترکیب مهم غذایی پروتئینها و مواد معدنی کمک میکند. اسید لاکتیک موجود در ماست باعث سهولت جذب و هضم این ترکیبات مغذی میشود.
برای کاهش وزن باید مصرف ماست در رژیم غذایی گنجانده شود. زیرا ماست توانایی بدن را برای سوزاندن چربیها تقویت کرده و حفظ عضلات در وضعیت مناسب را تسهیل میکنند.
در مورد ماست پروبیوتیک بیشتر بدانید
جدار داخلی روده انسان محل رشد باکتریهای مفید مختلفی است که به گوارش بهتر غذا کمک میکنند از جمله این باکتریها پروبیوتیک است. پروبیوتیک علاوه بر کمک به هضم بهتر غذا، مولکولهای پیچیده و ترکیباتی به مانند ویتامین و آنتی بیوتیک ها را نیز برای بدن تولید میکند. منبع اصلی پروبیوتیک برای بدن میوه و لبنیات است. پروبیوتیک بر تعادل باکتریهای مفید و مضر روده تأثیر میگذارد و این تعادل را به نفع افزایش جمعیت باکتریهای مفید تغییر میدهند، در حقیقت پروبیوتیک از همین طریق اثرات سلامت بخش خود را در بدن انسان القا میکند. دوز پروبیوتیک مصرف شده عامل مهمی است که بر تراکم میکروارگانیسمهای موجود در بخشهای مختلف دستگاه گوارش تأثیر میگذارد.
نسل جدید محصولات لبنی سرشار از پروبیوتیک است. انواع نوشیدنیهای پروبیوتیک، شیر، پنیر، ماستهای مختلف و دوغ از جمله محصولات مفید در زمینه تأمین پروبیوتیک بدن هستند. ماسـت پروبیوتیک علاوه بر تأمین باکتریهای زنده، مواد مغذی با ارزشی هم چون کلسیم و پپتیدهای بیولوژیک در اختیار بدن قرار میدهند. بر این اساس بازار ماستهای پروبیوتیک در سراسر جهان رشد زیادی را نشان میدهد، به طوری که بخش قابل ملاحظهای از ماستهای عرضه شده حاوی باکتریهای پروبیوتیک است. کلیه فرآوردههای لبنی پروبیوتیک از جمله ماست پروبیوتیک را بایستی تا هنگام مصرف، سرد نگه داشت تا هم میزان زنده ماندن باکتریهایی مفید و هم اثرات پایدار این فرآوردهها را تضمین نمود. امروزه در ایران ماست پروبیوتیک، دوغ پروبیوتیک و نوشیدنیهای حاوی پروبیوتیک در بازار با نامهای مختلفی عرضه میشود.
انواع ماست
ماست بر اساس طعم و افزودنیهایی که به آن اضافه میشود دارای انواع و طعمهای متفاوتی است که از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
ماست میوهای
این ماست از ترکیب انواع میوههای مختلف با ماسـت ساده تولید میشود و شیرینی و مزه میوه، طعم ترش ماست را میگیرد.
ماست خامهای
ماست یونانی یا ماست خامهای از مخلوط کردن شیر و خامه به دست میآید. ماسـت خامهای ۱۰ درصد چربی دارد و به عنوان ماست پرچرب نیز به فروش میرسد. معمولاً این نوع ماسـت به عنوان دسر در ترکیب با عسل به فروش میرسد.
ماست موسیر
ماستی که به همراه تکههای موسیر باشد به نام ماست موسیر شناخته میشود. این ماسـت گاهی با سبزیهای مختلفی هم ترکیب میشود تا مزهای متفاوت به ماست بدهد.
ماست چکیده
اگر ماست معمولی را آبگیری کنید، ماست چکیده تولید میشود. این کار با گذراندن ماسـت از صافی پارچهای حاصل میشود و معمولاً استفادههای مخصوصی در آشپزی و غذاخوری دارد.
ماست و خیار
بهترین و شاید خوشمزهترین نوع ماست، ماست و خیار است که از ترکیب خیار، نعنا و سیر در ماست تولید میشود و معمولاً بر اساس ذائقههای مختلف افزودنیهای زیادی میتوان به آن اضافه کرد.
ماست پروبیوتیک
امروزه مشتریان علاوه بر انتخاب میان ماستهای کمچرب و پرچرب، یا ماست میوهای با یک گزینهٔ دیگر هم روبهرو هستند ماست پروبیوتیک. ماست پروبیوتیک یک ماست غنی شده است که با استفاده از آن نهتنها میتوان از مزایای ماسـت بهره برد بلکه میتوان باکتریهای مفید و لازم را نیز از این طریق تأمین کرد. این محصول در دمایی بین ۳۸ تا ۴۵ درجه سانتیگراد تهیه میشود و منبع غنی از کلسیم و ویتامین k است و حاوی مقادیر زیادی میکروارگانیسمهای مفیدی است که به تعادل داخل بدن کمک میکند.
خواص ماست
خواص ماست بسیار زیاد است که در این بخش سعی میکنیم به مهمترین آن اشاره کنیم و شما را به خوردن بیشتر آن تشویق کنیم :
بهبود عملکرد گوارش
یکی از خواص ماست این است که بهترین دارو برای معده است، زیرا علاوه بر اثرات درمانی که در یبوستهای مزمن و اسهال دارد باکتریهای مفیدی در معده تولید میکند که برای سلامت بسیار مفید است. وقتی ماسـت میخورید شما به دو روش از روده خود محافظت میکنید، اول اینکه ماسـت حاوی لاکتو باکتری است که از روده بزرگ حفاظت میکند و حتی خطر سرطان روده بزرگ را کاهش میدهد . این باکتریها رشد باکتریهای مفید روده را افزایش داده و موجب کاهش تبدیل صفرا به مواد سرطان زا میشوند.
لاغری سریع
تحقیقات نشان میدهد افرادی که به صورت منظم روزانه حدود ۵۰۰ گرم ماسـت خوشمزه و ترش میخورند، تقریبا ۲۲ درصد بیشتر وزن کم میکنند و به طور باورنکردنی ۸۱ درصد بیشتر از کسانی که فقط کالری مصرفیشان را محدود میکنند، چربی شکمی از دست میدهند. با این فایده ماست کالری بیشتری میسوزانید و در نتیجه کاهش وزن بیشتری خواهید داشت.
کنترل اشتها
تحقیقات نشان میدهد خوردن مواد غذایی که دارای پروتئین هستند مانع ایجاد حس گرسنگی در شما میشوند. باید بدانید که ماست منبع ابتدایی پروتئین است اما همه انواع ماستها دارای میزان یکسان پروتئین نیستند. در حالی که ماست چکیده، مقدار قابل توجهی پروتئین در هر وعد تامین میکند. در واقع این مقدار میتواند دو برابر حالت عادی باشد بنابراین در هر ظرف ماسـت بالای ۲۰ گرم پروتئین وجود دارد.
بهترین غذا برای پوست
تحقیقات نشان می دهد که اسید لاکتیک موجود در ماست میتواند باعث تحریک تولید کلاژن شود ماده ای که برای ترمیم سلول های آسیب دیده پوست بسیار مهم و ضروری است و نتایج آن نشان دهنده پوستی جوان و شاداب است. به دلیل خواص مرطوب کنندگی که در اسید لاکتیک ماست وجود دارد، ترکهای کوچکی که روی پوست به وجود میآید با استفاده از ماسک ماسـت به سرعت از بین میرود.
بهبود عملکرد مغز
تحقیقات نشان میدهند که افرادی که به صورت منظم ماست مصرف میکنند و آن را در رژیم غذایی خود جای دادهاند، افزایش برقراری ارتباط در سلولهای خاکستری مغز و غشای جلویی مغز (قسمت پیشانی) که روی قوه ادراک و شناخت ما تاثیر دارد، مشاهده شد.
استحکام استخوان
از آنجایی که ماسـت از فراوردههای لبنی بدست میآید، دارای میزان کلسیم بسیار بالایی است که برای حفظ سلامت استخوان و دندان از اهمیت بالایی برخوردار است. کلسیم برای افرادی که دارای تراکم استخوانی پایین بوده و همچنین بیماران مبتلا به پوکی استخوان نیز مفید است. این خواص ماست برای سنین قبل از پیری بسیار مهم و موثر است.
بهترین خوراکی بعد از انجام ورزش
متخصصان معتقدند، ۶۰ دقیقه بعد از تمرینات ورزشی، بهترین زمان برای تغذیه و بازیابی بدن با مواد غذایی مغذی است. در این بین پروتئین یک انتخاب عالی است که میتوانید از ماسـت به عنوان یک میان وعدهی ایدهآل در یک ساعت بعد از تمرین دریافت کنید.
فواید ماست برای پوست
درمان خارش پوست
یکی از خواص ماست این است که خاصیت مرطوبکنندگی پوست را دارد و میتواند در درمان خشکی مفید باشد. همچنین ماسـت به مقدار کمی توانایی لایه بردای هم دارد. انتی اکسیدانی و ضد باکتری بودن ماسـت خارش حاصل از انواع باکتریها روی پوست را کاهش میدهد. برای حصول فواید ماست برای پوست به عنوان درمان کننده خارش باید آن را روی پوست و قسمتهایی که مد نظرتان هست به صورت مستقیم بریزید و شروع به ماساژ دادن کنید. بعد از ۱۰ دقیقه آن را بشورید. انواع ماسکهای میوهای با ماسـت وجود دارد که در این مقاله امکان ارائه آنها نیست.
روشن کننده پوست
یکی از فواید ماست این است که سرشار از پروتئین است و میتواند باعث درخشش در پوست به همراه رفع مشکلات آفتابسوختگی شود. مرطوبکنندگی ماسـت نیز از دیگر خواصی است که به شما در درمان آفتابسوختگی کمک میکند همچنین به واسطه وجود روی در ماسـت تأثیر آن روی پوست افزایش پیدا میکند.
کاهش دهنده لک
یکی از فواید ماست این است که دارای خاصیت محو کنندگی لکههای پوستی است و میتواند لکه و زخمهای سطحی را تا حدودی محو کند. اسید لاکتیک موجود در ماسـت همانند لایهبردار وظیفه برداشتن لکههای پوستی را بر عهده میگیرد و موجب درخشان شدن پوست میشود. مقداری ماسـت روی قسمتهای لک شده پوست خود قرار دهید و برای مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه ماساژ دهید، سپس با آب بشورید. این درمان را روزی دو تا سه بار باید تکرار کنید تا نتیجهبخش باشد.
درمان کننده آکنه
یک قاشق چایخوری ماسـت ساده را روی پوست صورت خود بمالید. اجازه دهید ۱۵ دقیقه به همان حالت باقی بماند تا به خوبی جذب پوست شود. سپس پوست خود را با آب سرد شستشو دهید. این کار را یک یا دو بار در روز انجام دهید. به واسطه تنگتر شدن روزنههای پوستی شاهد خواهید بود که پوست شما آکنه و دانههای سرسیاه به نسبت کمتری روی خود خواهد داشت.
یکی دیگر از خواص ماست این است که دارای خاصیت ضد باکتری و ضد قارچی طبیعی است که در برابر مبارزه با آکنهها سلاحی مهم محسوب میشود. خاصیت ضدالتهابی ماسـت همچنین باعث کاهش تورم و التهاب ناشی از رشد آکنهها میشود.