اسید سیتریک Citric Acid یک اسید آلی طبیعی و ضعیف است که در مواد اولیه صنایع غذایی مصرف زیادی دارد. و در بسیاری از میوه ها و سبزیجات، به ویژه مرکبات یافت می شود. از آنجا که یک محصول جانبی چرخه طبیعت است، همچنین توسط بسیاری از موجودات زنده از جمله قالب تولید می شود. اسید سیتریک Citric Acid برای عطر و طعم ترش، کیفیت نگهدارنده و توانایی عمل به عنوان یک بافر pH ارزش دارد. به همین علت امروزه در فهرست مواد تشکیل دهنده بسیاری از محصولات غذایی یافت می شود.
تقریبا ۵۰٪ از تولید اسید سیتریک Citric Acid در جهان به عنوان یک تقویت کننده طعم دهنده در نوشیدنی ها استفاده می شود.در نوشابه های غیر الکلی، چای، آبمیوه ها و سایر نوشیدنی ها برای ایجاد طعم کمی ترش، طراوت و شیرین کننده استفاده می شود. PH اسیدی آن را به عنوان نگهدارنده مفید می سازد. از آنجا که بسیاری از باکتری ها قادر به رشد در محیط اسیدی نیستند، اسید سیتریک Citric Acid اغلب به مرباجات، ژله، آب نبات، مواد غذایی کنسرو شده و حتی محصولات گوشتی به عنوان نگهدارنده اضافه می شود.
اسید سیتریک Citric Acid
از آنجایی که اسید سیتریک را می توان در شکل پودری تولید کرد، می توان آن را در غذاهای خشک استفاده کرد. بنابراین Citric Acid جایگزین خشکی برای آب لیمو یا سرکه در غذاهای خشک مانند نمک طعم دار، پودر طعم دهنده و میان وعده های تند است.
اسید سیتریک گاهی برای ایجاد یک محیط اسیدی و تسهیل فرایند رسیدن به هنگام تولید پنیر، به ویژه موتزارلا استفاده می شود. Citric Acid نیز برای تنظیم pH محلول ها در هنگام شستشو استفاده می شود.
pH اسیدی آن به عنوان یک مکمل غذایی مفید است. بسیاری از مواد معدنی نیاز به pH اسیدی برای جذب دارند. اسید سیتریک به مکمل های ویتامین افزوده می شود تا بعضی از ویتامین ها برای جذب بیولوژیکی در دسترس می باشد.
قابلیت استفاده اسید سیتریک Citric Acid
اسید سیتریک را می توان در فرم پودر خریداری کرد و معمولا در فروشگاه های دیگر با مواد تهیه کنسرو می شود. اسید سیتریک نیز ممکن است در فروشگاه های مواد غذایی طبیعی یا فروشگاه های مواد غذایی سالم با سایر ویتامین ها و مکمل های غذایی یافت می شود. در برخی فروشگاه های مواد غذایی، در شیکرهای کوچک فروخته می شود و به عنوان “نمک ترش” برچسب گذاری می شود.
آب لیمو و اسید سیتریک Citric Acid
لیمو و آب لیمو یکی از متداولترین منابع Citric Acid طبیعی هستند. طبق گفته پروفسور گلن لارنس در مقاله “اورانیوم تخلیه شده و سلامت” کل لیمو حاوی حدود ۳ گرم Citric Acid است. با این حال، با اندازه لیمو تا حدودی متفاوت است. اسید سیتریک در آب لیمو به چاشنی لیمو ترش کمک می کند. علاوه بر اسید سیتریک، آب لیمو حاوی بسیاری از چیزهای دیگر، از جمله آب، ویتامین ها، مواد معدنی و دیگر مولکول های طعم دار است.
انواع اسید سیتریک Citric Acid:
۱.اسید سیتریک خشک Anhydrous citric acid
اسید سیتریک خشک نام شیمیایی Citric Acid است و در ظاهر یک پودر سفید و بی رنگ است. این ماده برای گیاهان سمی است و نباید در هیچ گونه گیاهی مورد استفاده قرار گیرد که ارزش دارد. خشک، به معنای آن است که ماده بدون آب است و در فرم خشک و گرانول قرار دارد.
برای فرم خشک اسید سیتریک، استفاده های زیادی وجود دارد. می تواند در طعم دهنده ها، لوازم آرایشی، آب نبات، ژلاتین، ترش، ژله، نوشابه و میوه استفاده شود. توانایی تسکین رنگ آمیزی و حفظ عطر و طعم و ویتامین ها را دارد. نمک یا سیترات Citric Acid نیز به عنوان ضد انعقاد استفاده می شود و برای کاهش اسید سیتریک در ادرار برای درمان سنگ های کلیه با کاهش رسوبات کلسیم استفاده می شود. اسید سیتریک بی آب برای کنترل قارچ درختان کارائیب در جزایر هاوایی استفاده شده است
۲.اسید سیتریک آبدار Monohydrate citric acid
اسید سیتریک آبدار به عنوان بلورهای بی رنگ یا به عنوان پودر کریستالی سفید و با طعم بسیار اسیدی اتفاق می افتد. در هوای خشک، بسیار محلول در آب است، آزادانه در اتانول (۹۶٪) محلول و در اتر به میزان کمی محلول است.
غیر سمی است و دارای واکنش پذیری کم است. اگر در دمای محیط نگهداری شود، از لحاظ شیمیایی پایدار است. به طور کامل تجزیه پذیر است و می تواند با دفع زباله های معمولی یا فاضلاب دفع شود.
کاربرد اسید سیتریک مونوهیدرات :
در صنایع غذایی
به طور گسترده ای به عنوان تنظیم کننده اسیدی و تولید مواد غذایی در محیط زیست مورد استفاده قرار می گیرد.
به عنوان تنظیم کننده اسیدیته: در میوه و سبزیجات پردازش برای بهبود طعم؛ در پودر پخت برای واکنش با کربنات سدیم برای کاهش طعم قلیایی.
به عنوان نگهدارنده: در مواد غذایی کنسرو شده برای جلوگیری از رشد میکروبی.
در نوشیدنی
به طور گسترده ای به عنوان تنظیم کننده اسیدی و آنتی اکسیدان در نوشیدنی استفاده می شود.
به عنوان تنظیم کننده اسیدیته: در آب، نوشابه و سس برای بهبود طعم.
به عنوان آنتی اکسیدان: در آب برای حفظ ظاهر و طعم و مزه.
در صنایع دارویی
به طور گسترده ای به عنوان بازدارنده ترومبین و قارچ کش در داروسازی مورد استفاده قرار می گیرد.
همانند مهار کننده ترومبین: در ضد انعقاد برای بهبود جریان خون.
به عنوان قارچ کش: در عقیم سازی پزشکی برای کشتن اسپور باکتری در دستگاه همودیالیز.
در صنایع آرایشی بهداشتی
به طور گسترده ای به عنوان عامل لایه برداری و آنتی اکسیدان در آرایشی و بهداشتی استفاده می شود.
به عنوان عامل لایه برداری: شامپو، سرم و ماسک صورت.
در صنایع کشاورزی / خوراک دام
به طور گسترده ای به عنوان آنتی اکسیدان و رگولاتور Ph در کشاورزی / خوراک دام استفاده می شود.
به عنوان آنتی اکسیدان: در خوراک حیوانات برای محافظت از خوراک از اکسیداسیون.
به عنوان رگولاتور Ph: در خوراک حیوانات برای بهبود استفاده از غذا و وضعیت سلامت گاو؛ در کود برای بهبود خواص خاک.
در صنایع دیگر
سیتریک اسید مونوهیدرات به طور گسترده ای به عنوان عامل پاک کننده، سورفاکتانت در صنایع مختلف دیگری مورد استفاده قرار می گیرد.
به عنوان عامل پاک کننده: در تمیز کردن لوله کشی برای حذف مقیاس.
به عنوان عامل ضد چین و چروک: در پارچه برای جلوگیری از آلودگی فرمالدئید.
به عنوان افزودنی: در تولید پلاستیک برای بهبود خواص مکانیکی.
به عنوان یک عقب مانده بتن: در ساخت و ساز برای بهبود کیفیت بتن.