روغن زیتون یا زیت را از میوه درخت زیتون استخراج می‌کنند. این درخت نخستین بار در نواحی مدیترانه‌ای پرورش یافت. روغن زیتون را با فشردن میوه زیتون به دست می‌آورند که دارای مقدار زیادی چربی اشباع ‌نشده می‌باشد.

روغن بوسیلهٔ خرد کردن کامل زیتون و جدا کردن روغن بوسیلهٔ روش‌های مکانیکی یا شیمیایی تولید می‌شود. این روغن بصورت وفور در آشپزی، لوازم آرایش، دارو، صابون و در قدیم به عنوان سوخت چراغ‌های روغنی استفاده می‌شود. روغن زیتون در سرتاسر جهان استفاده می‌شود، مصرف عمدهٔ آن در کشورهای حوزه مدیترانه است.
روغن زیتون مرکب است از مقادیر زیادی تراسیل گلیسرول (تری گلیسرید ها و چربی ها) و مقدار کمی اسید های چرب آزاد (FFA)، گلیسرول، فسفاتید، رنگ دانه ها، ترکیبات عطر و طعم، استرول و ذرات میکروسکوپی موجود در زیتون.
تراسیل گلیسرول ها انرژی اصلی ذخیره شده در گیاهان و جانوران هستند، مولکول آنها از استری شدن طبیعی سه مولکول اسید چرب با یک مولکول گلیسرول حاصل شده است.
مولکول گلیسرول به طور ساده شده به شکل E می باشد و با اسید چرب تبدیل به زنجیره هیدروکربن های طولانی با تعداد ۱۴ تا ۲۴ اتم کربن در هر زنجیره میشود.
خواص روغن زیتون:

روغن زیتون دارای اسیدهای چرب غیر اشباع مونو (MUFA) و آنتی اکسیدان است که باعث طول عمر و کاهش بیماری های مرتبط با مصرف روغن های اشباع می شود. مصرف آن به جای روغن های اشباع و جامد فواید زیر را برای سلامتی بدن دارد:

روغن زیتون سلامت شریان‌ها را تامین می‌ کند.
مانع آسیب رساندن رادیکال‌های آزاد حاصل از چربی‌ها و روغن‌ها به سیستم‌ قلبی- عروقی می‌شود.
کلسترول خون و به خصوص نوع بد آن یعنی LDL را کاهش می‌ دهد، بدون اینکه که نوع خوب آن یعنی HDL کاهش پیدا کند.
از مسموم و اکسیده شدن LDL کلسترول جلوگیری می‌ کند.
مانع رسوب پلاک ‌ها در جدار شریان شده و در نتیجه مانع تنگ شدن شریان‌ها می‌شود.
روغن زیتون به علت دارا بودن چربی های غیر اشباع MUFA باعث اتساع سرخرگ ها شده و از این طریق باعث کاهش فشار خون بالا و بیماری های قلبی می شود.
قند خون را تنظیم می کند.
روغن زیتون دارای آنتی اکسیدان های قوی مثل پلی فنول ها و فلاوونوئیدها می باشد که این آنتی اکسیدان ها باعث کاهش پر اکسیداسیون چربی ها در بدن و به دنبال آن کاهش استرس اکسیداتیو می شوند. در نتیجه بدن را از صدمه رادیکال های آزاد حفظ می کند و بدین طریق باعث کاهش ابتلا به انواع سرطان‌، خصوصاً سرطان پوست، روده و سرطان پستان در زنان می شود.
به علت خاصیت آنتی اکسیدانی خود، دیواره سرخرگ ها را از گزند رادیکال های آزاد محافظت کرده و چسبیدن LDL را به دیواره سرخرگ ها و همچنین ابتلا به بیماری های قلبی را کاهش می دهد.
تحقیقات نشان داده که مصرف روزانه دو قاشق غذا خوری (۲۳ گرم) روغن زیتون، خطر ابتلا به بیماریهای قلبی را کاهش می‌دهد که این امر، به دلیل وجود چربیهای اشباع نشده در این روغن است. بنابراین برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری، بهتر است که به جای چربیهای اشباع شده از روغن زیتون استفاده شود تا میزان مصرف کالری روزانه از حد لازم بیشتر نباشد.

انواع روغن زیتون:

روغن زیتون فوق بکر:

به روغن زیتون بکر که اسیدیته آن کمتر از ۰/۸ درصد باشد، روغن زیتون فوق بکر گفته می‌شود. میزان تولید این روغن معادل ۱۰ درصد کل تولید روغن زیتون می‌باشد.
روغن زیتون بکر:

به روغن زیتون بکر که اسیدیته آن کمتر از ۲ درصد باشد روغن زیتون بکر گفته می‌شود.
روغن زیتون خالص:

مخلوطی از روغن زیتون تصفیه شده و روغن زیتون بکر می‌باشد.
روغن تفاله زیتون (Olive pomace oil):

معمولاً شامل مخلوطی از روغن pomace تصفیه شده به همراه روغن زیتون بکر می‌باشد. این روغن از نظر متخصصین روغن زیتون از ارزش پایینتری برخوردار می‌باشد. با اینحال ترکیب اسیدهای چرب این روغن کاملاً مشابه با روغن زیتون بوده و با توجه به بالا بودن نقطه دود آن، در برخی از کشورها از آن جهت روغن پخت‌وپز در رستورانها و منازل استفاده می‌شود.
روغن زیتون نفتی (Lampante oil):

این روغن جهت مصارف خوراکی مناسب نمی‌باشد. واژه نفتی به علت مصرف این نوع روغن زیتون به عنوان سوخت چراغهای روغن سوزدر زمانهای گذشته اطلاق می‌شود. این نوع روغن درحال حاضر تنها در مصارف صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
روغن زیتون تصفیه شده:

روغن حاصل از تصفیه شیمیایی ویا فیزیکی روغن زیتون بکر به شرط عدم ایجاد تغییر در ترکیب تری گلیسریدی آن، روغن زیتون تصفیه شده نامیده می‌شود. میزان اسیدهای چرب آزاد این روغن نباید بیش از ۰/۳ درصد باشد. این روغن معمولاً از تصفیه روغن زیتون بکر با اسیدیته بالا تهیه می‌شود. در حدود ۵۰ درصد روغنهای زیتون بکر تولید شده در آب و هوای مدیترانه‌ای به دلیل بالا بودن میزان اسیدیته تصفیه می‌شوند. لازم به ذکر است که در تولید این روغن هیچ گونه حلالی جهت استخراج آن استفاده نشده است و تنها به علت بالا بودن اسیدیته تحت فرایندهای تصفیه فیزیکی و یا شیمیایی قرار گرفته است. این روغن در مواقعی تحت عنوان «روغن زیتون خالص» به فروش می‌رسد.