یکی دیگر ازانواع شیرهای مورد استفاده در صنعت آب، شیر پروانهای ) به انگلیسی( Butterfly Valves است که دارای ساختمانی ساده و بهترین نوع شیر برای جریان های زیاد است. امروزه شیرهای پروانهای به سبب سبکی وزن، اندازه کوچک و فشرده، راندمان بالا و قیمت ارزان نسبت به بقیه انواع شیرآلات صنعت آب، محبوبیت زیادی در سیستم های آبرسانی دارند. تولید و استفاده از شیرهای پروانه های به سبب ساختار ساده و متراکم دارای توجیه اقتصادی مناسبی است.
از شیرهای پروانه ای می توان برای کنترل و یا قطع و وصل جریان استفاده نمود. با یک طرح خوب برای دیسک آنها، می توان ظرفیت شیر پروان های را تا حد یک شیر کشویی در حالت کاملا باز افزایش داد. در سازه این شیرها از جنس های متنوع و مختلفی استفاده می کنند. همچنین شیرهای پروانه ای تقریباً با هر نوع سیالی سازگاری دارند.
* به نوعی از شیرهای پروانه ای که فاقد فلنچ هستند، شیر پروانه ای ویفری (Wafer) گفته می شود.