بیماری برگشت محتویات اسیدی معده به مری (GERD)؛ به علت عدم کفایت اسفنکتر تحتانی مری [(Lower Esophageal Sphincter(LES] ایجاد و برگشت محتویات اسیدی معده به مری باعث آسیب مخاط مری و علائمی مانند احساس سوزش سردل، سرفه های خشک، تنفس بد بو، اختلالات خواب، خونریزی و زخم مری می‌شود.

تغییر در شیوه زندگی به عنوان یکی از درمان‌های GERD مورد حمایت قرار گرفته است که به طور کلی در ۳ گروه قرار می‌گیرد:

۱- پرهیز از غذاهایی که فشار LES را کاهش می‌دهند و ایجاد رفلاکس می‌کنند مانند غذاهای چرب، الکل، نعنا، غذاهای تهیه شده از گوجه فرنگی و احتمالاً قهوه و چای.

۲- پرهیز از غذاهای اسیدی که ذاتاً موجب تحریک مخاط می‌شوند.

۳- انجام رفتارهایی که موجب به حداقل رسیدن رفلاکس و سوزش سردل می‌شود.

رویکرد دارویی غالب در GERD استفاده از مهارکننده‌های ترشح اسید معده است و اطلاعات زیادی از اثربخشی این رویکرد حمایت می‌کنند. کاهش اسیدیته شیره معده به صورت فارماکولوژیک، از رفلاکس جلوگیری نمی‌کند اما موجب بهتر شدن نشانه‌های رفلاکس شده و اجازه می‌دهد مری ترمیم یابد. داروهای مهارکننده پمپ پروتون (PPIs) مؤثرتر از آنتاگونیست‌های گیرنده‌های هیستامین H۲RAs هستند و این دو بر دارونما برتری دارند. عوارض جانبی درمان با PPIs معمولاً کم است با این‌حال ممکن است جذب B۱۲ و آهن به خطر افتد و بیمار مستعد ابتلا به عفونت‌های روده به ویژه کولیت ناشی از Clostridium difficile شود.

ژل آلوئه‌ورا (صبر زرد) دارای ترکیبات مختلف برای ترمیم زخم، ترمیم آسیب‌های حرارتی و سوختگی‌ها و برطرف نمودن التهاب است. از جمله کاربردهای درمانی ژل آلوئه‌ورا، استفاده از آن در بیماری برگشت محتویات اسیدی معده به مری است.

مکانیسم‌های تأثیر ژل آلوئه‌ورا مشخص نیست. با این حال در in vivo ژل آلوئه و ترکیبات آن مهار ایمنی ناشی از اشعه ماوراء بنفش را اصلاح می‌کنند. همچنین درin vitro چند جزء از آلوئه و ژل تام آن دارای اثرات آنتی اکسیدان بوده اند. آسمانان که از اجزای اصلی ژل آلوئه محسوب می‌شود واجد اثرات محرک ایمنی است.

آلوئه ورا یک داروی محبوب برای درمان طیف وسیعی از اختلالات دستگاه گوارش است. نشان داده شده که آلوئه‌ورا در افراد سالم پارامترهای مختلف عملکرد دستگاه گوارش از جمله pH دستگاه گوارش را بهبود می‌بخشد.

به دنبال یک گزارش اولیه مبنی بر اثر ژل آلوئه‌ورا در درمان اولسرپپتیک مطالعات زیادی بر روی مدل‌های حیوانی و نیز بر روی انسان صورت گرفته است. یوسف و همکاران گزارش داده‌اند که آلوئه‌ورا ترشح اسید معده را مهار می‌کند.

همچنین aloctin A موجود در آلوئه، در رت‌هائی که پیلور آنها با جراحی بسته شده است، ترشح اسید و پپسین را کاهش می‌دهد و از پیدایش زخم معده توسط ایندومتاسین جلوگیری می‌کند.

در مطالعه دیگری نشان داده شده که آلوئه‌ورا چسبندگی لکوسیت‌ها و میزان αTNF- را کاهش داده و باعث افزایش اینترلوکین ۱۰ شده و بدین ترتیب باعث سرعت بخشیدن به ترمیم زخم معده می‌شود. همچنین امولسیونی که از مخلوط کردن شیره و ژل این گیاه با روغن معدنی تهیه شده؛ برای درمان زخم معده بیماران به کار رفته است. به نظر می‌رسد اثر ضد زخم آلوئه‌ورا به علت اثرات ضدالتهابی، محافظ سلولی (cytoprotective)، التیام‌بخشی و تحریک مخاطی این گیاه باشد.

از آنجا که بر اساس مطالعات قبلی، آلوئه‌ورا توان خوبی در کاهش ترشح اسید و پپسین دارد و با توجه به نقش کلیدی این دو عامل در آسیب رساندن به مری؛ این گیاه پتانسیل خوبی برای درمان GERD دارد. از طرف دیگر در مطالعات متعدد اثر ضدالتهابی و اثر ترمیم زخم برای آلوئه‌ورا به اثبات رسیده و چنانچه GERD با آسیب و التهاب همراه باشد؛ انتظار می‌رود آلوئه‌ورا اثرات مفیدی داشته باشد.

دیابت شیرین موجب تغییر در ترشح اسید و افزایش خطر زخم معده می‌شود. در یک مطالعه، به منظور تحقیق اثر دیابت شیرین روی پارامترهای ایجاد کننده زخم و تعیین تأثیر درمان با ژل خام آلوئه‌ورا روی آن، ۲۰ رت نر آلبینو از نژاد ویستار با وزن ۲۰۰-۱۸۰ گرم به صورت تصادفی در یکی از ۴ گروه؛ کنترل، دیابتی بدون درمان(DM) ، دیابتی درمان شده با ۰.۴ ml/۱۰۰g ژل خام آلوئه‌ورا (DMT) و کنترل درمان شده با ۰.۴ ml/۱۰۰g ژل خام آلوئه‌ورا (CT) قرار گرفتند. رت‌های همه گروه‌ها به آب و غذا به صورت آزادانه دسترسی داشتند. در پایان ۲۱ روز تجویز آلوئه، با استفاده از روش‌های استاندارد، زخم معده ایجاد شد و نمره برون‌ده اسید معده، موکوس معده و زخم معده تعیین گردید. نتایج این مطالعه نشان داد که ژل خام آلوئه‌ورا با کاهش ترشح اسید معده و افزایش ترشح موکوس، اثر اولسروژنیک دیابت شیرین را خنثی می‌کند‌.

بر اساس نتایج یک مطالعه تصادفی با کنترل دارونما روی ۵۸ بیمار مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر [(Irritable Bowel Syndrome(IBS] با غلبه اسهال، در ماه اول ۳۵ درصد دریافت‌کنندگان آلوئه‌ورا به این درمان پاسخ دادند (در مقایسه با ۲۲ درصد در گروه دارونما). به طور کلی بیماران استفاده‌کننده از آلوئه‌ورا میزان پاسخ قابل توجه آماری بیشتری در مقایسه با دارونما داشتند (۴۳ درصد در مقابل ۲۲ درصد).

در یک کارآزمایی بالینی دوسو بی‌خبر تصادفی با کنترل دارونما، اثربخشی و ایمنی مصرف ژل آلوئه‌ورا (روزی ۲ بار هر بار ۱۰۰ میلی‌لیتر به مدت ۴ هفته) در بیماران مبتلا به کولیت زخمی شونده (ulcerative colitis) بررسی گردید. آلوئه‌ورا موجب بهبود (remission) کلینیکی در۳۰ درصد بیماران (در مقایسه با ۷ درصد در گروه دارونما) و بهبود نشانه‌های بیماری در ۳۷ درصد بیماران (در مقایسه با ۷ درصد در گروه دارونما) گردید. شاخص بالینی ساده فعالیت کولیت Simple Clinical Colitis Activity Index و رتبه‌بندی بافت‌شناسی (histological score) در بیماران دریافت‌کننده آلوئه‌ورا به طور قابل توجهی کاهش یافت اما در گروه دارونما تغییری نکرد.

در یک مطالعه بالینی کنترل‌شده تصادفی، ۷۹ بیمار ۱۸ تا ۶۵ ساله مبتلا به رفلاکس معدی- مروی به مدت ۴ هفته در گروه دریافت‌کننده شربت آنتی رفلاکس-بی شرکت داروسازی باریج‌‌اسانس (حاوی آلوئه‌ورا)، گروه کپسول امپرازول یا گروه قرص رانیتیدین مورد ارزیابی قرار گرفتند. بیماران روزانه یک بار به صورت ناشتا ۱۰ میلی‌لیتر شربت آنتی رفلاکس-بی یا کپسول ۲۰ میلی‌گرمی امپرازول یا روزانه دو بار یک نوبت صبح ناشتا و دیگری شب نیم ساعت قبل از خواب قرص رانیتیدین با دوز ۱۵۰ میلی‌گرم را دریافت نمودند. بیماران قبل از شروع مطالعه، دو هفته و نیز چهار هفته پس از درمان از لحاظ علائم سوزش سردل، ترش‌کردن، دیسفاژی، نفخ، بادگلو، تهوع، استفراغ و بازگشت محتویات معده به مری مورد ارزیابی قرار گرفتند. بعد از ۲ و ۴ هفته درمان، شدت علائم GERD مورد ارزیابی قرار گرفت. شیوع علائم GERD در ابتدای مطالعه در هر سه گروه یکسان بود (p>۰.۰۵). در مقایسه با ابتدای درمان، در گروه شربت آلوئه‌ورا شیوع همه علائم GERD در هفته ۲ و ۴ درمان کاهش یافت و از هفته ۲ تا ۴ کارآزمایی سوزش سردل، نفخ و آروغ زدن بهبودی بیشتری داشت. در مقایسه با ابتدای درمان، در گروه امپرازول شیوع همه علائم GERD در هفته ۲ و ۴ درمان کاهش یافت و در مقایسه با هفته دوم درمان، در هفته ۴ کارآزمایی سوزش سردل، نفخ، آروغ زدن و برگشت محتویات اسیدی معده به مری کاهش بیشتری داشت. در مقایسه با شروع مطالعه، در هفته ۲ درمان، در گروه رانیتیدین، شیوع سوزش سردل، نفخ، آروغ زدن، تهوع، استفراغ و برگشت محتویات اسیدی معده به مری به صورت قابل توجهی کاهش یافت و در مقایسه با شروع درمان و هفته دوم، در هفته چهارم شیوع همه علائم به جز نفخ بطور قابل توجهی کاهش یافت. نتایج این مطالعه نشان داد که مصرف شربت آلوئه‌ورا ایمن بوده در کاهش علائم GERD مؤثر است و بدون عوارض جانبی که موجب عدم مصرف دارو شود، به خوبی توسط مصرف‌کنندگان تحمل می‌شود.