_مکانیک_خاک_ابران_۳۱

آسفالت ماده‌ای سیاه، چسبناک و بسیار چسبنده یا شبه جامد می‌باشد. آسفالت ماده‌ای ترکیبی است که از مخلوط کردن شن و ماسه و قیر ساخته می‌شود و در ساخت جاده، باند فرودگاه و پشت بام ساختمان‌ها به کار گرفته می‌شود.

انواع آسفالت

آسفالت با توجه به نحوه کاربرد و اختلاط، به سه دسته آسفالت گرم، آسفالت حفاظتی و آسفالت سرد تقسیم‌بندی می‌شود.

آسفالت گرم

آسفالت گرم به آن دسته از آسفالت‌هایی اطلاق می‌گردد، که در آن‌ها قیر و مصالح سنگی گرماگرم مخلوط شوند و گرماگرم پخش و متراکم گردند. آسفالت گرم دارای انواع زیر می‌باشد:

۱. بتون آسفالتی: این نوع از آسفالت دارای چند مجموعه اجرائی می‌باشد.

۱.۱. گرم مخلوط شونده و گرم اجرا شونده:

این نوع مخلوط آسفالتی بتنی که گرم تهیه و گرم نیز اجرا شود تشکیل شده ‌است از قیر خالص (AC)، مصالح سنگی بد دانه بندی شده، مصالح سنگی خوب دانه بندی شده. در موقع اجرا، استفاده از میله استحکام نیز رایج می‌باشد.

۱.۲. سرد مخلوط شونده و سرد اجرا شونده.

۲. رلد آسفالت

۳. آسفالت ماستیک

آسفالت حفاظتی

آسفالت‌های حفاظتی به آن دسته از مخلوط‌های قیر و مصالح سنگی اطلاق می‌شود که جهت پوشش و محافظت راه در مقابل عوامل جوی به‌کار گرفته می‌شوند. آسفالت حفاظتی باعث جلوگیری از فرسایش سطح راه‌های شنی و یا آسفالته می‌شود. این آسفالت به سهولت اجرا می‌شود و ضخامت آن معمولاً تا ۲٫۵ سانتی‌متر است.

البته آسفالت حفاظتی می‌تواند کاملاً قیر نیز باشد، که در این نوع از آسفالت حفاظتی مصالح سنگی به کار نرفته است و به نوعی آن را از مخلوط‌های آسفالتی نیز می‌توان جدا نمود. که هدف از ایجاد لایه حفاظتی و اختصاصا از این نوع آسفالت ایجاد یک لایه قیر بر روی مصالح سنگدانه است تا مصالح سنگی را به مخلوط آسفالتی که بعداً مورد استفاده قرار می‌گیرد بچسباند. در این نوع آسفالت نباید از قیری استفاده شود که به لایه سنگدانه نفوذ کند، اما باید آسفالت بالا را بچسباند.

آسفالت سرد:

آسفالت سرد (Cold Mix) به مخلوطی از مصالح سنگی و قیر مخلوط و یا امولسیون قیر گفته می‌شود که مواد اولیه آن در دمای محیط مخلوط شوند. در برخی انواع آسفالت سرد، ممکن است قیر بر حسب ضرورت گرم شود، اما سایر مصالح بدون گرم شدن با قیر مخلوط می‌شوند. آسفالت سرد به دو دسته زیر تقسیم‌بندی می‌شود:

۱. آسفالت سرد پیش ساخته (Plant Mixed cold mix)

۲. رد میکس (Road Mix)

تاریخچه قير

کلمه قیر در زبان سانسکریت با لفظ Bitumen مشخص شده است. این کلمه در زبان لاتین و انگلیسی عمومی با همان لفظ Bitumen و در انگلیسی آمریکایی با لفظ Asphalt به کار رفته است . در زبان فارسی کلمه قیر در واقع همان قطران ذغال سنگ می باشد . قیر از دوران بسیار قبل در زمان سومری ها ، آشوری ها و بسیاری از تمدن های پیشین به عنوان عایق رطوبتی و نیز ماده محافظ در کشتی سازی ، مومیایی کردن اجساد ، مجسمه سازی و تزئینات استفاده می شده و همچنین به صورت ماستیک ( ترکیب قیر و آجر پخته ( در ساختمان معابد، پایه پل ها، سطح خیابان ها و خانه ها کاربرد داشته است . ضمناً قیر برای نگهداری آب در مخازن و به عنوان ماده ی ضد رطوبت و عامل اتصال به کار می رفته است. قدمت قیر بیش از ۵۰۰۰ سال می باشد، اگرچه به طور ثبت شده به حدود ۳۸۰۰ سال قبل یعنی زمان سومری ها بر می گردد.

نقش قیر در ایران باستان نیز بسیار اساسی و مهم بوده است و دارای قدمتی بیش از ۵۰۰۰ سال می باشد . در اواسط هزاره سوم قبل از میلاد در تمدن ایلام در حوالی شوش از قیر در مصارف مختلفی استفاده می شده است . سلسله هخامنشیان نیز از قیر برای آب بندی در کاخ با عظمت تخت جمشید استفاده کرده اند که هنوز آثار آن در این مجموعه تاریخی قابل مشاهده می باشد .

صنعت مدرن تولید قیر مربوط به سال ۱۷۱۲ میلادی می شود که با کشف سنگ های قیر طبیعی در فرانسه آغاز شده است . در آن هنگام مواد قیری را به صورت کلوخه روی سطح جاده های محلی پخش می کردند و اجازه می دادند که در اثر عبور و مرور گاری ها و درشکه ها به تدریج خرد گردیده و به سطح جاده کوبیده شوند . به مرور زمان با پودر کردن و گرم نمودن مواد قبل از استفاده از استوانه های آهنی داغ پس از کوبیدن قیر آن را مسطح و متراکم می نمودند و در خیابان های اکثر شهر های اروپا استفاده می کردند .

استفاده از قیر برای ساخت آسفالت از اوایل قرن نوزدهم میلادی شروع شده و برای اولین بار در سال ۱۸۳۰ در پیاده رو های فرانسه از آن استفاده شده است . اولین خیابان آسفالته در آمریکا و مربوط به سال ۱۸۷۰ می باشد . در ایران برای اولین بار در سال ۱۳۱۲ از آسفالت برای پوشش خیابان کاخ ( فلسطین ) استفاده گردید . لازم به ذکر است که امروزه برای قیر بیش از ۲۵۰ نوع کاربرد در صنایع کشاورزی ، ساختمان ، راه سازی و سایر بخش ها وجود دارد.