منظور از پلاریمتری مطالعه چرخش نور قطبیده بوسیله یک ماده میباشد. جهت چرخش و میزان آن در تجزیههای کمی و کیفی و تعیین ساختمان شیمیایی مواد مفید است
پلاریمتر (Polarimeter) دستگاهی است که برای اندازه گیری راست بری و چپ بری محلولها استفاده میشود و با استفاده از این دستگاه میتوان میزان چرخش را با دقت ۰.۰۰۱ درجه تعیین کرد. از جمله سازندگان این دستگاه کمپانی Hanon میباشد که شرکت فرآزما نماینده انحصاری این کمپانی در ایران میباشد.
فعالیت نوری
فعالیت نوری میزان توانایی یک ماده در چرخش نور قطبیده مسطح میباشد. اگر جسم شفافی بتواند سطح نوسان بردار میدان الکتریکی را به اندازه زاویه (آلفا) بچرخاند، میگویند جسم توانایی چرخش نور را داشته یا از نظر نوری فعال است. این پدیده اولین بار در سال ۱۸۱۱میلادی برای کوارتز گزارش شد و از آن به بعد مطالعات وسیعی در مورد آن انجام شده است.
محلولهای فعال نوری
محلولهای فعال نوری ، محلولهایی هستند که دارای کربن نامتقارن میباشند، مانند گلوکز ، اسید تارتاریک ، اسید لاکتیک. این محلولها قادرند صفحه پلاریزاسیون را بچرخانند که مقدار زاویه چرخش متناسب با غلظت مایع و طولی از آن میباشد که نور قطبیده از آن میگذرد. همچنین مقدار زاویه به طول موج نور تابشی بستگی دارد که معمولا از خط سدیم ( ۵۸۹۳ آنگستروم) استفاده میکنند. درجه حرارت و نوع حلال هم تا حدودی در این مقدار موثر هستند
جسم راستگردان و چپگردان برای ناظری که نور را میبیند، اگر چرخش در جهت عقربههای ساعت باشد، جسم را راستگردان مینامند، در این صورت زاویه مربوط به چرخش مثبت میباشد. ولی اگر چرخش در خلاف جهت عقربههای ساعت باشد، جسم را چپگردان مینامند و زاویه مربوط منفی خواهد بود.
هر ماده فعال بسته به تعداد مولکولها و نوع ماده ، قدرت چرخش مخصوصی خواهد داشت. چرخش مخصوص مانند نقطه ذوب ، نقطه جوش ، چگالی ، ضریب شکست و … از مشخصات ثابت فیزیکی ماده میباشد که میتوان از آن در تشخیص اجسام استفاده کرد. همچنین در تجزیههای کمی برای تعیین مقدار نیز مورد استفاده قرار میگیرد.